دورخیز روسیه برای دستیابی به بازار نفت ایران

اقتصاد۲۴- خبرگزاری رویترز گزارش داد که چین بعد از جنگ اوکراین برای خرید نفت به روسیه روی آورده و این موضوع موجب شده تا فروش نفت ایران به این کشور به شکل قابل ملاحظه‌ای کم شود. به نوشته این خبرگزاری وضعیت فعلی موجب شده تا حدود ۴۰ میلیون بشکه از نفت ایران، روی نفتکش‌ها در آسیا بلاتکلیف و به دنبال مشتری باشند. به گفته این خبرگزاری حدود ۲۰ نفتکش که حامل نفت ایران هستند، در نزدیکی سنگاپور لنگر انداخته‌اند و آن گونه که ادعا شده این کشتی‌ها از ماه فوریه (بهمن سال گذشته) در این منطقه حضور دارند. خبرگزاری رویترز نوشته است روسیه پس از تهاجم به اوکراین با تحریم‌های فزاینده امریکا و اروپا روبرو شد و مسکو تلاش کرد با پیشنهاد دادن تخفیف‌های بزرگ، مشتری‌های تازه‌ای برای نفت خود در شرق پیدا کند. چین از این «فرصت» حداکثر بهره را برده و به یکی از خریداران مهم نفت با تخفیف روسیه تبدیل شده است. گزارش رویترز حاکی از این است که علاوه بر ایران، ونزوئلا نیز بخشی از مشتریان نفتی خود را از دست داده است. این گزارش می‌افزاید که تعداد نفتکش‌های ایرانی که در آب‌های کشور‌های آسیایی معطل هستند، از ماه آوریل به شکل قابل توجهی افزایش یافته است.

در همین حال، حمید حسینی رییس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز خبر رویترز در مورد تصاحب سهم ایران در بازار نفت چین توسط روسیه را تایید کرد. او می‌گوید، این بهترین فرصت است که ایران توافق برجام را احیا کند و در صادرات نفت جایگزین روسیه در اروپا شود. او  گزارش موسسات بین‌المللی در مورد کاهش صادرات نفت ایران به چین و افزایش واردات نفت ارزان‌تر روسیه به چین را تایید کرد و افزود: کپلر که کشتی‌ها را ردیابی می‌کند، ادعا کرده که صادرات نفت ایران در ماه جاری ۳۴ درصد کاهش پیدا کرده است. از طرف دیگر خبرگزاری دیگری مدعی شده که صادرات نفت روسیه به هند که رقم پایینی در حد ۲۰ هزار بشکه بوده، الان به ۶۰۰ هزار بشکه افزایش یافته است. همچنین بلومبرگ هم در گزارش می‌نویسد که روسیه در هر بشکه نفت، ۳۰ دلار تخفیف می‌دهد. حسینی می‌گوید روسیه می‌تواند حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت خود را از طریق خط لوله به چین صادر کند و همچنین امکان حمل و نقل به این کشور را دارد. چین در جنوب روسیه قرار دارد و با یکدیگر همسایه‌اند و در این منطقه روسیه بنادری دارد که می‌تواند به راحتی نفت خام را بارگیری کند و بازار‌های منطقه، آن هم نه فقط چین بلکه کشور‌های جنوب شرقی آسیا هم می‌توانند مشتری‌های بالقوه روسیه باشند. به گفته وی ایران باید هوشیار باشد «که در آینده نزدیک هیچ بعید نیست که سهم ایران در بازار نفت چین کاهش پیدا کند.»
خبرگزاری رویترز چند روز پیش هم در گزارشی نوشته بود که صادرات نفت ایران به چین در ماه آوریل سال جاری میلادی کاهش یافته است. این در حالی است که همزمان واردات چین از نفت ارزان‌قیمت روسیه با افزایش روبرو بوده است. یکی از دلایل کاهش واردات نفت ایران از سوی چین، افت تقاضای پالایشگاه‌های مستقل چینی به دلیل شیوع بیماری کووید ۱۹ و متعاقب آن قرنطینه‌ها و محدودیت‌های سراسری بوده که در چین اعمال شده‌اند.

بیشتر بخوانید: واکنش وزیر نفت به تلاش روسیه برای کاهش فروش نفت ایران

رویترز به نقل از ایمان ناصری، مدیر بخش خاورمیانه شرکت مشاوره «اف جی ئی» نوشته که تخمین زده می‌شود، صادارات نفت ایران به چین در آوریل به سطح ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار بشکه در روز، سقوط کرده باشد. همایون فلک‌شاهی، تحلیلگر ارشد شرکت «کپلر» هم به رویترز گفته است که با وجود کاهش واردات نفت چین، میزان واردات «نفت اورال» این کشور سه برابر شده است. «نفت اورال» یکی از مدل‌های نفت است که در کوهستان اورال روسیه تولید می‌شود. روسیه همچنین تولیدکننده «نفت اسپو» هم هست.
حمید حسینی در اظهارات خود می‌افزاید: بیس اویلی (روغن پایه) که ایران با قیمت ۱۱۳۰ دلار به «جبل‌علی» می‌فروخت را حال روس‌ها با قیمت ۸۰۰ دلار می‌فروشند و در این بازار هم سهم ایران رو به کاهش است.
رییس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز و پتروشیمی همچنین به مشکلاتی اشاره کرده که با ورود فعال‌تر روسیه به بازار نفت و گاز منطقه در راه صادرات گاز مایع مصرفی در خودرو (LPG) ایران ایجاد شده است. به گفته او این گاز را که «تا الان به افغانستان و پاکستان، حدود ۶۰۰، ۷۰۰ دلار از مرز‌های زمینی می‌فروختیم اخیرا افغان‌ها اعلام کردند که اگر ۴۵۰ دلار می‌دهید، ما خریداریم. چون LPG دارد از جانب قزاقستان، ازبکستان و روس‌ها می‌آید قیمت‌های روسیه دارد روی بازار کشور‌های همسایه ما اثر می‌کند و آن‌ها هم برای اینکه در بازار بمانند مجبور شدند قیمت‌ها را کاهش بدهند. بنابراین بازار بنزین، نفت بیس اویل، گازوئیل و گاز مایع به هم ریخته است.» رییس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز در پاسخ به این پرسش که ایران چگونه باید بازار را به دست بگیرد، می‌گوید: «ایران باید جایگزین روسیه در بازار اروپا شود. همچنین ایران اگر عاقل باشد، بهترین فرصت است که توافق برجام را احیا و به راحتی ۶۰۰ هزار بشکه نفتش را روانه اروپا کند.»

منبع: روزنامه اعتماد