یارانه پنهان چه آسیبی به اقتصاد می‌زند؟

اقتصاد۲۴-در روز‌های اخیر یک رقم در اخبار اقتصادی پُرتکرار و البته حاشیه‌ساز شده؛ ۱۰۰ میلیارد دلار. به‌تازگی مدیرعامل صندوق توسعه ملی در نشست خبری گفته که بدهی دولت به صندوق ۱۰۰ میلیارد دلار است، حالا رئیس سازمان برنامه و بودجه هم در سیزدهمین جلسه ستاد بودجه ۱۴۰۳ خبر داده که یارانه پنهان در اقتصاد کشور به سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. حالا یارانه پنهان به چه معناست و چه آسیبی به اقتصاد می‌زند؟ راهکار کاهش یارانه پنهان چیست؟

قبل از خواندن آنچه داوود منظور درباره یارانه پنهان گفته، خوب است بدانیم یارانه پنهان چیست؟ بر اساس اطلاعات منتشر شده، اگر دولت‌ها نتوانند بهای تعدادی از کالا‌های اساسی و استراتژیک را به نرخ واقعی نزدیک کنند، با هدف ارزان ماندن آن‌ها یارانه‌ای اختصاص می‌دهند که فقط در قالب بودجه به آن اشاره می‌شود.

در همین زمینه، روزنامه اعتماد طی گزارشی به مثالی اشاره کرده تا مفهوم یارانه پنهان ساده‌تر درک شود.

بیشتر بخوانید:یارانه این خانوار‌ها از آذرماه حذف می‌شود! / تعرفه‌های جدید مصرف گاز چطور حساب می‌شوند؟ + جدول جدید

برای مثال، بنزین در ایران به قیمت ۱۰۰۰ تومان برای هر لیتر به فروش می‌رسد، این در شرایطی است که هزینه تولید آن سه هزار تومان است. در ادامه دولت مبلغ دو هزار تومان را به صورت یارانه به دست مصرف‌کنندگان می‌رساند آن هم با هدف عرضه بنزین ارزان. این همان یارانه پنهان است.

یارانه پنهان چه آسیبی به اقتصاد می‌زند؟

اگر یارانه پنهان به طور یکسان به دست همه افراد جامعه نرسد؛ قععا آسیب‌زاست. یعنی افرادی که برخوردارتر هستند و تعداد ماشین بیشتری در اختیارشان است، بنزین ارزان بیشتری به باک خودرویشان وارد می‌شود. حالا در این بین، دولت که نمی‌تواند بهای برخی کالا‌هایی که به‌ویژه با حساسیت افکار عمومی همراه است، بالا ببرد، ناچار است با افزایش بهای دیگر کالا‌ها این کسری را جبران کند.

راهکار کاهش یارانه پنهان چیست؟

حالا راهکار کاهش یارانه پنهان چیست؟ کارشناسان می‌گویند راهش این است که قیمت‌ها واقعی شوند و اگر این امکان وجود نداشته باشد، یارانه به صورت سرانه به هر فرد داده شود.

۱۰۰ میلیارد دلار یارانه پنهان پرداخت می‌شود

رئیس سازمان برنامه و بودجه در سیزدهمین جلسه ستاد بودجه ۱۴۰۳ گفت: یارانه پنهان در اقتصاد کشور به سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار می‌رسد.

داوود منظور افزود: اگر بتوان با برنامه‌ریزی جامع و همه‌جانبه‌نگر، ۲۰ درصد از این رقم را در سال آینده از طریق صرفه‌جویی و با رویکرد افزایش رضایت‌مندی عمومی، مدیریت برنامه‌ای کرد، منابع قابل توجهی برای پرداخت به خانوار‌های ایرانی آزاد می‌شود که لازم است این گزینه مورد بررسی‌های بیشتری قرار گیرد.

وی ادامه داد: اگر دولت بتواند در چارچوب اصلاح هدفمندسازی یارانه‌ها اقدام کند و مردم نیز تأثیر یارانه مستقیم را در زندگی خود احساس کنند، همراهی خوبی برای آزادسازی برخی قیمت‌ها خواهند کرد که در این صورت، دولت نیز خواهد توانست از محل صرفه‌جویی و بهینه‌سازی، منابع ارزی قابل توجهی را کسب کرده و برای افزایش رفاه عمومی به‌کار گیرد.