اقتصاد ۲۴- «تحلیل و تفسیر بی طرفی عربستان در درگیریهای سخت میان امریکا و گروههای مسلح در باب المندب، آسان به نظر نمیرسد»، این عبارت را یک تحلیلگر عربستانی در واکنش به دلایل بی طرفی عربستان در قبال حملات انصار الله به کشتیها در دریای سرخ و مصادره برخی از آنها و تغییر مسیر برخی دیگر بیان کرد.
به نظر میرسد، عربستان به نوعی با سرزنش و ملامت به متحد خود امریکا مینگرد چرا که این کشور وارد درگیری با انصار الله در دریای سرخ شده بدون آنکه راهی برای خروج آن بیابد، اما عربستان موفق شد از زیر بار ائتلاف با امریکا بگریزد.
شاید مجموعه عواملی منجر به موضع بی طرفی عربستان در این بحران شده باشد؛ عربستانی که تاکتیکی نزدیکتر به صنعا از واشنگتن نشان میدهد، از آنجا که از الزامات ائتلاف امریکا و عربستان، پیوستن ریاض به ائتلاف «نگهبان شکوفایی» به شمار میرود، اما تجربه جنگ با یمن و خیانت واشنگتن به ریاض، عربستان را بر آن داشت تا وارد هیچ نبرد جدیدی نشود به خصوص با توجه به اینکه بحران یمن در حال حل شدن است و عربستان تمایل دارد میانجیگر در این بحران باشد و نه یکی از طرفهای آن.
پس از سالهای جنگ با انصار الله، ریاض تلاش میکند پیش از هر چیز، امنیت خود را تضمین کند، از این رو، ریاض نگران است تشدید میان امریکا و کشورهای غربی از یک طرف و انصار الله از طرف دیگر، مذاکرات صلح را با خطر مواجه کند و نتایج معکوسی به همراه داشته باشد و این در حالی است که عربستان، عدم ورود به این درگیریها را انتخاب کرده است.
کشتیهای عربستان در حملات انصار الله، هدف قرار نمیگیرند و این از تداوم عبور و مرور نفتکشهای این شرکت از جنوب دریای سرخ، جایی که انصار الله ماه ها، کشتیهایی تجاری متعلق به رژیم صهیونیستی و کشتیهایی که به سمت بنادر این رژیم را تهدید میکنند، مشخص است.
محمد القحطانی، رئیس پالایش، تجارت نفت و بازاریابی آن در شرکت آرامکو گفت که بارگیری نفت و فرآوردههای آن در دریای سرخ را انجام میدهیم و میتوان خطرات مرتبط در دریای سرخ را کنترل کرد.
وی افزود که آرامکو از خط لوله خود در عربستان برای بارگیری نفت خام از میادین اصلی در شرق و صادرات آن از دریای سرخ استفاده میکند.
بلومبرگ نوشت که از زمان آغاز درگیریها در دریای سرخ، نفتکشهای آرامکو از جنوب دریای سرخ عبور میکنند.
در همین راستا، سلیمان العقیلی، نویسنده و تحلیلگر مسائل سیاسی در واکنش به این بی طرفی عربستان گفت که تفسیر آن آسان نیست و تاکید کرد که این تنگه برای تجارت جهانی حساس است و این درگیریها در حالی رخ میدهد که اقتصاد جهان، بسیار از بحرانهای متعدد و عوامل ژئوپلتیک تاثیر پذیرفته است.
وی توضیح داد که در تاریخ عربستان، کناره گیری این کشور از گزینههای امنیتی امریکا به ویژه در منطقه، آن هم با توجه به ارتباط دو کشور که شبیه به یک ائتلاف نانوشته است، به ندرت اتفاق افتاده است.
العقیلی گفت که این بی طرفی عربستان، دارای اهمیت و پیام عمیقی است که از تفسیرهای مختصر به تعاملات امنیتی، سیاسی و اقتصادی منطقهای و بین المللی فراتر میرود.
