دوئل امریکا با جهان بر سر اسرائیل؛ تحلیل وتوی امریکا با قطعنامه آتش‌بس در غزه

اقتصاد۲۴- هفته گذشته، ایالات‌متحده قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که خواستار آتش‌بس در غزه بود را وتو کرد. همزمان با تشدید عملیات نظامی اسراییل در غزه، اقدام امریکا آخرین تلاش‌های رهبران عرب برای رسیدگی به وضعیت اسف‌بار این منطقه را ناکام گذاشت. ایالات‌متحده تنها کشور عضو شورای امنیت بود که رای منفی به این قطعنامه داد و ادعا کرد که آتش‌بس منجر به صلح نخواهد شد. غیر از بریتانیا که رای ممتنع داد، سایر کشور‌ها با این قطعنامه موافق بودند. رابرت وود، معاون سفیر ایالات‌متحده در سازمان ملل گفت: «متاسفانه، تقریبا تمام توصیه‌های ما نادیده گرفته شد و نتیجه این روند عجولانه، قطعنامه‌ای نامتوازن بود که منقطع از واقعیت است.»

شورای امنیت منزوی شد

پس از آنکه آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد از شورای امنیت خواست تا درباره بحران غزه اقدامی کند، این قطعنامه توسط امارات متحده عربی مطرح شد. پیشنهاد امارات نزدیک به ۱۰۰ حامی داشت که نشانه‌ای واضح از افزایش مخالفت جهانی با کارزار جنگی اسراییل در غزه است. اگرچه دولت بایدن در مورد مرگ و میر بالای غیرنظامیان فلسطینی ابراز نگرانی کرده است، اما همچنین باور دارد که اسراییل باید (به اصطلاح) حق دفاع از خود در برابر حماس را داشته باشد. وتوی این قطعنامه حمایت سیاسی بزرگی برای اسراییل که نزدیک‌ترین متحد امریکاست، به همراه داشت، اما همچنین باعث دلسردی و بیگانگی بسیاری از متحدین دیگر دولت بایدن در داخل و خارج از امریکا شد. اگرچه رای ممتنع امریکا می‌توانست منجر به دلگرمی جهان عرب شود، اما از سویی نیز خطر تنش واشنگتن با تل‌آویو را تشدید می‌کرد و به اهرم ایالات‌متحده نسبت به برنامه‌ریزی جنگی نتانیاهو آسیب می‌زد.

بیشتر بخوانید:جنگ در باریکه مرگ؛ دو ماه بعد از هفتم اکتبر و عملیات الاقصی جنون کشتار ادامه دارد

محمد ابوشهاب، معاون سفیر امارات متحده عربی پس از رای‌گیری گفت: «با بی‌توجهی (امریکا) به هشدار‌های شدید دبیرکل سازمان ملل، درخواست بازیگران بشردوستانه و افکار عمومی جهان، شورای امنیت منزوی شد.» امارات و سایر حامیان این قطعنامه استدلال می‌کنند که پاسخ نظامی اسراییل هیچ تناسبی با حمله ۷ اکتبر حماس نداشته و به بحرانی انسانی برای اهالی غزه منجر شده است. طرح این قطعنامه به دنبال درخواست نادر گوترش به شورای امنیت بود. در اوایل این هفته، با توجه به وضعیت بحرانی غزه، دبیرکل سازمان ملل برای اولین‌بار در پنج دهه اخیر از قوی‌ترین ابزار دیپلماتیک سازمان ملل، یعنی ماده ۹۹ منشور سازمان استفاده کرد. اوایل روز جمعه، گوترش به شورای امنیت گفت: «مردم غزه بر لبه پرتگاه قرار دارند. برای پایان دادن به مصیبت آنها، جامعه بین‌المللی باید هر کاری که می‌تواند را انجام دهد.»

