قیمت دلار با سرکوب تقاضای تولیدکنندگان مهار شد

اقتصاد ۲۴- قیمت دلار در نخستین روز‌های معاملاتی سال جاری با رقم ۵۱ هزار و ۵۰۰ تومان بازگشایی شد و در هفته پایانی دی‌ماه، این اسکناس در محدوده قیمتی ۵۲ هزار و ۷۰۰ تا ۷۵۰ هزار تومانی در حال معامله است.

سیاست سرکوب، برای مهار نمایشی قیمت دلار توسط بانک مرکزی به گونه‌ای در حال اجراست که تحلیلگران بازار می‌گویند پارامتر‌های کلان اقتصادی در تضاد با این سیاست است.

بانک مرکزی تسهیلات تولید را کنترل کرد

در همین راستا، سعید مشکات کارشناس اقتصادی راهکار دولت برای مهار قیمت دلار را چنین توضیح داد: «طی یک سال گذشته، یعنی از زمستان ۱۴۰۱ تا دی ۱۴۰۲ دلار ۵۰ تا ۶۰ درصد افزایش قیمت داشته و حتی سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی هم به همین نسبت صعودی شده است. با این میزان رشد قیمت دلار، شرکت‌ها برای اینکه بتوانند سطح تولید قبلی را حفظ کنند، حداقل به ۳۰ درصد منابع جدید احتیاج دارند.»

وی در ادامه گفت: «در همین راستا بانک مرکزی سیاست سقف اعتبار را در پیش گرفته و جلوی تسهیلات‌دهی بانک‌ها را گرفته است. تسهیلات‌دهی بانک‌ها کاهش پیدا کرده و وام‌های کمتری پرداخت می‌کنند. در نتیجه تولید‌کننده منابع کمتری برای تولید دارد، خرید کمتری انجام می‌دهد و واردات کمتری در حوزه مواد اولیه دارد.»

دولت برای ثبت سفارش‌ها سقف‌گذاری کرده است

مشکات یکی دیگر از راه‌های مهار قیمت دلار توسط دولت را سقف‌گذاری روی ثبت سفارش‌ها عنوان کرد و افزود: «در حال حاضر هر ثبت سفارشی که انجام می‌شود، گاه تا رسیدن به مرحله تخصیص ارز سه تا ۶ ماه طول می‌کشد. در حالی که بنگاه‌های تولیدی به مواد اولیه احتیاج دارند.»

وی خاطرنشان کرد: «بانک مرکزی با این روش تعادل برقرار می‌کند. نگاه می‌کند که چقدر منابع ارزی دارد و به همان اندازه‌ای که منابع ارزی دارد به ثبت سفارش‌ها ارز تخصیص می‌دهد. با این اقدام عملا تولید به سمت رکود می‌رود و تقاضا را کاهش می‌دهد. در حقیقت تقاضا سرکوب می‌شود.»

قیمت دلار تا پایان سال کنترل می‌شود.

اما چرا دولت تا این میزان برای کنترل و تثبیت قیمت دلار تلاش می‌کند؟ وی در پاسخ گفت: «از یک طرف انتخابات مجلس پیش روست و از سمت دیگر، یک سالگی مدیریت ارزی فرزین در بانک مرکزی را در پیش داریم. نگاه سیاسی به مهار قیمت دلار، می‌تواند دستاورد یک سالگی بانک مرکزی باشد.»

بیشتر بخوانید:  قیمت واقعی دلار بالای ۶۰ هزار تومان است/ تورم فزاینده؛ دم خروس نرخ غیر واقعی ارز

وی تصریح کرد: «در ادامه سال هم با نگاه سیاسی، دلار را مقداری پایین نگه می‌دارند، تا تورم اقتصادی شب عید را کنترل کنند و ذهنیت عمومی در خصوص نرخ ارز منفی نشود.»

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: «مساله رکود بازار‌ها در بلندمدت خود را نشان می‌دهد و در بازه سه یا ۶ ماهه بروز ندارد. اما وقتی موجودی کالا در کشور کاهش پیدا می‌کند، یک سال بعد بر بازار اثر می‌گذارد.»

بانک مرکزی در حال ارزپاشی است

سوال این است که بانک مرکزی تا چه زمانی می‌تواند قیمت دلار را مهار کند؟ مشکات اظهار کرد: «با تکیه بر آمار می‌توان فهمید که بانک مرکزی در حال ارزپاشی است. آمار نشان می‌دهد ذخایر ارزی بانک مرکزی در حال کاهش است و این نهاد در حال فروش دلار‌های خود است؛ بنابراین بانک مرکزی تا زمانی که منابعی در اختیار داشته باشد، می‌تواند به این روش ادامه دهد.»

وی افزود: «زمانی متوجه این شکاف می‌شویم که نقدینگی در بازار خیلی زیاد شده است؛ اما کالا و خدمات در بازار به اندازه کافی وجود ندارد. آنجاست که با ورود تقاضا مانند سال‌های ۹۶ و ۹۷ به بازار شوک وارد می‌شود.»

تراز تجاری منفی، فنر دلار را رها می‌کند

مشکات به فنر فشرده دلار اشاره کرد و گفت: «معمولا فنر در جایی جمع و در جای دیگر رها می‌شود. بانک مرکزی نزدیک به ۱۰ ماه است که این فنر را فشرده کرده؛ اما از آن طرف نقدینگی در حال رشد است.»

وی ادامه داد: «معمولا یک تا دو سال پروسه فشرده‌سازی قیمت دلار می‌تواند دوام داشته باشد؛ اما از جایی به بعد که روند منفی تراز تجاری زیاد می‌شود، فنر دلار رها خواهد شد. رویداد‌های سیاسی و موضوعات اقتصادی به بازار‌های مالی سیگنال می‌دهند و قیمت دلار شروع به افزایش می‌کند.»