شوک سنگین توفان الاقصی به بازار‌ها

اقتصاد۲۴- دو اتفاق مهم در عرصه بین‌المللی، فشار بی‌سابقه‌ای به نرخ ارز و سکه در ایران وارد کرده. از آن سو، ورود به نیمه دوم سال و شدت گرفتن انتظارات تورمی در این بازه زمانی، حالا چشم‌انداز بازار دارایی‌ها را پس از یک رکود سنگین ۶۶ ماهه به هم ریخته است. نرخ دلار در بازار آزاد ایران پس از تقریبا ۲۰۰ روز بار دیگر به نوسان افتاده و ظرف دو روز گذشته سطوح مقاومتی خاصی را پشت سر گذاشته است. همزمان، قیمت طلا نیز بالا رفته و در ایران، سکه تمام‌بهار آزادی تا سطح ۳۰ میلیون تومان نیز قیمت خورده است. این در حالی است که تحت‌تاثیر اتفاقات رخ داده، شاخص بورس تهران نیز دیروز سقوط سنگینی را تجربه کرد و تا آستانه از دست دادن کانال مهم ۲ میلیون واحدی پایین آمد.

دو اتفاق بین‌المللی بیش از هر چیز، دو اتفاق بزرگ منطقه را تحت‌تاثیر قرار داده. اولی جنگ میان اسراییل و حماس است که در دو روز گذشته، تلفات بسیاری به جای گذاشته و ابعاد بزرگی داشته است. اتفاق دوم، زلزله‌ای است که همزمان با جنگ در خاورمیانه در منطقه افغانستان و شهر استراتژیک هرات رخ داده است. اتفاق اول، بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران را مجاب به خرید طلا و دارایی‌های امن کرده است. افزایش ریسک ژئوپلیتیکی در منطقه خاورمیانه، خرید دارایی‌های امنی مانند طلا را بیشتر کرده است.

برایان یاکوبسن، اقتصاددان ارشد در Annex Wealth Management، در این باره می‌گوید: «تلاش‌های ساکنان کرانه باختری و مردم خاورمیانه برای تبدیل سرمایه‌های خود به طلا و دارایی‌های امن یک امر کاملا طبیعی است. این وضعیت مانند یک رسم در هنگام جنگ شده است.» در ایران، همزمان با بالا گرفتن درگیری‌ها در منطقه، بازار طلا و سکه هم شاهد یکه‌تازی قیمت طلا و قیمت سکه امامی بود. قیمت طلا ۱۸ عیار دیروز تا ۲ میلیون و ۴۱۳ هزار و ۷۰۰ تومان بالا رفت که نسبت به یک روز قبل، نزدیک به ۱۰۰ هزار تومان بالاتر است.

بیشتر بخوانید:پشت پرده انتشار اوراق و تناقض میان ادعای درآمد‌های نفتی و دولت بدهکار!

طبق اعلام سایت اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر تهران، قیمت سکه امامی هم دیروز به ۳۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید؛ اما در نیمه ظهر روی ۲۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان قرار گرفت. این در حالی است که روز شنبه قیمت هر قطعه سکه امامی در حول‌وحوش ۲۸ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تا ۲۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان معامله شده بود.

تاثیر زلزله هرات بر نرخ دلار

در هرات، بازار دلار از روز شنبه به دلیل زلزله شدیدی که در افغانستان رخ‌داده تعطیل است، اما دلار فردایی در این بازار جهش قابل‌توجهی را ثبت کرده و یکی از سیگنال‌های صعودی به تهران هم می‌تواند همین عامل باشد. قیمت دلار فردایی در هرات روز گذشته با ۵۰ هزار و ۹۰۰ تومان شروع به کار کرد و در نیمه ظهر در حدود ۵۱ هزار و ۹۰۰ تومان معامله شد. هر چند تحلیلگران سیاسی و اقتصادی یکی از دلایل اصلی صعود هیجانی قیمت‌ها در بازار آزاد ارز را ناشی از جنگ بین حماس و اسراییل می‌دانند.