خان یونس زیر رگبار موشک

در این میان، سربازان اسراییلی با عزمی کامل به عمق شهر جنوبی خان یونس، زادگاه یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه پیشروی کردند. شاهدان گفتند که تانک‌های اسراییلی به مرکز شهر نزدیک شدند؛ جایی که به ساکنان توصیه شده بود تا آنجا را به سمت منطقه جنوبی رفح که با مصر هم‌مرز است، تخلیه کنند. توماس وایت، مدیر آژانس امدادرسانی سازمان ملل در غزه در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت: «نظم مدنی در حال فروپاشی است، کاروان‌های کمک‌رسانی غارت شده و وسایل نقلیه سازمان ملل سنگ‌باران می‌شوند.»

محمد اشتیه، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین در مصاحبه‌ای گفت که مشغول همکاری با مقامات امریکایی بر سر برنامه‌ای برای غزه پس از جنگ است. او اظهار داشت که هدف اسراییل برای شکست کامل حماس غیرواقعی بوده و این گروه مقاومت باید عضوی از ساختار جدید حکمرانی کشور فلسطین باشد. روز پنجشنبه، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده اذعان کرد که از کارزار جنگی اسراییل علیه حماس ناامید شده و اعتراف کرد که اسراییل به اندازه کافی برای محافظت از غیرنظامیان عمل نکرده است. او گفت: «بین آنچه من در اسراییل در مورد حمایت از غیرنظامیان بیان کردم و آنچه در میدان اتفاق افتاده، شکاف وجود دارد.»

کابوس بشردوستانه

جنگ اسراییل در غزه بیش از ۱۷ هزار و ۴۰۰ نفر تلفات در پی داشته که به گفته مقامات وزارت بهداشت حماس غزه، ۷۰درصد از آن‌ها زن و کودک بوده‌اند. بیش از ۴۶۰ هزار فلسطینی نیز زخمی شده‌اند. بسیاری دیگر در زیر آوار گیر افتاده‌اند. وزارتخانه بهداشت حماس تمایزی بین تلفات غیرنظامیان و رزمندگان قائل نیست. دبیرکل سازمان ملل حملات شدید، گسترده و مداوم اسراییل از هوا، زمین و دریا که گفته می‌شود ۳۳۹ مرکز آموزشی، ۲۶ بیمارستان، ۵۶ مرکز مراقبت‌های بهداشتی، ۸۸ مسجد و سه کلیسا را هدف قرار داده است، «کابوسی بشردوستانه» خواند. گوترش گفت که طبق گزارش‌ها، بیش از ۶۰درصد از خانه‌های غزه از بین رفته یا آسیب دیده است. حدود ۸۵درصد فلسطینی‌های منطقه مجبور شده‌اند از خانه‌های خود فرار کنند. ریاض منصور، سفیر تشکیلات خودگردان در امریکا گفت که هدف اسراییل «پاک‌سازی قومی نوار غزه» و «جابه‌جایی اجباری مردم فلسطین» است. منصور افزود: «اگر مخالف نابودی و جابه‌جایی مردم فلسطین هستید، باید از آتش‌بس فوری حمایت کنید. وقتی با پیشنهاد آتش‌بس مخالفید، در واقع مخالف تنها چیزی هستید که می‌تواند جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی را پایان دهد.» گیلاد اردن، سفیر اسراییل در امریکا مدعی شد که ثبات منطقه‌ای و امنیت اسراییلی‌ها و مردم غزه «تن‌ها پس از حذف کامل حماس به دست می‌آید.»

