واکنش کشتی‌گیران به حواله خودرو فوتبالیست‌ها

اقتصاد۲۴- با انتشار خبر پاداش حواله وارد کردن خودرو به بازیکنان تیم ملی بعد از باخت مقابل امریکا دوباره دوگانه فوتبال/ سایر ورزش‌ها شکل گرفته. در ادوار قبلی جام جهانی و در مناسبت‌های مختلف بسیاری از ورزشکاران رشته‌های دیگر نسبت به موفقیتی که رسانه‌ها و هواداران به فوتبال نسبت می‌دادند ابراز تردید می‌کردند و می‌گفتند چرا همه منابع و تشویق‌ها برای تیمی است که تنها دستاوردش حضور در جام جهانی و حذف در مرحله گروهی است. با این حال در آن سال‌ها به واسطه محبوبیت سفت و سخت فوتبالیست‌ها اغلب این انتقادات جدی گرفته نمی‌شد و در واقع مردم اگر واکنش منفی نشان نمی‌دادند به راحتی از کنار چنین اظهاراتی عبور می‌کردند.

در این دوره، اما اوضاع متفاوت است. با اتفاقاتی که در دو ماه و نیم گذشته در کشور و سپس در جام جهانی رخ داد و به دودستگی میان هواداران تیم ملی منجر شد، امروز صدای معترضین به پاداش‌هایی که فوتبالیست‌ها می‌گیرند بلندتر شنیده می‌شود. برخلاف همیشه تقریبا کسی هم پیدا نمی‌شود یا جرات نمی‌کند پشت فوتبالیست‌ها دربیاید. شاید حتی بتوان گفت آن‌هایی که علاقه‌مند به تیم ملی هم هستند نسبت به دریافت چنین پاداش‌هایی مشکوکند و نمی‌توانند خودشان را قانع کنند که یک تیم بابت دو باخت و خوردن ۷ گل در دو بازی و حذف در دور گروهی جایزه بگیرد.

سردمداری اعتراضات به فوتبالیست‌ها را فعلا کشتی‌گیران برعهده گرفتند. در ۴۸ ساعت گذشته چندین کشتی‌گیر سرشناس عضو تیم ملی در مصاحبه‌ها یا استوری‌های اینستاگرامی نسبت به پاداش‌های درنظر گرفته شده برای فوتبالیست‌ها اعتراض کرده‌اند. کامران قاسمپور که در مسابقات جهانی جیدون کاکس امریکایی را شکست داد و طلایی شد در مصاحبه‌ای پاداش ۱۵۰ میلیون تومانی درنظر گرفته شده برای کشتی‌گیران را در شأن ورزشکاران ندانست و گفت: «واقعیت این است که ورزشکاران هر رشته به اندازه خودشان زحمت می‌کشند؛ حالا چه در فوتبال و چه بقیه رشته‌ها. ملی‌پوشان و قهرمانان ورزش ایران در هر رشته برای من قابل احترام هستند و هر پاداش یا دستمزدی هم که می‌گیرند، گوارای وجودشان. مشکل ما این است که مسوولان نگاه یکسانی به ورزشکاران ندارند. انگار ما فرزند ناخوانده این ورزش هستیم. اگر تیم ملی فوتبال در جام جهانی بوده، ما هم چند روز دیگر باید در خاک امریکا در جام جهانی شرکت کنیم. اما همان مسوولانی که به فوتبالیست‌ها حواله خودرو داده‌اند، اگر کشتی‌گیران در جام جهانی قهرمان هم شوند، چنین پاداشی به آن‌ها می‌دهند؟»

بیشتر بخوانید: نگاه متناقض اصولگرایی به فوتبالیست‌ها

امیرمحمد یزدانی دیگر کشتی‌گیر تیم ملی نیز در مصاحبه‌ای جداگانه گفت نتایج تاریخی برای کشتی‌گیران است و پولش برای برخی رشته‌ها. یزدانی در این مصاحبه گفت: «تیم ملی فوتبال در بین آسیایی‌ها بدترین عملکرد را در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر داشت و از گروه خودش صعود نکرد. آن‌ها فقط یک برد داشتند و با دو باخت کارشان تمام شد، اما کشتی همیشه مدال‌آور بوده و از این لحاظ ورزش اول کشور است. این همه بی‌توجهی و تبعیض اصلا عادلانه نیست.» محمدعلی گرایی کاپیتان تیم ملی کشتی فرنگی هم در استوری اینستاگرامش نوشت: «از دو سال پیش تا حالا جوایز کشتی‌گیران رو ندادین مگه بیشتر افتخارات ورزشیتون مربوط به کشتی نیست؟ پس چرا گل ریزونتون برای فوتباله؟»

به این‌ها باید گلایه‌های ریز و درشت دیگری را هم اضافه کرد. ورزشکاران رشته‌هایی نظیر واترپلو و سایرین نیز اظهارات مشابهی انجام دادند، منتها به نظر می‌رسد انتقادات کشتی‌گیران هماهنگ شده باشد کما اینکه در ماه‌های منتهی به جام جهانی چنین انتقاداتی به گوش می‌رسید. به عنوان مثال محمد بنا سرمربی سابق تیم ملی کشتی فرنگی در گفتگو با «اعتماد» نسبت به بودجه‌های اختصاص پیدا کرده به فوتبال و دستمزد کارلوس کی‌روش انتقاد کرد که البته با واکنش نسبتا منفی اهالی فوتبال مواجه شد. برعکس حالا که اکثرا منتقد دریافت چنین پاداش‌هایی از سوی ملی‌پوشان هستند و آن‌ها را به پول‌پرستی متهم می‌کنند.

