اقتصاد۲۴- با کاهش ارزش یورو و برابری با دلار آمریکا معامله گران ارز میگویند بعید است که این کاهش در همین جا متوقف شود. در حالی که تضعیف یورو باید مصرف کنندگان اروپایی را نگران کند مسافران آمریکایی که از اروپا بازدید میکنند، میتوانند از آن سود ببرند.
به گزارش فرارو به نقل از دویچه وله و ال پائیس، یورو از زمان تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه شکست بزرگی را در برابر همتای آمریکایی خود (دلار) متحمل شده است و به دلیل افزایش قیمت گاز وعدم اطمینان در مورد عرضه انرژی روسیه، ترس از رکود اقتصادی در منطقه یورو را برانگیخته است.
واحد پول مشترک اروپا در روز چهارشنبه به ۰.۹۹۹۸ دلار سقوط کرد که کاهشی سریع از سطح ۱.۱۵ دلار پیش از آغاز جنگ روسیه در اوکراین محسوب میشود.
بدتر شدن کلی چشمانداز منطقه یورو در بحبوحه افزایش قیمت گاز و ترس از قطع عرضه گاز طبیعی توسط روسیه باعث اُفت ارز مشترک اروپایی (یورو) شده است. اتکای بیش از حد اقتصادهای بزرگی مانند آلمان و ایتالیا به گاز روسیه، سرمایه گذاران را مضطرب کرده و اقتصاددانان رکود بسیار سریعتر و دردناکتری را در منطقه یورو نسبت به ایالات متحده پیش بینی میکنند.
هم چنین، برای درک بهتر موضوع باید به تفاوت در سطح نرخ بهره در ایالات متحده منطقه پولی یورو نیز توجه کرد. فدرال رزرو ایالات متحده نرخهای بهره را به شدت افزایش داده تا تورم را کاهش دهد در حالی که بانک مرکزی اروپا (ECB) تاکنون در برابر ایده افزایش شدید نرخ بهره مقاومت کرده است.
«کارستن برزسکی» اقتصاددان ارشد آلمان و اتریش در گروه مالی ING به شبکه خبری «دویچه وله» میگوید: «انتظار میرود نرخ بهره در ایالات متحده به ۳ درصد در مقابل ۱ درصد در اروپا افزایش یابد. بنابراین، پول به جایی میرود که بازدهی بالاتری دارد».
بیشتر بخوانید: ملاقات تاریخی دلار با یورو
دلار آمریکا از جذابیت پناهگاه امن خود سود میبرد. در میان همه تاریکی و نابودی وعدم اطمینان در اطراف اقتصاد جهانی، سرمایه گذاران از امنیت نسبی که دلار در حال حاضر برخوردار است و کمتر در معرض برخی از خطرات بزرگ جهانی قرار دارد، احساس راحتی و امنیت میکنند.
کاهش نرخ یورو بر بار روی دوش خانوادهها و مشاغل اروپایی که از پیش از تورم بیسابقه در حال فروپاشی بودهاند میافزاید. ارز ضعیف تر، واردات را که بیشتر به دلار است گرانتر میکند. زمانی که این اقلام مواد خام یا کالاهای واسطهای هستند هزینههای بالاتر آن میتواند قیمتهای محلی را بیشتر افزایش دهد.
در شرایط عادی، یک ارز ضعیف به خبر خوبی برای صادرکنندگان و اقتصادهای سنگین صادراتی مانند آلمان تلقی میشود، زیرا با ارزانتر کردن محصولات بر حسب دلار صادرات تقویت میشود. با این وجود، به سبب اصطکاکهای زنجیره تامین جهانی، تحریمها و جنگ در اوکراین برهه زمانی کنونی شرایطی عادی محسوب نمیشود.
برزسکی میگوید: «من فکر میکنم در شرایط کنونی با تنشهای ژئوپولیتیکی مزایای یک ارز ضعیف کمتر از معایب آن است».
