رییسی یا مرکز آمار؛ کدام یک دروغ می‌گویند؟

اقتصاد۲۴- یک سال و نیم است که ابراهیم رئیسی یک حرف می‌زند و آمار‌های رسمی حرفی دیگر. آخرینش ادعای ایجاد یک میلیون شغل بود. چیزی که مرکز آمار ایران در آخرین گزارش خود نشان داده که تنها کمی بیش از ۲۶۲ هزار اشتغال خالص است. یعنی حدود تنها یک چهارم ادعای رئیس جمهور.
به گزارش فراز ، جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران از میزان اشتغال و بیکاری در کشور، بیانگر آن است که طی یک سال گذشته اشتغال خالص در ایران فقط ۲۶۲هزار نفر بوده است. این در حالی است که سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور مدعی شده بود وعده ایجاد یک میلیون شغل جدید محقق شده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در مقابل یک میلیون شغل جدید ایجاد شده، ۷۴۰هزار شغل از بین رفته است.

گزارش بیکاری در زمستان گذشته

بر اساس این گزارش میزان نرخ بیکاری افراد ۱۵ سال به بالا ۹.۷درصد بوده است. آمار بیکاری در زمستان ۱۴۰۱ نسبت به همین زمان در ۱۴۰۰، ۰/۳درصد افزایش یافته است. نرخ مشارکت اقتصادی، اما نسبت به مدت مشابه در سال قبل یعنی زمستان ۱۴۰۰، ۰/۱ درصد افزایش یافته است.
جمعیت شاغلین ۱۵ سال به بالا در زمستان گذشته ٢٣ میلیون و ٤٣٦ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٢٦٣ هزار نفر افزایش داشته است. حوزه خدمات با ۵۳/۷ درصد بیش‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. صنعت با ٣٣.٢ درصد و کشاورزی با ١٣.٠ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. ۲۴/۲ درصد از جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله در بازه زمانی زمستان گذشته بیکار بوده اند. نرخ بیکاری فصلی حاکی از ۱/۱ درصد افزایش بیکاری نسبت به زمستان ۱۴۰۰ بوده است. از جمعیت فعال گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ ساله در زمستان ۱۴۰۱، ۱۷/۴ درصد بیکار بوده‌اند. این آمار نسبت به مدت مشابه در سال ۱۴۰۰، ۰/۸درصد افزایش یافته است.

۹/۵ درصد از جمعیت ۱۵ سال به بالا دارای اشتغال ناقص بوده و کم‌تر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده‌اند. این امر دلایل اقتصادی مختلفی داشته است؛ مانند فصل غیر کاری، رکود کاری و پیدا نکردن کاری با ساعت بیشتر. ۳۵/۶ درصد از شاغلان ۱۵ ساله و بیش‌تر، ۴۹ ساعت و بیش‌تر در هفته کار کرده‌اند.
همچنین بر اساس این گزارش نسبت جمعیت شاغل به جمعیت در سن کار در زمستان ۱۴۰۱ نسبت به زمستان ۱۴۰۰ تغییری نکرده و ۳۶/۶ درصد باقی مانده‌است.
نسبت جمعیت شاغل به جمعیت در سن کار در زمستان ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰ تغییری نکرده و همچنان ۳۶/۶ درصد باقی مانده است. در واقع همزمان با افزایش جمعیت در سن کار، اشتغال نیز ۲۶۲ هزار نفر افزایش یافته و آمار شاغلان از حدود ۲۳ میلیون و ۱۷۴ هزار نفر به حدود ۲۳ میلیون و ۴۳۶هزار نفر رسیده است.

آمار بیکاران در زمستان ۱۴۰۱ به ۲ میلیون و ۵۲۶هزار نفر رسیده که در مدت مشابه در سال ۱۴۰۰ حدود ۲میلیون و ۴۰۹ هزار نفر بوده است. بر این اساس آمار بیکاران ۱۱۷هزار نفر افزایش یافته است. نرخ بیکاری نیز از ۹/۴ درصد در زمستان ۱۴۰۰ به ۹/۷ درصد در زمستان ۱۴۰۱ رسیده است.

ادعای رئیسی مبنی بر ایجاد یک میلیون شغل

قبل از این در اواسط اسفندماه گذشته نیز رئیسی گفته بود: از وعده خود به مردم برای ایجاد اشتغال عقب نیستیم. وعده ایجاد سالانه یک میلیون شغل محقق شد. سید ابراهیم رئیسی ادعا کرده بود: از وعده یک میلیون شغل در سال عقب نیستیم. سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشور مدعی شده وعده ایجاد یک میلیون شغل سالانه محقق شده است، اما خالص اشتغال زایی با احتساب میزان بیکاری در زمستان گذشته به ۲۶۲ هزار و ۷۱۶ اشتغال و نه یک میلیون شغل رسیده است. در واقع در مقابل یک میلیون اشتغال زایی، کمتر از ۷۴۰ هزار نفر نیز بیکار شده‌اند. به عبارتی دیگر در مقابل یک میلیون اشتغال، ۷۴۰ هزار شغل نابود شده است.

