مذاکرات وین در بن بست بحران آژانس هسته‌ای

اقتصاد۲۴-مذاکرات وین درباره بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران فعلا به بن بست رسیده است. طرف ایرانی شرایط جدیدی برای متن مورد مذاکره ارائه کرده که هم ایالات متحده آمریکا و هم مذاکره‌کنندگان اروپای غربی آن را غیرقابل قبول دانسته‌اند. به نظر می‌رسد هیچ راهی برای خروج از این وضعیت آشفته وجود ندارد.
تهران در آخر هفته هیچ نشانه‌ای از تسلیم نشان نداد و بیانیه انتقادی آلمان، فرانسه و بریتانیا را به عنوان "غیرسازنده" رد کرد.
علاوه بر این، به زودی انتخابات کنگره در آمریکا برگزار می‌شود. این امر نه تنها دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده را از آزادی سیاسی برای هرگونه امتیازدهی محروم می‌کند، بلکه گزینه‌های قانون گذاری را نیز مسدود می‌کند، حتی اگر توافقی در کوتاه مدت حاصل شود.

با این حال، اظهارات همه طرف‌ها امکان تلاش دیگری را در آینده برای احیای برجام باز می‌گذارد. بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این کشور اکنون دارای بیش از ۵۵ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص حدود ۶۰ درصد است. این مقدار برای ساخت بمب اتمی پس از یک مرحله غنی‌سازی تا ۹۰ درصد کافی است. علاوه بر این، ایران همکاری با آژانس را به میزان قابل توجهی محدود کرده و این سازمان به مدت سه ماه هیچ آگاهی در مورد تولید سانتریفیوژ‌های جدید مورد استفاده برای غنی سازی اورانیوم نداشته است.

بیشتر بخوانید: گره توافق به دست کسی باز شود که آن گره را زده

ایران همچنین برای ماه‌ها تعهدات اولیه‌ای را که به‌عنوان یکی از امضاکنندگان معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای دارد، با «عدم پاسخگویی یا ارائه پاسخ‌های غیرمعتبر به لحاظ تکنیکی» به سؤالات جدید آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای قبلی (قبل از سال ۲۰۰۲) را نقض کرده است. این نکته می‌تواند دلیلی باشد که ایران تمام تلاش خود را به عمل می‌آورد تا این مسائل را از روی میز حذف کند. در تهران می‌گویند که این رویه جدید انگیزه سیاسی دارد. نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر این که منبع این اطلاعات، مدارکی است که سرویس‌های اسرائیلی ضبط کرده و به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده‌اند. با این حال، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز می‌گویند که آثار هسته‌ای را در ایران کشف کرده‌اند، هرچند اقدامات قابل توجه تخریب و تسطیح زمین در مکان‌های مشکوک حاکی از تلاش‌ها برای پنهان‌کاری است. اگر آژانس وین نمی‌خواهد اعتبار خود را به عنوان یک کنترل کننده منع اشاعه به خطر بیندازد، نمی‌تواند سوالات خود را فدای یک معامله سیاسی کند. به همین دلیل، کشور‌های اروپایی و آمریکا نمی‌خواهند سوالات آژانس را به عنوان یک ابزار چانه‌زنی برای برجام بپذیرند.

در اسرائیل، بیانیه انتقادی کشور‌های اروپایی مورد استقبال قرار گرفت. یائیر لاپید، نخست وزیر اسرائیل روز یکشنبه از این سه کشور به‌خاطر "موضع قوی"شان تشکر کرد. لاپید گفت که اسرائیل یک "گفت وگوی محتاطانه و فشرده" با اروپایی‌ها داشته و "اطلاعات محرمانه و به روزی در مورد فعالیت‌های ایران در تاسیسات هسته‌ای را به آن‌ها ارائه کرده است. " او اعلام کرد که این موضوع را با اولاف شولتز، صدر اعظم آلمان نیز در میان می‌گذارد.

منبع: فرانکفورتر آلگامنیه سایتونگ / دیپلماسی ایرانی