برای مسافران آمریکایی که تابستان امسال به اروپا سفر میکنند یورو ضعیف یک موهبت است. برای مثال، در سطح برابری از لحاظ نظری آنان میتوانند ۱۰۰۰ دلار خود را به جای کمتر از ۹۰۰ یورو در فوریه با ۱۰۰۰ یورو در شرایط فعلی مبادله کنند. به عبارت دیگر، ارزش دلار آنان بسیار بیشتر خواهد بود. برای تجارتهایی که کالاهای اروپایی وارد میکنند همه چیز از نظر دلار ارزانتر خواهد بود.
با بدتر شدن بحران انرژی در اروپا شرط بندیها مبنی بر ادامه سقوط یورو به زیر برابری خود در روزهای اخیر افزایش یافته است. یورو به گونهای معامله میشود که گویی یک بحران در اروپا در آستانه وقوع است. بنابراین، اکنون باید اخبار بد بیشتری را از نظر کل روایت در مورد عرضه گاز و وضعیت ژئوپولیتیک به منظور تضعیف یورو فراتر از برابری آن با دلار مشاهده کنید.
پیش بینی میشود که یورو میتواند تا ۰.۹۵ دلار سقوط کند. به گفته «جورج ساراولوس» استراتژیست دویچه بانک آلمان کاهش به ۰.۹۵ دلار تا ۰.۹۷ دلار با افراطیترین نرخهای ارز از زمان پایان برتون وودز در سال ۱۹۷۱ میلادی مطابقت دارد.
یورو ضعیف و تورم اضافی که به همراه دارد به چالشهای بانک مرکزی اروپا میافزاید و روند مقابله با تورم را کندتر میسازد. بانک مرکزی که وظیفه مهار تورم را برعهده دارد با وضعیتی بدتر مواجه میشود، زیرا یورو نه تنها در برابر دلار بلکه در برابر سایر ارزها مانند فرانک سوئیس و ین ژاپن نیز تضعیف شده است.
بانک مرکزی اروپا در نظر دارد در هفته آینده نرخ بهره معیار خود را ۲۵ واحد افزایش دهد که اولین افزایش آن در بیش از ۱۰ سال است. تضعیف یورو باعث افزایش حمایت از ایده افزایش شدیدتر نرخ بهره خواهد شد. استدلال پشت آن این خواهد بود که اگر هفته آینده به جای ۲۵ واحد ۵۰ واحد افزایش داشته باشیم میتواند فورا جلوی سقوط یورو را بگیرد، زیرا بازارهای مالی را شگفت زده میکند.
بیشتر بخوانید: عمیقتر شدن بحران انرژی در جهان بدون هیچ امیدی به نفت ایران و عربستان
با این وجود، برخی کارشناسان میگویند رکود اقتصادی بانک مرکزی اروپا را در تنگنا قرار میدهد و آن را از هرگونه تشدید سیاست پولی تهاجمی باز میدارد. این وضعیت به نوبه خود تضمین میکند که نرخهای بهره در منطقه یورو در مقابل ایالات متحده سرکوب میشود. چنین انتظاری در حال حاضر نقش مهمی در سقوط یورو دارد.
بارزترین اثر سقوط ارز را گردشگران به ویژه آنانی که قصد سفر از آمریکا به اروپا یا بالعکس را دارند احساس خواهند کرد. مسافران اروپایی دلار کمتری برای یورو دریافت خواهند کرد به این معنی که قدرت خرج کردن کمتری دارند. این موضوع میتواند به صنعت گردشگری در ایالات متحده پربازدیدترین کشور جهان آسیب برساند. از سوی دیگر، آمریکاییهایی که به اروپا سفر میکنند یورو بیشتری به ازای دلار خود دریافت خواهند کرد.
