یک سال گذشت؛ کرده و نکرده دولت رئیسی؟

اقتصاد۲۴- حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی اصول‌گرا با اشاره به اینکه طبیعتا با توجه به وعده‌هایی که رئیس جمهور در زمان برگزاری انتخابات داده، باید زیر ساخت‌های ۲۵ درصد از این وعده‌ها و اجرایی شدن آن‌ها محقق شده باشد، گفت: در این زمینه مباحث اقتصادی ملموس‌ترین جایی است که می‌توان در مورد عمل به وعده‌ها قضاوت کرد، بر اساس برنامه ۵ ساله ششم توسعه، دولت باید در زمینه نرخ رشد اقتصادی، نرخ رشد سرمایه گذاری خارجی، نرخ بهره، نرخ بیکاری و نرخ تورم، همگی این شاخص‌ها را به ۸ درصد می‌رساند.

ابراهیم رئیسی در انتخابات ۱۴۰۱ بعد از آنکه به پیروزی رسید، وعده‌های فراوانی را به خصوص در حوزه اقتصادی داد، پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری و با توجه به خروج ترامپ از برجام و تشدید تحریم‌ها، وضعیت اقتصادی بسیار وخیم شده بود و بسیاری از کارشناسان معتقد بودند با توجه به یکدست شدن قدرت، اوضاع تاحدودی بهبود پیدا می‌کند، اما آمار‌ها در این یک سال که از ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی می‌گذرد، چیز دیگری می‌گویند.

ابراهیم رئیسی در بدو ورود به پاستور وعده‌های نظیر ساخت ۴ میلیون مسکن در ۴ سال، ایجاد یک میلیون شغل در هر سال، کاهش تورم و تک رقمی کردن آن، ایجاد سامانه جامع اطلاعات اقتصادی، مدیریت بازار ارز، رفع وابستگی کالا‌های اساسی به نرخ ارز و اصلاح نظام بانکی کشور، تحول ساختاری در نظام بانکی، سوق دادن نقدینگی به سمت تولید، افزایش نظارت بر بازار، کنترل گرانی و مقابله با گران‌سازی، اصلاح نظام قیمت‌گذاری و تامین و توزیع برای حل فاصله طبقاتی، حل فاصله طبقاتی و بی‌عدالتی با تغییر سیاست‌های نادرست اقتصادی و متناسب‌سازی حقوق مردم با تورم را داد.

از سویی، توزیع عدالت با استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی، اصلاح نظام مالیاتی و ایجاد سامانه هوشمند برای مقابله با بروکراسی فسادزا، حمایت از خانواده‌ها و اقشار محروم، تامین حداقل معاش مردم با ارائه کارت خرید برای سه دهک پایین، جهش در تولید و تقویت کسب وکار، استفاده از ظرفیت تولیدی کشور و فعال کردن اقتصاد دریایی داد از دیگر شعار‌هایی بود که ابراهیم رئیسی در هنگامه انتخابات به مردم وعده داده بود، اما تاکنون بسیاری از این وعده‌ها عملی نشده است.

در سالگرد یک سالگی دولت سیزدهم، حتی حامیان ابراهیم رئیسی نیز به عملکرد اقتصادی دولت او انتقاد دارند، بسیاری معتقدند تا زمانیکه برجام به نتیجه نرسد، نمی‌توان انتظار داشت که وضعیت اقتصادی بهبود پیدا کند. از سوی دیگر طیف گسترده‌ای از اصول‌گرایان نسبت به انتخاب وزاء و مدیران ارشد دولت سیزدهم انتقاد دارند و می‌گویند، افراد انتخاب شده برای تیم اقتصادی دولت از تجربه و کاردانی لازم برخوردار نیستند.

عملکرد دولت در بسیاری از حوزه‌ها موفقیت‌آمیز بوده است

حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه با اشاره به اینکه بنده عملکرد دولت سیزدهم را در مجموع موفق ارزیابی می‌کنم، اظهار داشت: دولت ابراهیم رئیسی در این یک ساله توفیقات زیادی را به دست آورد، مهار ویروس کرونا از طریق واکسیناسیون عمومی که انجام شد که به موجب آن مرگ و میر‌های ناشی از این بیماری بسیار کاهش یافت، بیمه کردن افرادی که فاقد هرگونه پوشش بیمه‌ای بودند، از طریق بیمه سلامت ایرانیان برای تمامی آحاد جامعه و پرداخت بدهی‌های دولت گذشته بدون چاپ پول و افزایش نقدینگی از جمله اقدامات مثبت دولت بوده است.

وی افزود: همچنین تامین کالا‌های اساسی و ذخایر استراتژک کشور همزمان با جنگ اوکراین و گرانی مواد غذایی در جهان، که باعث شد امنیت غذایی کشور تضمین شود، افزایش میزان و درآمد صادرات نفتی و غیر نفتی نسبت به دولت گذشته که بخصوص در مورد فروش نفت جهش چند برابری را شاهد بودیم، افزایش میزان صادرات به کشور‌های همسایه نیز رخ داد. در حوزه سیاسی خارجی نیز عضویت ایران در پیمان شانگ‌های و رفع تنش‌ها با برخی از همسایگان از جمله توفیقات دولت بوده است.

