در دهه‌های آینده حتی در زمینه فولاد هم به مشکل خواهیم خورد/ ذخایر معدنی شناسایی شده رو به کاهش است

اقتصاد۲۴- مریم آیتی: در حالی گفته می‌شود حدود هفت درصد از ذخایر معدنی دنیا در ایران می‌باشد که همچنان خروجی کار بسیار ناچیز است و پس از دهه‌ها، دولت‌ها نتوانسته‌اند از این ظرفیت ارزشمند به نفع اقتصاد و صنعت کشور، بهره لازم را ببرند.

چند صباحی است که بحث در خصوص احیای معادن و جایگزینی این درآمد‌ها با درآمد‌های نفتی مطرح است، اما شواهد نشان از کُندی کار در این حوزه دارد.

در همین خصوص، مهدی عسگری، عضو کمیسیون صنایع مجلس به اقتصاد۲۴ گفت: در واگذاری معادن باید اهلیت‌سنجی را جدی‌تر بگیریم، چون کار معدن، کاری پیچیده است، چه به لحاظ سرمایه و چه به لحاظ تجهیزات. موضوع اصلی که در کشور برای استفاده از این ظرفیت‌ها داریم این است که نگاه ما، نگاه به روزتری باشد و در حوزه اکتشاف کار جدی‌تری انجام دهیم. ما در این بخش، ضعیف هستیم و شناسایی دقیقی نسبت به معادنی که داریم صورت نگرفته است.

وی افزود: دنیا در حال رفتن به سمت اکتشافات عمیق است که ما در این بخش، کار زیادی نکرده‌ایم. بخشی از مشکلات، سخت‌افزاری است و بخشی هم این است که از امکانات موجود به خوبی استفاده نمی‌کنیم. برای شناسایی‌های عمیق، نیاز به تجهیزات به روز است. مثلاً به دستگاه‌هایی نیاز است که ما به اندازه کافی نداریم یا شاید لازم است دستگاه‌های به روزتری داشته باشیم که نداریم.

نماینده کرج تصریح کرد: سازمان زمین‌شناسی، خیلی به حوزه اکتشاف اولویت نداده است و یک‌جوری این سازمان‌ها به گوشه و کنار رفته‌اند و در حال حاضر، ذخایر شناسایی شده ما طبیعتاً روز به روز در حال کاهش است و به این ترتیب در دهه‌های آینده با مشکل روبرو می‌شویم؛ حتی در زمینه فولاد. پس اول باید یک برداشت مناسب در حوزه شناسایی و اکتشاف انجام دهیم که بتوانیم یک افق بهتر و روشن‌تری را در حوزه معدن داشته باشیم. زمانی که داشته‌هایمان مشخص شود می‌توانیم متناسب با آن‌ها برنامه‌ریزی کنیم.

عسگری اظهار داشت: بحث دیگری که در مجلس مطرح شد، بحث سازمان‌های توسعه‌ای وزارت صمت مثل ایمیدرو است که متولی در حوزه معدن می‌باشد. این سازمان‌ها نیز باید فعال و به روز شوند و از نگاه سنتی کمی فاصله بگیرند. زمانی که این سازمان‌ها تشکیل شدند، ما در بخش‌های خصوصی یک توانمندی داشتیم و امروز این توانمندی‌ها تغییر کرده است. برای جبران این توان نیاز بوده تا دولت یا شرکت‎های تابعه وارد شوند، ولی امروز دیگر آن فضا را نداریم و متناسب با ظرفیتی که در بخش خصوصی موجود است، سازمان توسعه‌ای باید خودشان را تطبیق دهند و حتی‌المقدور موضوعات اجرایی را به بخش خصوصی بسپارند.

عضو کمیسیون صنایع مجلس یادآور شد: چند روز پیش، تحقیق و تفحصی در مورد سازمان ایمیدرو تصویب شد و حال کمیسیون صنایع دنبال همین موارد است و می‌خواهد به همین موضوعات بپردازد. تحقیق و تفحص از عملکرد این سازمان، هم متوجه این دولت و هم دولت‌های قبل است. گاهی فقط افراد نیستند که مقصرند، ولی ما می‌خواهیم دنبال مقصر بگردیم که فلان مدیر کوتاهی کرده است. بعضی اوقات باید فرآیند‌ها و گره‌هایی که وجود داشته را شناسایی کنیم تا برطرف شوند و بعد از آن، باید نقشه راه را عوض کنیم.

وی افزود: ممکن است مدیری در دولت قبل بوده و الان نباشد. اینکه مدیر بیاید و پاسخگو باشد، یک بحث است، ولی درد امروز ما را دوا نمی‌کند. پس روز‌های خوبی را نمی‌توانیم برای معدن متصور شویم مگر اینکه مسیر عوض شود.

نماینده کرج در واکنش به کمبود ماشین‌آلات معدنی گفت: در بحث ماشین‌آلات، مشکلاتی پیش آمده بود که به اسم معدن با رانت، ماشین‌آلاتی وارد شده، ولی استفاده‌های دیگری خارج از حوزه معدن از آن‌ها می‌شد. این‌ها باید ساماندهی شود و نباید نگاه صفر و صدی داشته باشیم. موضوع دیگر، حقوق ورودی ماشین‌آلات در بحث واردات است. حقوق ورودی شامل سود بازرگانی می‌شود و تعرفه‌های گمرکی. مجموع این‌ها، نرخ محاسبه‌شان به ارز ETS تغییر کرد. یعنی از ۴۲۰۰ تومانی شد ارز ETS و بیش از پنج برابر گردید که خود این، رقم سنگینی را برای ماشین‌آلات ایجاد کرد. از این‌رو، در حال پیگیری هستیم تا با کمک دولت، درصدش از چهار به یک برسد، یعنی چهار درصد حقوق ورودی به یک درصد برسد که اگر این موضوع به صحن مجلس بیاید و رای بیاورد تا حدی هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد.