خودروسازی زیانبار؛ کارخانه‌های خودرو فقط در ۶ ماه ۳۴ هزار میلیارد تومان زیان دیده‌اند

اقتصاد۲۴- کارشناسان این حوزه بر این باورند که زیان خودروسازان ناشی از قیمت‌گذاری غلط و دخالت دستوری دولت‌هاست و در صورتی که قیمت‌گذاری‌ها به درستی انجام شود، شاید خودروسازان به این اندازه زیان نمی‌دادند و به عبارتی، افراد در عین حال که باید به دنبال نوآوری باشند به انگیزه و سرمایه‌گذاری هم نیاز دارند.

بر اساس این گزارش، بررسی جزییات رشد شاخص تولید و فروش فعالیت‌های صنعتی و معدنی بورسی آبان ماه سال جاری در بخش خودرو و قطعات نشان می‌دهد که این بخش برخلاف وعده‌های وزارت صمت نتوانسته به رشد مدنظر برسد. بر این اساس، در آبان ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات کاهش ۲۸.۳ و ۲۲.۴درصدی را ثبت کرده است. در مجموع هشت ماهه ۱۴۰۲ نسبت به هشت ماهه پارسال هم تولید و فروش خودرو به ترتیب با کاهش یک درصد و ۱۱.۲ درصدی مواجه بوده است. البته شاخص تولید و فروش در آبان ماه نسبت به ماه قبل (مهر ماه) افزایش ۵.۳ و ۲۴.۲ درصدی داشته است.

هزینه تمام شده خودرو بالاست

حسین رحیمی‌نژاد، کارشناس صنعت خودرو در مورد زیان روزانه ۱۸۵ میلیارد تومانی سهامداران حوزه خودرو به «اعتماد» گفت: یکی از دلایلی که همواره به آن اشاره شده دخالت‌های دولت در نرخ‌گذاری‌ها و از جمله قیمت‌گذاری خودرو است. اما به جز این موضوع بهره‌وری پایین، خرید گران قطعات خودرو و زیان‌ده بودن این صنعت است که بر قیمت تمام شده خودرو اثرگذار است.

رحیمی نژاد با اشاره به نرخ گذاری‌های شورای رقابت ادامه داد: با وجود آنکه قیمت‌های اعلامی از سوی این شورا پایین است، اما به دلیل آنکه هزینه تمام شده خودرو بالاست این مساله منجر به زیان بیشتر خودروسازان شده و اصل زیانده بودن خودروسازان به قیمت تمام شده تولیدشان برمی‌گردد.

این کارشناس صنعت خودرو گفت: مهمترین مساله این است که قطعات خودرو گران خریداری می‌شود و در مراحل بعدی هم نیروی انسانی مازاد، سهام تو در تو و تعارض منافع وجود دارد و اینکه شرکت‌های متعددی در مجموعه خودروسازان وجود دارند که سربار هم هستند و خروجی چندانی هم ندارند که در راس همه این مشکلات خرید نادرست قطعات و گران بودن آن هم مطرح است.

گاهی به دلیل کمبود قطعات تولید قفل می‌شود

رحیمی نژاد با اشاره به میزان تولید خودرو خاطر نشان کرد: در بسیاری از مواقع در بحث تامین قطعات به دلیل اینکه یکسری از قطعات گلوگاهی وجود دارد که ساخت داخل هم نشده پس خرید خارجی دارد و تبدیل به گلوگاه شده و زمانی که این قطعات به دلیل مشکلات ارزی و تحریمی و... به درستی تامین نشود میزان تولید هم افت می‌کند و گاهی با قفل شدن تولید به دلیل تامین قطعات مواجه هستیم.

بیشتر بخوانید: دوو ماتیز از مرز ۱۰۰ میلیون تومان رد شد

این کارشناس حوزه خودرو در ادامه افزود: البته به نظر می‌رسد امسال میزان تولید خودرو به ۱ میلیون دستگاه برسد و در مجموع بعید است که میزان تولید نسبت به سال گذشته کاهش داشته باشد البته عمده این تولیدات صرف تعهدات گذشته خودروسازان می‌شود که در طرح یکپارچه خودرو اعلام شده بود و با توجه به اینکه محصول جدیدی وجود ندارد، بعید است که شرکت ایران خودرو فروش جدیدی هم اعلام کند، اما ممکن است شرکت سایپا بر روی محصولات جدیدش مانند سهند و شاهین پلاس فروش جدید داشته باشد.

همه بخش‌ها جزیره‌ای عمل می‌کنند

محمود نجفی سهی، کارشناس حوزه خودرو و عضو انجمن قطعه سازان کشور در مورد زیان ۳۴ هزار میلیارد تومانی خودروسازان به «اعتماد» گفت: هزینه تمام شده یک کالا عددی می‌شود که نمی‌توان آن را کتمان کرد و خودروسازان می‌توانند به کمک قطعه‌سازان شورای رقابت را متقاعد کنند تا از نرخ‌گذاری خودرو کنار بروند.

این کارشناس حوزه خودرو در ادامه افزود: هر چند نظارت‌ها باید در همه صنایع باشد و کنترل دولت هم در بخش‌های مختلف منطقی است، اما جزیره‌ای عمل کردن نهاد‌های گوناگون از کالا‌های اساسی گرفته تا نرخ گذاری‌های حوزه انرژی (آب، برق و گاز و ...) درست نیست.

کیفیت پایین خودرو اولین موضوع حمله به خودروسازان

او ادامه داد: اگر خودروسازان ۳۴ هزار میلیارد تومان در ۶ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۲ زیان داده‌اند دلایل گوناگونی دارد، از جمله اینکه خودروسازان برای ظرفیت تولید ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو نیروی انسانی دارند و یک تعداد زیادی نیرو مازاد هم دارند که به دلایل امنیتی و اجتماعی اجازه تعدیل این نیرو‌ها هم به آن‌ها داده نمی‌شود، این در حالی است که اگر این تعداد مازاد تعدیل شود و اعلام کنند که ۵۰ درصد نیرو برای این میزان تولید نیاز است این هزینه از قیمت تمام شده خارج می‌شود. این کارشناس حوزه خودرو با بیان اینکه این روز‌ها تمامی حملات به سمت خودروسازان و کیفیت پایین خودرو است، خاطرنشان کرد: فرض کنیم ۲۰۰ قطعه‌ساز به یک خودروساز قطعه می‌فروشند باید این قیمت‌ها را لیست کنند و مجموع آن را به شورای رقابت و یا وزارت صمت بدهند و هزینه‌ها را اعلام کنند و هزینه‌های پرسنلی را هم اعلام کنند و بگویند چه تعداد پرسنل بر خودروسازی‌ها تحمیل شده و مجموع این رقم را بگویند که چقدر است و قیمتی را هم که شورای رقابت اعلام کرده، بگویند و اگر قرار است پرسنل اضافه‌ای بر خودروسازی تحمیل شود این هزینه را از رقم نهایی کسر کنند و در هزینه‌های کشوری و تامین اجتماعی محاسبه کنند.

قیمت تمام شده خودرو باید قابل دفاع باشد

نجفی با بیان اینکه قیمت تمام شده خودرو باید قابل دفاع باشد، گفت: باید شفاف اعلام شود که چرا خودروساز زیان می‌دهند آیا هزینه اضافه‌ای دارند؟ آیا ریخت و پاشی در خودروسازی‌ها می‌شود که این نرخ‌ها به مصرف کننده تحمیل می‌شود؟ و اینکه آیا قیمت تمام شده خودرو منطقی است؟ این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: درگذشته هزینه خودروسازان ۲۰ درصد قیمت تمام شده بود، اما آیا امروز هزینه کارخانه ۲۰ درصد قیمت تمام شده است یا اینکه این عدد ۳۰ تا ۴۰ درصد شده است. او با اشاره به واردات خودرو‌های دست دوم به کشور گفت: زمانی که این خبر اعلام شد بنده به عنوان یک قطعه‌ساز احساس نگرانی کردم و اگر ممنوعیت‌های وارداتی برداشته شود و تعرفه‌های خودرویی هم کاهش پیدا کند دیگر صنعت خودرویی در کشور باقی نمی‌ماند.