ترقی گفت: دولت همچنین موفق شد با ایستادگی در برابر زیاده‌خواهی‌های غرب، اقتصاد کشور را به پیش ببرد و به نوعی با خنثی سازی تحریم‌ها و توسعه روابط اقتصادی با کشور‌های منطقه و همسایگان، اقدامات سازنده‌ای را در حوزه دیپلماسی اقتصادی انجام دادند. همچنین در حوزه داخلی نیز با سفر‌های استانی و نظارت‌های میدانی که انجام شد فاصله دولت و ملت به نوعی از بین رفت، همچنین طی این چند وقت اخیر که کشور درگیر بلایای طبیعی از جمله سیل شده، شاهد هستیم که از ارشدترین مقامات دولت تا مقامات محلی همه در صحنه حضور دارند و با مدیریت در وسط میدان بسیاری از مشکلاتی که مردم گرفتار آن بودند را از میان برداشتند.

بیشتر بخوانید: ثبت رکورد بالاترین تورم تاریخ ایران در دولت رئیسی

این فعال سیاسی اصول‌گرا با اشاره به اینکه در کنار نقاظ مثبت، دولت در کار خود نقاط ضعفی نیز داشت، بیان کرد: عدم اقناع افکار عمومی درباره جراحی اقتصادی و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، دولت نتوانست دستاورد‌های این طرح را برای مردم به درستی تبیین کند، طبعا گرانی‌هایی که ناشی از حذف ارز ترجیحی رخ داد، اجتناب ناپذیر بود، اما دولت در این زمینه نتوانست، به خوبی ماجرا را برای مردم شرح دهد، از سوی دیگر همچنان شاهد حضور مافیای قدرت و ثروت در بخش صنعت و به خصوص خودرو هستیم که عملا با این مافیا برخوردی نمی‌شود و مردم نیز از وضعیت بازار و صنعت خودرو در کشور به هیج وجه راضی نیستند.

وی اضافه کرد: همچنین در حوزه فرهنگی نیز دولت هیچ اقدامی را در برابر تهاجم فرهنگی دشمن انجام نداده است و عملا سیاست‌گذاری فرهنگی رها شده، از سوی دیگر در فضای مجازی نیز کاملا این فضا رها شده و هیچ حمایتی از شبکه‌های اجتماعی داخلی انجام نشده، بلکه شاهد هستیم در این فضا تخریب‌های زیادی در جنبه‌های مختلف رخ داده، همچنین از نیرو‌های انقلابی و جهادی در بدنه دولت استفاده نشده و در مقابل بسیاری از مدیران اصلاح‌طلب که در دولت قبلی نیز حضور داشتند، برکنار نشد‌ه‌اند.

معاون حزب موتلفه ادامه داد: از سویی در بحث بازنشستگان و افزایش مستمری آن‌ها دولت به خوبی عمل نکرده و بازنشستگان و مستمری بگیران نسبت به عدم افزایش متناسب دریافتی خود شکایت دارند که دولت باید به این موضوع رسیدگی کند، در نهایت نیز با توجه به اولویت بندی که دولت در موضوع مسکن و اشتغال انجام داده، شاهد هستیم که این مسائل در ابتدای کار قرار دارند و نیاز جامعه در این زمینه تامین نشده است.

عملکرد دولت رئیسی در حوزه اقتصادی اصلا قابل دفاع نیست

حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی اصول‌گرا در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه طبیعتا با توجه به وعده‌هایی که رئیس جمهور در زمان برگزاری انتخابات داده، باید زیر ساخت‌های ۲۵ درصد از این وعده‌ها و اجرایی شدن آن‌ها محقق شده باشد، گفت: در این زمینه مباحث اقتصادی ملموس‌ترین جایی است که می‌توان در مورد عمل به وعده‌ها قضاوت کرد، بر اساس برنامه ۵ ساله ششم توسعه، دولت باید در زمینه نرخ رشد اقتصادی، نرخ رشد سرمایه گذاری خارجی، نرخ بهره، نرخ بیکاری و نرخ تورم، همگی این شاخص‌ها را به ۸ درصد می‌رساند.

وی افزود: به نوعی نرخ ۸ درصدی رشد اقتصادی و سرمایه گذاری خارجی، باید رقم می‌خورد و نرخ بیکاری، تورم و نرخ بهره نیز تک رقمی و به ۸ درصد می‌رسید، اما در حال حاضر هیچکدام از این هدف‌گذاری‌های محقق نشده است، همچنین کاهش ضریب جینی، کاهش نرخ فلاکت و و از بین رفتن فقر مطلق نیز از جمله وعده‌های بود که ابراهیم رئیسی، باید آن‌ها را محقق می‌کردد، اما درعمل این اتفاق نیافتاد، از سویی افزایش قیمت‌ها در بازار نیز بسیار زیاد بوده، بنابراین عملکرد دولت در حوزه اقتصادی به هیچ عنوان قابل نیست.

