رفتارشناسی عملکرد روزانه شاخص بورس

اقتصاد ۲۴- معاملات بورس تهران روز یکشنبه در مدار مثبت پیگیری شد و شاخص‌کل در پایان دادوستد‌ها نوسان تقریبا «w» شکلی را به نمایش گذاشت. به‌این‌ترتیب حاصل اقبال معامله‌گران به جریان بازار روز گذشته از افزایش ۱۰‌هزار و ۲۵۸‌واحدی حکایت داشت که در پی این رویداد نماگر اصلی بورس توانست تا سطح ۲‌میلیون و ۲۱۲‌هزار‌واحدی افزایش ارتفاع دهد.

ریشه یابی نوسان «w» شکل شاخص در بعد رفتارشناسی سرمایه گذاران بورسی نشان می‌دهد که در معاملات دیروز برخی از فعالان به محض اوج گیری نماگر اصلی و لمس سقف موردنظر در اوایل بازار، سریعا کفه عرضه سهام را با فروش‌هایی در حجم بالا سنگین کردند، بنابراین شاخص نیز با تبعیت از چنین الگوی تحمیلی به ناچار با افت همراه شد.

در ادامه به محض اینکه دیگر سرمایه گذاران بورسی سطوح قیمتی سهام موجود در پرتفوی را در محدوده‌هایی ارزنده، ارزیابی کردند سریعا با ورود سفارش‌های جدید در سمت تقاضا، علاوه‌بر بهره‌بردن از موقعیت ایجادشده توام با جمع‌آوری سهام ارزنده به‌نوعی ناخواسته کمک به تغییر مسیر جریان معاملات بورس اوراق‌بهادار تهران نیز می‌کردند.

رنج کشی در بورس؟

به هر ترتیب روز گذشته چندباری شاهد تکرار چنین الگویی در دادوستد‌های تالار شیشه‌ای سعادت‌آباد بودیم. در این رابطه نیز برخی از اقشار معامله گر سناریو‌های دیگری فارغ از شناسایی سود در سطوح بالا و خروج از گردونه معاملات نیز مطرح می‌کردند، این قشر از معامله‌گران بعضا بر این باور بودند که نوسان‌گیران در خرید و فروش این روز معاملاتی فعال‌تر از گذشته شده‌اند و اصطلاحا در حال رنج کشیدن از بازار یا به‌عبارتی فروش در محدوده‌های بالا و در ادامه خرید در منطقه پایین قیمتی هستند.

بیشتر بخوانید:  ورود پرقدرت حقیقی‌ها به بورس

به باور برخی از کارشناسان بورسی در صورتی‌که فرضیه شناسایی سود توسط معامله‌گران و فرضیه نوسان گیری از معامله‌گران را درنظر بگیریم، آنچه به‌نظر می‌رسد؛ در واقع از پویایی بازار طی این روز معاملاتی حکایت می‌کند. بازاری که در آن قدرت نقدشوندگی افزایش پیدا کرده‌است و طیف‌های مختلف از سرمایه گذاران بورسی در آن فعال هستند.

هر چند بر کسی پوشیده نیست که حضور نوسان‌گیران به‌عنوان امری مثبت در تمام بازار‌های سهامی دنیا شناخته می‌شود؛ چراکه این طیف از معامله‌گران بورسی با فعالیت خود در جریان خرید و فروش‌ها کمک شایانی به افزایش قدرت نقدشونگی سهام در بازار می‌کنند.

خلأ بازارگردان

اما نکته حائزاهمیت نقش سیاستگذار است. عمدتا بزرگ‌ترین مشکل بازار در روند‌های صعود و نزول هیجانی به‌طور مستقیم به نبود بازارگردان بازمی‌گردد. ایجاد تعادل در جریان خرید و فروش سهام را می‌توان از مهم‌ترین کارکرد‌های بازارگردان محسوب کرد. برخی معتقدند نهاد ناظر باید در راستای تسهیل مقررات همراه با نظارت شدید بر عملکرد بازارگردان‌ها در این زمینه گام بردارد.

هرچند گفته می‌شود در بورس برخی با چنین عنوانی فعال هستند، اما در حقیقت تاکنون نقش و تاثیر چندانی از فعالیت بازارگردان‌ها مشاهده نشده‌است. نباید فراموش کرد که رسالت بازارگردان در تمام بورس‌های دنیا این است که به ایجاد تعادل در روز‌های مثبت و منفی بورس کمک کنند. پیامد حضور فعال بازارگران طبعا می‌تواند تضمین کننده افزایش نقدشوندگی در بورس‌ها باشد.

