توافق عربستان و امریکا درمورد عادی سازی روابط با اسرائیل

اقتصاد۲۴- مقامات ایالات متحده ابراز خوش بینی محتاطانه کردند که در ۹ تا ۱۲ ماه آینده، آن‌ها می‌توانند جزئیات دقیق تری از مهم‌ترین توافق صلح خاورمیانه را چکش کاری کنند. اما آن‌ها هشدار می‌دهند که شانس شکست هم بالاست.

تشدید تلاش‌ها پس از آن صورت می‌گیرد که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، دو هفته پیش در جده با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن در تلاش برای تسریع در مذاکرات دیدار کرد. مذاکره‌کنندگان اکنون به بحث در مورد جزئیات، از جمله رسیدگی به درخواست‌های عربستان مبنی بر کمک ایالات متحده به آن‌ها در توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی و ارائه تضمین‌های امنیتی پرداخته‌اند.

سعودی‌ها همچنین به دنبال امتیازات قابل توجهی از اسرائیل هستند که به ایجاد یک کشور فلسطینی کمک کند. در مقابل، ایالات متحده به عربستان سعودی فشار می‌آورد تا محدودیت‌هایی را بر روابط رو به رشد خود با چین اعمال کند.

یکی از مقامات ارشد آمریکایی گفت: «یک برنامه کاری برای بررسی عناصر این ماجرا و تست محدودیت ممکن وجود دارد.»

به گفته مقامات آمریکایی، تلاش‌ها نتیجه یک نتیجه گیری در واشنگتن، ریاض و اورشلیم است که اکنون زمان تلاش و میانجی‌گری برای یک توافق است. بایدن تلاش کرده است تا حضور نظامی ایالات متحده در خاورمیانه را کاهش دهد و یک اتحاد امنیتی منطقه‌ای ایجاد کند که بتواند با حمایت محدود آمریکا با تهدیدات ایران مقابله کند.

در حالی که مقامات آمریکایی می‌گویند که بایدن هنوز تصمیم نگرفته است که حاضر است چه هزینه‌ای بپردازد، تمرکز رئیس جمهور بر این توافق بازتابی از دیدگاه او است که آمریکا باید به عنوان یک بازیگر مرکزی در خاورمیانه باقی بماند تا ایران را مهار و روسیه را منزوی کند و همچنین تلاش‌های چین برای جانشینی منافع واشنگتن در منطقه را خنثی کند.

مقامات آمریکایی می‌گویند، در ازای امتیازات قابل توجه ایالات متحده به عربستان سعودی، دولت بایدن در تلاش است از عربستان سعودی تضمین بگیرد که از چین - از نظر اقتصادی و نظامی - فاصله خواهد گرفت.

این مقامات گفتند که ایالات متحده می‌تواند از عربستان سعودی تضمین بگیرد که به چین اجازه نمی‌دهد پایگاه‌های نظامی در سعودی احداث کند - موضوعی که به یک نقطه اختلاف بین دولت بایدن و امارات متحده عربی تبدیل شده است. به گفته آنها، مذاکره‌کنندگان همچنین ممکن است به دنبال محدودیت‌هایی برای عربستان سعودی درمورد استفاده از فناوری توسعه‌یافته توسط هوآوی چین باشند و اطمینان حاصل کنند که ریاض از دلار آمریکا و نه پول چین برای قیمت‌گذاری فروش نفت استفاده خواهد کرد. همچنین انتظار می‌رود که ایالات متحده به دنبال راه‌هایی برای پایان دادن به اختلافات بر سر قیمت نفت باشد که ناشی از کاهش مکرر تولید عربستان سعودی است.

محمد بن سلمان پیام‌های متناقضی در مورد تعهد خود به مخاطبان مختلف داده است. مقامات آمریکایی که روی این موضوع کار می‌کنند می‌گویند که محمد بن سلمان در تلاش برای فراهم آوردن یک معامله جدی است. اما به گفته مقامات سعودی، محمد به دستیاران خود گفته است که آمادگی برقراری روابط دیپلماتیک کامل با اسرائیل مشابه روابط با امارات متحده عربی که در سال ۲۰۲۰ قراردادی را امضا کرد، ندارد.

آن‌ها گفتند که ولیعهد به مشاوران خود گفت که عجله‌ای ندارد، به ویژه با دولت ائتلافی تندرو کنونی در اسرائیل که مخالف ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی است.

برایان کاتولیس، معاون سیاستگذاری در موسسه خاورمیانه در واشنگتن، این تلاش را با کوهنوردانی مقایسه کرد که تلاش می‌کردند چندین قله اورست را پشت سر هم طی کنند.

بیشتر بخوانید: محاسبات پشت‌پرده توافق ایران و عربستان

او گفت: «به نظر من در کوتاه مدت بسیار غیرممکن به نظر می‌رسد، اما چه کسی می‌داند؟»

یکی از موانع اصلی مذاکره کنندگان این است که اسرائیل باید در ازای روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی چه امتیازاتی به فلسطینی‌ها بدهد. مقامات آمریکایی و سعودی می‌گویند که اسرائیل باید پیشنهاد قابل توجهی ارائه دهد که تلاش‌ها برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی را پیش می‌برد.

رهبران اسرائیل اهمیت موضوع فلسطین را در مذاکرات کم اهمیت می‌دانند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، اوایل این هفته گفت که این موضوع در مذاکرات «بسیار کمتر از آنچه فکر می‌کنید» مطرح می‌شود.

به گفته افرادی که در جریان گفتگو‌ها قرار گرفته اند، این موضوع همچنان یکی از مسائلی ست که در مذاکرات به آن کمتر پرداخته شده است.

تزاچی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل گفت که مذاکره کنندگان هنوز ایده‌های خاصی را با رهبران اسرائیل ارائه نکرده اند.