به باور این دسته سطح تقاضا در بازار ارز با بروز این جنگ بالا گرفته است. برخی از معامله‌گران می‌گویند با جهش یک‌باره قیمت دلار احتمال پایین آمدن نرخ آن نیز دور از انتظار نیست. معامله‌گران می‌گویند با توقف حملات میان طرفین احتمالا روند صعودی قیمت دلار هم متوقف می‌شود. اما به هر حال، تشدید مناقشات نظامی در نوار غزه عامل مهمی در جهت تغییر مسیر دلار تهران است. چراکه همواره با انتشار سیگنال‌های نگران‌کننده نسبت به موضوعات این‌چنینی، انتظارات تورمی افراد تحت‌تاثیر قرار گرفته و با رشد تقاضا در بازار، نرخ نیز رشد می‌کند. دلار بازار آزاد اواخر هفته گذشته به واسطه بیانیه اتحادیه اروپا در رابطه با عدم لغو تحریم‌های ایران در تاریخ ۱۸ اکتبر به مرز ۵۰ هزار تومان رسیده بود، اما حالا، کانال ۵۰ هزار تومانی را رد کرده و سطح مقاومتی تازه‌ای که برای نرخ دلار آزاد در بازار تعیین شده، ۵۲۵۰۰ تومان است. روز گذشته نرخ دلار در کانال ۵۲ هزار تومان قرار گرفت، اما به این سطح مقاومتی نرسید. اما به هر حال، اگر تعطیلی بازار ارز هرات ادامه‌دار شود، در نهایت تاثیر خود را روی بازار ارز تهران نیز خواهد گذاشت.

حرکت معکوس بورس تهران

در حالی بازار‌های طلا، سکه و ارز در حال مرزشکنی قیمت‌ها هستند، اما از شنبه و همزمان با وقوع جنگ اسراییل و حماس، بازار سرمایه وارد فاز سنگین سقوط شده است. این اتفاق، موج ناامیدی و نااطمینانی را در میان سهامداران تشدید کرده است. در دو روز اول هفته جاری، شاخص بورس تهران ۶۸ هزار و ۴۵۹ واحد سقوط کرده است؛ به این شکل که شنبه ریزش ۱۶ هزار و ۸۶۴ واحدی رقم خورد و دیروز هم افت ۵۱ هزار و ۵۹۵ واحدی در بازار ثبت شد. بر همین اساس، بازار سرمایه در حال حاضر در مرز کانال ۲ میلیون واحد ایستاده است و یک تکان کوچک، این بازار را به یک کانال پایین‌تر می‌اندازد. هم‌اکنون شاخص کل بورس تهران ۲ میلیون و هزار و ۲۶۸ واحد است و تنها در یک روز، ۲.۵ درصد سقوط کرده است. روز گذشته و از همان ابتدای شروع معاملات شاهد فشار فروش سنگینی در تمامی صنایع و نماد‌ها بودیم به‌طوری‌که بخش عمده‌ای از سهام با صف فروش‌های سنگین به کار خود پایان دادند و ۹۵ درصد بازار سرخ‌رنگ بود.

نگرانی از تشدید شرایط کنونی و درگیر شدن سیاسی ایران در این ماجرا، نااطمینانی را نسبت به آینده بسیار افزایش داده و همین موضوع باعث شده تا سرمایه‌گذاری در بازار سهام با عدم‌اطمینان بالایی همراه شود. چنین شرایطی را در زمان ترور سردار سلیمانی نیز تجربه کرده بودیم و بازار برای مدتی قفل در صف فروش بود. تمامی این موارد به این بستگی دارد که شرایط جنگ فلسطین و اسراییل تا چه زمانی ادامه یابد و شدت آن با چه ابعادی گسترش پیدا کند، اما در صورت فروکش کردن هیجانات ابتدایی و برگشت آرامش نسبی می‌توان انتظار داشت که روند بازار‌ها معکوس شود به‌طوری که بازار سهام به مدار صعودی بازگردد و بازار‌های موازی هم با کاهش قیمت مواجه شوند.

بهنام صمدی، کارشناس بازار سرمایه  گفت: «افزایش نرخ ارز اثر خود را روی همه بازار‌ها می‌گذارد؛ مثل بازار طلا و خودرو و عجیب است که بورس، واکنش احساسی و هیجانی نسبت به شرایط نشان می‌دهد.»

وی یادآور می‌شود: البته باید به این نکته هم توجه کنیم که قیمت جهانی نفت که تا محدوده ۹۵، ۹۶ دلار رشد کرده بود و سایر کامودیتی‌ها، عقب‌نشینی کردند. این هم روی تابلوی بورس اثرگذار بود، اما آنچه امروز در بازار سهام می‌بینیم، ارتباطی به افت قیمت کامودیتی‌ها در بازار‌های جهانی ندارد و به نظر می‌رسد یک واکنش هیجانی به وقایع جنگ اسراییل و فلسطین است.