آنچه از میزان ورود و خروج پول استنباط می‌شود این است که چربش قدرت متقاضیان به‌حدی نسبت به عرضه کنندگان بالاست که بازار در وضعیتی کاملا پویا پاسخگوی نیاز اقشار مختلف معامله گر در این روز معاملاتی است. در اینجا، اما موضوعی در باب چشم انداز دادوستد‌های بورس برای جامعه سرمایه گذاران ایجاد نگرانی می‌کند که آن‌هم در جای خود از ظن برخی از صاحب‌نظران بورسی طبیعی است. حال موضوع دقیقا به فعالیت نوسان‌گیران بازمی‌گردد.

سرمایه گذاران عمدتا حقیقی بازار که از منابع مالی به‌مراتب کمتری نسبت به حقوقی‌های بورس برخوردارند، در شرایط کنونی نسبت به چشم انداز معاملات دچار تردید شده‌اند. واهمه اینکه تداوم فعالیت نوسان‌گیران توام با نبود بازارگردان فعال می‌تواند به‌نحوی‌که مانع از ادامه رشد شاخص‌های سهامی در تالار سعادت‌آباد شود نیز همواره می‌تواند ریسک معاملاتی این قشر را تشدید کند. فارغ از این مهم، تکنیکالیست‌ها نیز بر وجود تردید در بازار تاکید دارند. تردیدی که با چاشنی واهمه همراه شده‌است و می‌تواند در صورت تشدید تحرک عرضه کنندگان و متعاقبا افت هیجان خرید از سوی متقاضیان روند معاملاتی بورس تهران را با تعدیلات جدی مواجه کند.

رکورد ورود پول حقیقی

در روزی که دماسنج اصلی بورس تهران ۴۷/ ۰ درصد رشد را تجربه کرد، توامان ۹۵۸‌میلیارد‌تومان دیگر پول سرمایه گذاران خرد به گردونه معاملات بازار سهام تزریق شد؛ در واقع این حجم از ورود جریان نقد به بورس بیشترین میزانی بوده که از ۶ اسفنده ماه ۱۴۰۱ تاکنون به‌ثبت رسیده‌است. اشباع و تثبیت قیمتی نرخ‌ها در بازار‌های موازی توام با تشدید ریسک سرمایه‌گذاری در بخش غیر‌مولد نظیر دلار و سکه می‌تواند تا حدودی در سوق پیدا‌کردن نقدینگی به سمت بخش مولد تاثیر گذار باشد.

از نکات حائزاهمیت جریان خرید و فروش روزانه سهام در بورس تهران طی معاملات روز گذشته می‌توان به معیار ارزش معاملات خرد (سهام و حق‌تقدم) اشاره کرد که روز یکشنبه ۲۰ فروردین ماه ۱۴۰۲ توانست سطح ۱۰‌هزار و ۳۸۶‌میلیارد‌تومانی را به خود اختصاص دهد. در حقیقت این دومین روز معاملاتی است که ارزش معاملات خرد در محدوده‌هایی بیش از ۱۰‌میلیارد‌تومان قرار گرفت، بنابراین با درنظر گرفتن ارقام پارامتر فوق می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که بازار سهام در شرایط فعلی از وضعیت متعادل و رو به بهبودی برخوردار است.

دیروز شاخص هم‌وزن با تاثیرپذیری یکسان از کلیت نماد‌های معاملاتی بازار همانند چند وقت اخیر وضعیت به‌مراتب مطلوب‌تری را تجربه کرد، به‌نحوی‌که این نماگر با بیشترین میزان رشد درمیان سایر شاخص‌ها توانست نسبت به‌روز ماقبل معاملاتی خود ۶۸/ ۱‌درصد افزایش ارتفاع دهد.

شاخص هم‌وزن که عمدتا نمایانگر شفاف از کلیت وضعیت معاملات بورس بوده و به‌نوعی عمدتا وضعیت سهام شرکت‌های کوچک و متوسط را به‌وضوح به تصویر می‌کشد، در جای خود از افزایش اقبال‌ریالی‌ها و بعضا کوچک‌تر‌های بازار حکایت دارد. افت دیروز بزرگان بازار و اصطلاحا شرکت‌های دلارمحور بورس نیز نشان از تداوم استراحت این قبیل از صنایع و به‌عبارتی چرخش جریان نقد از صنایع دلاری به‌ریالی و سایر گروه‌هایی که طی چند مدت اخیر از رالی صعود جامانده بود، داشت.