برای تحلیل چنین وضعیتی نیاز هست که بار دیگر برخی مفاهیم مورد توجه قرار بگیرند. یکی بحث درآمد و پاداش‌هایی است که بازیکنان تیم ملی از آورده خود کسب می‌کنند. به بیان ساده تیم ملی فوتبال با رفتن به جام جهانی و جام ملت‌های آسیا ۱۶ میلیون دلار درآمد برای فدراسیون فوتبال آورده داشته. پس طبیعی است که بخشی از این پول به خود بازیکنان براساس یک فرمول مشخص پرداخت شود. در همه جای دنیا بازیکنان از پاداش‌هایی که فدراسیون‌ها بابت حضور تیم ملی کشورشان در مسابقات بین‌المللی کسب می‌کنند سهم دارند.

حال باید پرسید فدراسیون کشتی از هر حضور تیم ملی در مسابقات جهانی و آسیایی چقدر درآمد کسب می‌کند و از این مقدار درآمد چقدر به کشتی‌گیران اختصاص پیدا می‌کند. اگر فدراسیون کشتی همانند فوتبال از این راه درآمد میلیون دلاری دارد، اما سهمی به کشتی‌گیران نمی‌دهد، ورزشکاران این رشته ابتدا باید رییس فدراسیون را بازخواست کنند. اگر هم چنین درآمدی در کار نیست پس طبیعتا سهمی هم وجود نخواهد داشت.
نکته دیگر پاداشی مضاعف بر سهم بازیکنان از درآمد فدراسیون فوتبال است. یعنی همین حواله واردات خودرو و... که از سوی وزارت ورزش یا معاون رییس‌جمهور یا حتی شخص رییس‌جمهور به بازیکنان فوتبال داده می‌شود. چنین پاداش‌هایی از زمان گذشته در کشور رواج داشته و اتفاقا همیشه هم با انتقاد روبرو بوده است.

موافقان چنین پاداش‌هایی معمولا به تاثیر موفقیت‌های فوتبال در سطح جامعه اشاره می‌کنند و این سوال را مطرح می‌کنند که آیا در ۴۰ سال گذشته سابقه داشته مردم بابت پیروزی یک کشتی‌گیر در هر سطحی از مسابقات به خیابان بریزند و شادی دسته جمعی برگزار کنند؟ پاسخ منفی است. این اتفاق در مورد هیچ رشته دیگری به جز فوتبال رخ نداده است. کشتی با همه محبوبیتش در ایران جایگاه تیم ملی فوتبال را نداشته است. تیم ملی فوتبال به اعتقاد بسیاری از کارشناسان جایگاهی فراتر از ورزش دارد و این مختص به ایران هم نیست.

موافقان با این استدلال می‌گویند پاداش ویژه برای بازیکنان فوتبال منطقی است. مخالفان، اما با تایید اهمیت جایگاه فوتبال در کشور نسبت به شکل جوایز انتقاد می‌کنند. اینکه در ایران با این شرایط بازار خودرو و رانت و انحصاری که در این صنعت وجود دارد به بازیکنان حواله وارد کردن خودروی خارجی داده می‌شود خیلی تناقض برانگیز است. اینکه مردم عادی مجبورند پراید را ۲۲۰ میلیون بخرند، اما بازیکن فوتبال می‌تواند ماشین خارجی وارد کند تبعیض‌آمیز که نه، حتی تحقیرآمیز است.

منتقدان می‌گویند چرا وجه نقد به بازیکنان داده نمی‌شود؟ یا سکه؟ چرا این جایزه باید به نوعی گره بخورد با ناکارآمدی‌های مدیران صنعتی در کشور؟ انگار که در اوج کمبود دارو در کشور به فلان ورزشکار به عنوان پاداش مجوز واردات آنتی بیوتیک و سرم داده شود‍!

درنهایت نیز نباید فراموش کرد که زمان انتشار خبر پاداش دادن به بازیکنان فوتبال هم بسیار بد موقع بود. اینکه درست در کشاکش باخت به امریکا و حذف از جام جهانی و کسب بدترین نتیجه میان تیم‌های آسیایی با تجربه حضور در جام جهانی خبر می‌رسد بازیکنان پاداش گرفته‌اند هر ذهنی را برای واکنش منفی تحریک می‌کند.
با تمام این تفاسیر در مجموع می‌توان گفت نظام پاداش و درآمد در ورزش رابطه مستقیم با درآمدزایی و گردش مالی آن رشته دارد.

فارغ از بدموقع بودن انتشار خبر پاداش و شکل پاداش (حواله خودرو) بازیکنان فوتبال در هر جایی از دنیا به دلیل اینکه در سیستمی با گردش مالی بالا سهیم هستند طبیعتا دستمزد و پاداش بیشتری از ورزشکاران سایر رشته‌ها خواهند گرفت. چه کسی فوتبالیست‌ها را دوست داشته باشد چه نداشته باشد این وضعیت وجود دارد و وجود خواهد داشت.