وی افزود که اولین مساله به میانجیگری چین برای عادی سازی روابط میان عربستان و ایران و بسیاری از نقش آفرینیها در ژئوپلتیک منطقه باز میگردد که در پی آن میانجیگری عربستان و عمان در بحران یمن موفق شد و توانست انصار الله را به حل سیاسی بحران یمن متقاعد کند، اما اکنون عربستان از شکست این ایده برای حل سیاسی بحران یمن بیم دارد.
بیشتر بخوانید: شدت گرفتن جنگ در دریای سرخ چه تاثیری بر اقتصاد ایران میگذارد؟/ حریری: در صحنه اقتصاد جهانی منزوی هستیم
این تحلیلگر مسائل سیاسی توضیح داد که دومین مساله به ذهنیت سیاسی در منطقه باز میگردد به گونهای که تردیدهایی از اهداف غرب برای رویارویی در جنوب دریای سرخ وجود دارد چرا که غرب از نقش آفرینی سنتی و تاریخی خود در امنیت منطقه عقب نشسته است و نمیتوان به نقش آفرینی آن در دریای سرخ اطمینان کرد.
العقیلی بیان کرد که در سایه حضور گسترده چین برای سرمایه گذاری و تجارت در بنادر عربستان در دریای سرخ، حضور نظامی امریکا در مقابل آن، ایده جالبی به نظر میرسد.
وی گفت که انتقال درگیری میان قدرتهای بزرگ به دریای سرخ به نفع منطقه نیست چرا که این منطقه تمایل دارد جهان در آن از لحاظ سرمایه گذاری و اقتصادی و با تمام عوامل قدرت نرم رقابت کند.
از طرفی دیگر عبدالکریم غانم، پژوهشگر جامعه شناسی سیاسی، گفت که این بی طرفی در سایه رویکرد عربستان برای خروج از باتلاق جنگ در یمن و در راستای تحقق چشم انداز اقتصادی ۲۰۳۰ است.
وی تاکید کرد که در سایه شکست دولت امریکا در جنگ با انصار الله، ریاض ناچار شد از سیاست تشویق و نه تنبیه برای رام کردن انصار الله و دور کردن خطرات آنها از امنیت و ثبات خود از طریق بی طرفی و دعوت به کاهش تنش استفاده کند.
غانم در گفت وگویی با الخلیج آنلاین گفت که احتمال ندارد محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان وارد ائتلافهایی شود که دولت امریکا پیشنهاد میدهد.
وی افزود که آنچه این موضع عربستان را تقویت میکند، ناکامی سیاست امریکا در تعامل با اکثر پروندههای منطقه و در راس آن سیاست نرمش در مقابل انصار الله، ناتوانی در اتخاذ تدابیری برای فشار بر رژیم صهیونیستی برای قبول راه حل دو کشوری و تسهیل ورود کمکها و تعیین سقف زمانی برای پایان جنگ در غزه است.
وی توضیح داد که طبیعی است که عربستان بی طرف باشد به ویژه پس از آنکه روابط خوبی با ایران دارد و به نفعش نیست وارد درگیری در دریای سرخ شود که بازتاب جنگ رژیم صهیونیستی بر غزه به شمار میرود.
از بارزترین تصاویر بی طرفی عربستان، عدم مشارکت در ائتلاف دریایی اعلام شده از سوی امریکا برای حفظ امنیت در دریای سرخ از حملات انصار الله است.
رویترز در این باره نوشت که غیبت عربستان، امری قابل توجه و شاید موجب تعجب است و دلیل اصلی آن نگرانی از عدم پایان جنگ در یمن است؛ جنگی که تبدیل به یک بن بست شده و عربستان به دنبال پایان آن است.
نیویورک تایمز نیز به نقل از مقامات عربستانی و امریکایی نوشت که احتمال صلح در مرزهای جنوبی عربستان، هدف جذاب تری برای عربستان از پیوستن به تلاشی برای توقف حملات انصار الله است.
به گفته این مقامات عربستانی و امریکایی، ولیعهد عربستان نمیخواهد بار دیگر وارد جنگ و درگیری با انصار الله شود.
منبع: دیپلماسی ایرانی