امریکا ترمز اسراییل را نکشید

یک مقام ارشد دفاعی اسراییلی به پایگاه آکسیوس گفت که اسراییل انتظار دارد تا سه تا چهار هفته دیگر به عملیات نظامی خود در شهر خان یونس در جنوب غزه پایان دهد. این مقام گفت که مرحله شدید جنگ احتمالا سه تا چهار هفته دیگر ادامه خواهد داشت. علی‌رغم حمایت دولت بایدن از عملیات اسراییل برای حذف حماس، کاخ سفید تحت فشار بین‌المللی و داخلی فزاینده‌ای قرار دارد تا اسراییل را به پایان جنگ مجبور کند. مقام ارشد اسراییلی مدعی شد که نیرو‌های دفاعی اسراییل «پیشرفت‌های قابل توجهی» در بخش شمالی نوار غزه داشته‌اند، اما عملیات در شهر جنوبی خان یونس «تازه آغاز شده است.» جو بایدن روز پنجشنبه با نتانیاهو درباره طرح‌های نظامی و عملیات اسراییل در خان یونس صحبت کرد. تماس مشابهی نیز شب قبل‌تر بین لوید آستین وزیر دفاع ایالات‌متحده و یوآو گالانت همتای اسراییلی او برقرار شد.

بیشتر بخوانید:واکنش سازمان ملل به از سرگیری جنگ در غزه

این مقام ارشد اسراییلی گفت که ایالات‌متحده «ترمز اسراییل را نمی‌کشد» یا ضرب‌الاجلی برای توقف عملیات نمی‌دهد؛ بلکه تنها به این واقعیت اشاره می‌کند که زمان در حال اتمام است. او افزود که شکاف بین دولت بایدن و کابینه اسراییل در مورد جدول زمانی یک ماهه‌ای است که اسراییل برای پایان دادن به این مرحله شدید جنگ غزه ارایه داده است.

بهای حمایت از اسراییل

حمایت‌های واشنگتن از جنگ اسراییل باعث شده که نیرو‌ها و تاسیسات امریکایی در عراق و سوریه مرتبا مورد حمله قرار بگیرند. اوایل روز جمعه، صدای انفجار در نزدیکی منطقه سبز بغداد که محل سفارت امریکاست، شنیده شد.

خبرگزاری‌ها به نقل از مقامات نظامی امریکایی و عراقی گزارش دادند که راکت‌ها در حومه این منطقه که ساختمان‌های دولتی و دیپلماتیک در آن مستقر هستند، اصابت کرد. یک مقام امنیتی عراق گفت که ۱۴ موشک کاتیوشا شلیک شدند که برخی آن‌ها به یکی از دروازه‌های سفارت اصابت کرد. سایر آن‌ها نیز در رودخانه دجله سقوط کردند. به گفته این مقام، حملات راکتی تنها خسارات مادی داشته و کسی آسیب ندید. سخنگوی سفارت امریکا در بغداد گفت: «نشانه‌ها حاکی از آن است که این حملات توسط اعضای محور مقاومت انجام شده است. ما بار دیگر از دولت عراق می‌خواهیم که تمام توان خود برای حفاظت از پرسنل و تاسیسات امریکا را به کار بگیرد. ما حق دفاع از خود و محافظت از پرسنل‌مان در هر نقطه از جهان را برای خود محفوظ می‌داریم.»

محمدشیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق در بیانیه‌ای از نیرو‌های امنیتی خواست تا افراد پشت این حمله را پیدا کنند. گروه‌های مقاومت عراقی وعده داده‌اند که از اسراییل و امریکا به خاطر آنچه بر سر غزه آورده، انتقام خواهند گرفت. به گفته پنتاگون، از زمان شروع جنگ غزه، نیرو‌های امریکایی مستقر در عراق و سوریه حداقل ۸۰بار مورد حمله قرار گرفته‌اند که باعث زخمی‌شدن بیش از ۶۰ پرسنل امریکایی شده است. تا پیش از این، اماکن و افراد دیپلماتیک در امان بودند. یکی از سران گروه کتائب حزب‌الله عراق در شبکه‌های اجتماعی گفت که حملات این گروه علیه منافع ایالات‌متحده در روز جمعه، تازه آغاز «قواعد جدید برخورد» با امریکاست.