سیگنال ممنوعیت معامله با دلار در عراق روی بازار ارز ایران؟

اقتصاد۲۴- «معامله با دلار در عراق ممنوع شد»؛ این خبری است که در روزهای گذشته این گمانه را در میان فعالان بازار ارز ایجاد کرده که به دلیل وابستگی بازار ارز ایران به معاملات غیررسمی دلار در بازار عراق، احتمالا افزایش مجدد نرخ دلار در ایران را شاهد خواهیم بود. اما رییس اتاق مشترک ایران و عراق معتقد است: ممنوعیت معاملات دلار در عراق با هدف مدیریت بازار ارز کشور عراق بوده است و هیچ اثری بر مناسبات ارزی ایران و عراق ندارد.

بنا به اعلام وزارت کشور عراق، از این پس مبادله به دلار در این کشور جرم‌انگاری شده و با برخورد قانونی مواجه خواهد شد.

در بیانیه وزارت کشور عراق آمده است؛ دینار، واحد پول ملی این کشور است و تعهد مردم در انجام تراکنش‌های مالی به دینار به‌جای ارزهای خارجی، به گسترش حاکمیت و قدرت دولت و اقتصاد عراق منجر خواهد شد.

وزارت کشور عراق می‌گوید: معامله به دیگر ارزها، تخلفی است که با برخورد قانونی مواجه خواهد شد. بر همین اساس، این وزارتخانه تهدید کرده کسانی که به دنبال تضعیف دینار عراق و اقتصاد این کشور است را مورد بازخواست قرار خواهد داد.

در پسِ جنگ خلیج‌فارس در سال ۱۹۹۱ و متعاقبا اعمال تحریم‌های اقتصادی خارجی علیه عراق و حمله آمریکا به این کشور در سال ۲۰۰۳، ارزش دینار به شدت کاهش یافت و به همین دلیل مردم این کشور به سمت استفاده از دلار در معاملات خرد و کلان خود روی آوردند.

بیش از ۱۰ میلیارد دلار صادرات به کشور عراق داشتیم

با این تصمیم، این سوال مطرح است که اعلام ممنوعیت معامله با دلار در عراق، اثری روی بازار ارز ایران خواهد داشت؟ یحیی آل‌اسحاق، رییس اتاق مشترک ایران و عراق معتقد است: ممنوعیت معاملات با دلار در عراق که در گذشته نیز وجود داشت، اثری بر بازار ارز کشور ندارد.

وی در رابطه با ممنوعیت معاملات دلار در عراق می‌گوید: معاملات با دلار در عراق مثل بسیاری از کشورهای دیگر در جهان، ممنوع است. این مساله در گذشته نیز وجود داشته و خبری که در رابطه با ممنوعیت معاملات دلار در عراق و آثار آن بر بازار ارز کشور منتشر شده مربوط به گذشته بوده است.

وی می‌افزاید: منفعت‌طلبان و معاندان با هدف اثرگذاری و ایجاد اختلال در بازار ارز کشور، این خبر را که مربوط به گذشته بوده، دوباره منتشر کرده‌اند. ممنوعیت معاملات دلار در عراق با هدف مدیریت بازار ارز کشور عراق بوده است و هیچ اثری بر مناسبات ارزی ایران و عراق ندارد.

رییس اتاق مشترک ایران و عراق در ادامه صحبت‌های خود تاکید می‌کند: اکنون مناسبات اقتصادی و ارزی با کشور عراق به خوبی انجام می‌شود و اقدامات بسیاری نیز در سال گذشته در جهت تسهیل این مناسبات انجام شده است.

آل‌اسحاق متذکر می‌شود: سال گذشته بیش از ۱۰ میلیارد دلار صادرات به کشور عراق داشتیم که نسبت به سال قبل آن افزایش دارد. با اقداماتی که انجام شده چشم انداز خوبی برای افزایش مناسبات با عراق در سال ۱۴۰۲ شکل گرفته است.

چرا معاملات با دلار در عراق ممنوع شد؟

علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین نیز می‌گوید: مهم‌ترین تحولی که در عراق طی سال گذشته اتفاق افتاد، فشاری بود که آمریکا به عراق به بهانه انضباط مالی آورد و به این ترتیب، پول نفت عراق را نداد و تزریق نکرد.

وی می‌افزاید: طبق رویه‌ای که در عراق وجود دارد، پول نفتی که عراق می‌فروشد، از نیویورک برای عراق برمی‌گردد. بر همین اساس، آمریکا چند ماهی به بهانه‌هایی پول به عراق تزریق نکرد و همین باعث شد که کمبود منابع ارزی در داخل عراق ایجاد شود.

عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق تصریح می‌کند: عراق کشوری است که دارای کمترین تورم در کشورهای منطقه است و سال گذشته شاهد این بودیم که ارز از رنج 1550 دینار به حدود 17 افت کرد و این کاهش ارزش پول، باعث نارضایتی بین مردم عراق شد و موج گرانی را در این کشور ایجاد کرد.

شریعتی با بیان این‌که اقتصاد عراق وابسته به واردات و دلار است، عنوان می‌کند: 5، 6 ماه قبل طی جلساتی که در ترکیه قبل از زلزله برگزار شد و نمایندگان بانک جهانی و نمایندگان آمریکایی با عراقی‌ها داشتند، عراق تعهدات لازم را داد و دوباره دینار به حالت عادی خود بازگشت.

وی متذکر می‌شود: منتها از آن تاریخ به بعد دولت عراق برای این‌که بتواند روی بحث ارز کنترل داشته باشد و مردم را به سوئیفت تشویق کند، این امکان را برای شرکت‌های بزرگ فراهم کرد که اگر مدارک لازم را بدهند و سوئیفت را تحت نظر بانک مرکزی بزنند و از سیستم صرافی خارج کنند، با نرخ مناسب‌تری که مثل نرخ تالار دوم ما است و هر دینار به دلار 1330 است، کار انجام شود.

عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق ادامه می‌دهد: همین موضوع جذابیتی ایجاد کرد که شرکت‌های بزرگ که با عراق کار می‌کنند و تجار این کشور، از طریق منابع بانکی کار کنند. این اتفاق افتاد و هدف‌شان، ایجاد نظم‌دهی و سوق دادن مردم به سمت این کار است.

اتفاق هیجانی در بازار ارز نمی‌افتد

شریعتی در ادامه می‌گوید: در عراق به دلیل این‌که ثبات نسبی در خصوص دلار وجود دارد، شما در رستوران‌ها هم بروید و 100 دلاری بدهید، دلار را با نرخ متعارف می‌خرند و به شما پول می‌دهند. عراقی‌ها می‌دانند در کشوری که 95 درصد تعاملاتش صرافی است، نمی‌تواند یک‌شبه سیستم صرافی قطع شود، ولی هدف‌شان این است که دائما عرصه را تنگ‌تر می‌کنند. یعنی آن‌ها دنبال این هستند که آرام‌آرام مبادلات بانکی را به صورت شفاف‌تر و مشخص‌تر انجام دهند.

وی می‌افزاید: حالا همزمان با این، ما شاهد کاهش 5، 6 درصدی قیمت دلار در بازار ایران در روزهای گذشته بودیم. در این شرایط، از نظر من این اتفاق بی‌تاثیر در بازار ارز ایران نیست، ولی تصمیم دولتمردان این است که به دلیل کنترل تورم، دلار به شدت توسط بانک مرکزی کنترل شود.

عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق تصریح می‌کند: البته علت هم این است که صف‌های تخصیص ارز خیلی طولانی شده است و تخصیص‌ها را خیلی دیرتر انجام می‌دهند، اما دولتی‌ها سعی می‌کنند تخصیص‌ها را با جریان ورودی ارز متناسب کنند و یک‌مقداری هم ارز برای کنترل بازار گذاشته‌اند.

شریعتی عنوان می‌کند: در کل به دلیل این‌که ما در بحث‌های سوآپ نفتی، پول برق و... با عراقی‌ها تبادلات مالی داریم و کمک مهمی در بازار دلار ما دارد که امروز تحریم هستیم، بر این اساس هر اتفاقی در بازار عراق اثراتی را در بازار ایران خواهد داشت. اما این نکته وجود دارد که اثرات هیجانی این موضوع نخواهد داشت و انتظار جهش قیمتی وجود ندارد.

وی متذکر می‌شود: انشاله به زودی گشایش‌هایی به صورت محدود اتفاق می‌افتد و شاهد موجی در بازار نخواهیم بود. البته خبرهای هیجانی نیست، ولی به‌هرحال اتفاقات مثبتی است.

عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق خاطرنشان می‌کند: ما در شرایطی هستیم که دیگر نمی‌توانیم تصور هیچ اتفاق هیجانی را داشته باشیم، اما می‌توانیم شرایط را ثابت نگه داریم، چون در شرایط متزلزلی قرار داریم و روی طناب راه می‌رویم.