کنعانی‌مقدم گفت:، اما در حوزه سیاست خارجی دولت با توجه به همکاری‌هایی که با کشور‌های همسایه انجام داد و همچنین عضویت ایران در سازمان شانگ‌های و گسترش روابط با کشور‌های اوراسیا و همکاری‌های راهبردی که با چین و روسیه دنبال کرد، به نوعی شاهد گشایش و تحرک در حوزه سیاست خارجی در دولت سیزدهم هستیم، به بیان دیگر دولت رئیسی دیپلماسی فعالی در پیش گرفت، درحالیکه در دولت گذشته شاهد بودیم با توجه به اینکه حسن روحانی تمام تخم‌مرغ‌های دیپلماسی را در سبد برجام قرار داده بود، عملا با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای شاهد یک بن‌بست در سیاست خارجی کشور بودیم، اما در دولت فعلی چنین وضعیتی وجود ندارد.

این فعال سیاسی اصول‌گرا اضافه کرد: در حوزه سیاست داخلی، اما دولت هنوز به نوعی سردرگم است و در بحث‌های توسعه سیاسی و برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و اجتماعی کاری انجام نشد، همچنین در حوزه آسیب‌های اجتماعی نیز با توجه به وضعیتی که در کشور با آن روبرو هستیم، دولت در این زمینه برنامه و عملی را اجرا نکرده، حال باید دید در سه ساله باقیمانده از دولت سیزدهم آیا وعده‌هایی که بخصوص در زمینه اقتصادی داده شده، عمل خواهد شد.

هزینه یک‌دست‌سازی قدرت بسیار زیاد بود، اما رئیسی انتظارات را برآورده نکرد

علی صوفی فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه انتظاراتی که از یک ساختار یک دست می‌رفت، به هیچ عنوان محقق نشده است، اظهار داشت: در عمل با توجه به انتظاراتی که از دولت رئیسی می‌رفت، خیلی کمتر از این انتظارات، محقق شد، به نوعی دولت سیزدهم به هیج کدام از شعار‌هایی که داده بود، عمل نکرد، همانند دولت احمدی‌نژاد، این درحالیست که هزینه زیادی برای یکدست‌سازی قدرت انجام شد، اما به هیچ عنوان انتظاراتی که در این باره به وجود آمد، محقق نشد.

وی افزود: اصول‌گرایان و در راس آن‌ها دولتمردان رئیسی اعلام کردند با توجه به تدابیری که اندیشیده‌اند، به هیج عنوان معیشت و مسائل اقتصادی را به سیاست خارجی و به خصوص برجام گره نخواهند زد، اما در عمل شاهد بودیم که دولت نه تنها مستقل از برجام اقتصاد را جلو نبرد، بلکه با توجه به ادامه تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی روز به روز مشکلات معیشتی مردم بیشتر شد.

صوفی گفت: در حالیکه مدام طی این سال‌ها به دولت روحانی لیبرال و حتی نئولیبرال گفته می‌شد که معتقد به بازار آزاد هستند و وضع اقتصادی کشور را با گره زدن به برجام به ورطه نابودی کشانده‌اند، اما در مقابل دولتی که معتقد به عدالت اجتماعی و احیای ارزش‌های انقلاب بود، در عمل و در بُعد اقتصادی لیبرال‌تر از دولت روحانی عمل کرد، این موضوع را به راحتی از سیاست‌هایی که دولت سیزدهم در یک سال گذشته آن را به مرحله اجرا گذاشته است، می‌توان فهمید.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب اضافه کرد: در طول یک ساله گذشته با یک گرانی لجام گسیخته روبرو بودیم، به طوریکه قیمت‌ها کالا ظرف یک سال با افزایش چندین برابری روبرو شد و سفره مردم کوچکتر از گذشته شد، این درحالیست که دولت نیز با توجه به وضعیت وخیم اقتصادی و کسری بودجه شدیدی که با آن روبرو بود، با خلق پول و نقدینگی و افزایش پایه پولی، تورم بسیار وحشتناکی را به جامعه تحمیل کرد که آثار و تبعات آن را امروز در افزایش قیمت کالا‌های اساسی و مایحتاج ضروری مردم می‌توانیم مشاهده کنیم.

صوفی ادامه داد: چنین وضعیتی باعث شد که حتی احمد خاتمی امام جمعه تهران از تریبون نماز جمعه خطاب به رئیسی بگوید که دولت یک فکری کند، تکلیف مردم در حوزه اقتصادی معلوم نیست یا قالیباف نیز اعلام کرد، که وضعیت گرانی‌ها دیگر قابل دفاع نیست و به نوعی مجلس انقلابی راه خود را از دولت جدا کرد و این پیام را مخابره کرد که مجلس نقشی در این وضعیت ندارد، بنابراین کمتر از یک سال طول کشید که حامیان رئیسی پشت او را خالی کنند، در حالیکه انتظار می‌رفت، حداقل در پایان دوره چهار ساله رئیسی این اتفاق رخ دهد، اما عملکرد ضعیف دولت باعث شده که صدای حامیان دولت انقلابی نیز بلند شده و نسبت به دولت رئیسی لب به انتقاد گشودند.