نهاد‌ها باید به مرکز آمار استناد کنند

با اینکه رئیسی اعلام کرده بود نهاد‌های دولتی باید به مرکز آمار ایران استناد کنند، اما در گفته هایش آمار‌هایی متناقض با آمار‌های این مرکز ارائه می‌کرد. پنجم مردادماه سال گذشته در جلسه هیات دولت، رئیسی دستور داده بود که همه دستگاه‌ها فقط باید به آمار «مرکز آمار» استناد کنند. او گفته بود تناقضات در آمار‌های اعلام شده توسط نهاد‌های دولتی افکار عمومی را دچار ابهام می‌کند. او تاکید کرده بود: مرکز آمار مسئول ارائه آمار‌های متقن در کشور است و فقط این آمار باید مبنای سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها در کشور قرار بگیرد و سایر دستگاه‌ها نیز به آن تاسی و استناد کنند.

نرخ تورم و تناقضات رئیسی

پیش از این نیز رئیسی آمار‌هایی متفاوت با مرکز آمار ایران منتشر کرده بود. مثلا شهریور ماه سال گذشته، رییسی در یک نشست مطبوعاتی اعلام کرده بود که تورم در یک سال اول دولت او ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده است. او گفته بود: تورم فعلی ۴۰.۵ درصد است؛ یعنی اگر بخواهیم شهریور ۱۴۰۰ را با شهریور امسال مقایسه کنیم که آن وقت قریب به ۶۰ درصد بود؛ الان ۴۰.۵ درصد است.

بیشتر بخوانید: وعده پوچ رییسی؛ اشتغال‌زایی یکساله: فقط ۲۶۲ هزار نفر

اما مرکز آمار ایران روایتی متفاوت از ابراهیم رئیسی درباره نرخ تورم شهوریور ۱۴۰۰ داشت؛ بر این اساس که تورم نقطه‌ای شهریور ۱۴۰۰ توسط مرکز آمار ۴۳ ٫ ۷ درصد اعلام شده بود. یعنی ۱۷ درصد کمتر از چیزی که ابراهیم رئیسی و دولت او می‌گویند.

اما درباره نرخ تورم شهریورماه سال ۱۴۰۰ و پس از آن یک نکته دیگر هم وجود دارد. بانک مرکزی تورم نقطه‌ای آن زمان را ۵۹ ٫ ۳ درصد اعلام کرده است. یعنی تقریبا نزدیک به انچه که ابراهیم رئیسی مدعی شده. اما وقتی کار به دوران ریاست جمهوری خود ابراهیم رئیسی می‌رسد اوضاع تغییر می‌کند. بانک مرکزی تورم مرداد ماه سال گذشته را ۴۰/۱ درصد و مرکز آمار ۵۲/۲ درصد اعلام کرده است. بدین ترتیب بانک مرکزی تورم را در دولت قبل ۱۹ درصد بالاتر از مرکز آمار و تورم دولت رئیسی را ۱۹ درصد کمتر از مرکز آمار، برآورد کرده است.

آمار متفاوت اشتغال زایی

آمار‌های متناقض رئیسی با آنچه مرکز آمار منتشر کرده، در سال گذشته بار‌ها تکرار شده است. رئیسی روز دوشنبه هفتم شهریور ماه ۱۴۰۱ هم گفته بود: بر اساس آمار وزارت کار و رفاه اجتماعی در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۰ و ۵ ماهه اول امسال، ۹۷۰ هزار شغل ایجاد شده است. اما برطبق گزارش مرکز آمار ایران، در بازه زمانی ۹ماهه پاییز و زمستان ‍۴۰۰ و بهار ۱۴۰۱، جمعیت در سن کار ۱۵ سال به بالا ۷۱۹هزار نفر افزایش یافته، اما ۱۰ هزار نفر از جمعیت فعال کم شده است. آمار جمعیت بیکار نیز ۳۱ هزار نفر کاهش یافته است.
آمار شاغلان در فصل‌های مختلف نیز بیانگر آن است که در دو فصل پاییز و زمستان ۱۴۰۰ جمعیت شاغل به نسبت دوره مشابه قبلی، به ترتیب ۱۲۳ هزار نفر و ۳۹ هزار نفر افزایش یافته، اما در بهار ۱۴۰۱ جمعیت شاغل حدود ۹۸ هزار نفر کاهش پیدا کرده است. در سه فصل نخست دولت سیزدهم، خالص اشتغال ۲۱ هزار نفر بوده است.

میزان رشد کشاورزی

رئیسی همچنین مهرماه سال گذشته درباره میزان رشد کشور در حوزه کشاورزی گفته بود: وضعیت کشاورزی در آغاز کار دولت منفی ۵.۸ درصد بود و امروز با منفی هشت دهم درصد کاهش یافته است یعنی وضعیت کشاورزی رو به مثبت شدن است. این در حالی است که بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در نه ماهه اول ۱۴۰۱، کشاورزی منفی ۳/۴ درصد بود.