این موضوع میتواند هزینه کردن آنان را در هتل ها، کافهها و رستورانها که تحت تاثیر شیوع کووید-۱۹ قرار گرفتهاند، افزایش دهد. فروشگاههای اروپایی نیز ممکن است از این وضعیت سود ببرند. در سال ۲۰۰۸ میلادی زمانی که یک یورو ۱.۵۹ دلار ارزش داشت برای گردشگران اروپایی غیرمعمول نبود که با یک چمدان تقریبا خالی به ایالات متحده سفر میکردند تا بتوانند به خانه خود بازگردند. اکنون مسافران ایالات متحده ممکن است همین رویکرد را در پیش بگیرند.
برای چندین دهه، کاهش ارزش پول یک ابزار سیاستگذاری پولی برای به دست آوردن مزیتهای تجاری رقابتی بود. ایده ساده بود: اگر ارزش پول شما کمتر باشد محصولات شما ارزانتر هستند و عرضه آن در بازار بسیار آسانتر است و صادرات را احیا میکند و باعث تقویت اقتصاد میشود. با این وجود، این پارادایم دیگر یک حقیقت مطلق نیست: آلمان که وسایل نقلیه بسیاری از نقاط سیاره زمین را تامین میکند در ماه مه اولین کسری تجاری خود را در بیش از ۳۰ سال گذشته علیرغم یورو ضعیف ثبت کرد. دلیل این امر در بحران انرژی نهفته است. اروپا هزینه گاز و نفت را با دلار آمریکا پرداخت میکند، اما قیمت گاز و نفت در حال افزایش است به این معنی که بیشتر برای واردات هزینه میشود.
اگر مانند انرژی، شرکتهای اروپایی مجبور باشند بسیاری از مواد اولیه مورد نیاز خود را به دلار بپردازند و دلار آمریکا در حال افزایش باشد این هزینه اضافی به مصرف کنندگان منتقل میشود. محصولات برای پوشش هزینههای فزاینده مواد خام گرانتر خواهند بود. این گونه است که شرکتها حاشیه سود خود را حفظ میکنند، اما این وضعیت میتواند تورم را نیز بدتر کند. نرخ تورم در منطقه پولی یورو به ۸.۶ درصد رسیده است.
یورو تنها ارزی نیست که در برابر دلار سقوط میکند: پوند در یک سال ۱۶ درصد و یِن تقریبا ۲۰ درصد کاهش یافته است. ارزهای برخی از بازارهای نوظهور مانند برزیل و مکزیک در برابر دلار قوی مقاومت میکنند. این امر از ناآرامی در منطقه آمریکای لاتین که دارای بدهی دلاری زیادی است جلوگیری کرده است. کارشناسان ING این موضوع را به «مداخله ارزی خارجی» نسبت داده اند. برزیل نرخ بهره را به ۱۳ درصد افزایش داده است و در مکزیک این رقم نزدیک به ۸ درصد است.
پاسخ به این پرسش بستگی به این دارد که بانک مرکزی چه اقدامی انجام دهد. فدرال رزرو ایالات متحده نسبت به بانک مرکزی اروپا در افزایش نرخها تهاجمیتر عمل میکند و این امر سرمایه گذاران را وادار میکند تا منابع بیشتری را بر روی دلار آمریکا متمرکز کنند که ارزش آن را در برابر سایر ارزها افزایش میدهد. وضعیت تورم یک پدیده جهانی است. با این وجود، هم از نظر شدت و هم علل آن بین مناطق مختلف و به طور خاص بین ایالات متحده و اروپا متفاوت است. به همین دلیل، فدرال رزرو سیاست پولی خود را در برابر بانک مرکزی اروپا و با قاطعیت بیشتری عادیسازی کرده است.
تحلیلگران شرکت سرمایهگذاری Allianz Global Investors بر این باورند که ارزش دلار در کوتاه مدت در برابر یورو «البته با سرعت کمتر» به افزایش خود ادامه خواهد داد. در حالی که آنان استدلال میکنند ممکن است دلار بعدا سقوط کند معتقدند اگر اقتصاد جهانی ضعیف یا وارد رکود شود دلار به طور کلی به شدت حمایت میشود.