سرنوشت مجهول یارانه‌ها در دولت رئیسی / پشت پرده تاخیر در واریز یارانه بهمن چه بود؟

اقتصاد۲۴-پس از عدم واریز یارانه معیشتی بهمن ماه، بسیاری از شهروندان با مراجعه به بانک‌ها در مورد این موضوع پرس و جو کردند. در حالی که یارانه معیشتی، بیستم هر ماه به حساب مشمولان واریز می‌شود، عدم واریز یارانه همه افراد مشمول تا روز ۲۵ بهمن حواشی بسیاری را به دنبال داشت و مردم را راهی بانک‌ها کرد.

تصمیم جدید دولت در مورد میزان و زمان واریز یارانه‌ها نشان می‌دهد واریز یارانه با تغییرات مهمی همراه شده و دولت در این مورد تغییر ریل داده است. بر اساس آخرین اخبار منتشر شده یارانه کمک معیشتی مرحله ۱۵۶ مربوط به بهمن ماه ۱۴۰۲ به حساب همه سرپرستان خانوار دهک‌های اول تا سوم در سراسر کشور واریز و از ساعت ۲۴ روز ۲۵ بهمن ماه قابل برداشت است، البته این موضوع شامل حال همه دهک‌ها نیست بنابراین سایر دهک‌ها باید تا ۳۰ بهمن انتظار بکشند. بر اساس اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها از این به بعد زمان واریز یارانه معیشتی، مطابق با جدول زمان‌بندی شده انجام خواهد گرفت.

به این ترتیب دیگر خبری از واریز یارانه معیشتی درتاریخ بیستم هر ماه نخواهد بود. یارانه دهک‌های یک تا سه ۲۵ هر ماه و یارانه نقدی و معیشتی سایر خانوار‌های مشمول سی‌ام واریز می‌شود. در حالی که معاون رفاه و امور اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده بود، مبلغ یارانه تشویقی در طرح کالابرگ الکترونیکی که ۲۲۰ هزار تومان شده است، ۱۷ بهمن ماه به حساب افراد واریز می‌شود، در همین روز سازمان برنامه و بودجه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد، از این پس یارانه نقدی و معیشتی از بیستم به آخر ماه موکول شده است.

افزایش فشار‌های مالی باعث تغییردر نحوه پرداخت‌ها شد

آلبرت بغوزیان، اقتصاددان در مورد تغییر زمان واریز یارانه‌های معیشتی بر اساس جداول زمانبندی شده، گفت: آن گونه که دولت اعلام کرده قرار است واریز یارانه‌ها از این پس به صورت مرحله‌بندی انجام شود به این ترتیب که در ۱۰ روز اول یارانه یک گروه را با یک مقدار مشخص می‌دهند و یارانه بخش بنزین را ۱۰ روز بعد از آن می‌پردازند و... که به نظر می‌رسد این تصمیم دولت به دلیل افزایش فشار‌های مالی است که با توجه به اینکه در طول ماه خزانه پر می‌شود دولت می‌تواند پرداخت‌ها را در سایر روز‌ها و در فاصله‌های مشخصی انجام بدهد.

بیشتر بخوانید:فیلم/استفاده از کالابرگ الکترونیکی باعث قطع شدن یارانه می‌شود؟

بغوزیان در پاسخ به این پرسش که آیا عدم واریز یارانه‌ها به تغییر دهک‌های درآمدی مربوط می‌شود یا خیر ادامه داد: بعید به نظر می‌رسد چرا که شناسایی اقشار دهک‌های اول، دوم و سوم و... از ابتدا بوده و این افراد مستحق دریافت یارانه هستند و دهک‌های هشتم و نهم و دهم نباید جزو یارانه‌بگیران باشند.

کنترل تورم یا افزایش رقم یارانه‌ها؟

این کارشناس حوزه اقتصادی خاطرنشان کرد: آن گونه که دولت اعلام کرده شناسایی دهک‌های درآمدی هم از طریق پس اندازها، درآمد‌ها و کد‌های مالیاتی انجام می‌شود که تعیین‌کننده دریافت یارانه نقدی افراد است.

این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که آیا ادامه پرداخت یارانه‌ها صحیح است یا خیر، گفت: بهتر آن است که دولت به جای یارانه دادن تورم را کنترل کند، اینکه رشد تورم رها شود و میزان یارانه را از ۳۰۰ هزار تومان به ۴۰۰ هزار تومان تغییر بدهند درست نیست.

او ادامه داد: این میزان یارانه چگونه قرار است جبران افزایش قیمت‌ها در حوزه‌های مختلف و از رشد قیمت مسکن و رشد قیمت لبنیات و... را بکند. اقدام موثر دولت باید جلوگیری از افزایش قیمت‌ها و تورم باشد چرا که ضربه اصلی را همین اقشار دهک‌های اولی می‌بینند که یارانه هم می‌گیرند.

پرداخت یارانه برای عده‌ای حیاتی است

مصطفی شریف، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در این خصوص، گفت: پرداخت یارانه‌ها برای عده‌ای از افراد جامعه بسیار حیاتی است چرا که عده‌ای از اقشار جامعه اشتغال ثابتی ندارند و به اندازه‌ای وضع معیشتی‌شان خراب است که وابستگی زیادی هم به یارانه‌های دولتی دارند. البته عده‌ای هم هستند که این میزان از یارانه‌ها برایشان چندان اهمیتی ندارد.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: البته واریز یارانه‌ها در تمامی جوامع وجود دارد منتها هدفمند و حساب شده است به گونه‌ای که به صورت مادام‌العمر به مردم پرداخت نمی‌شود تا افراد به صورت کامل به این یارانه‌ها وابسته نشوند. یارانه نقدی با هدف حمایت از افراد کم‌درآمد و محروم جامعه شکل گرفت و در داخل کشور و حتی در برخی از کشور‌های دیگر نیز توجه ویژه‌ای به آن شده است. یارانه نقدی در ایران به ویژه با افزایش نرخ تورم و افزایش هزینه‌های معیشتی، برای بسیاری از خانواده‌های کم‌درآمد و ضعیف، اهمیت ویژه‌ای دارد.

واریز یارانه برای افراد سالم شبیه اعتیاد است

او افزود: در صورتی که یارانه‌ها هدفمند باشند و بتواند مشکلات عده‌ای را برطرف کند، می‌تواند به صورت یک مسکن برای یک دوره‌ای پرداخت شود تا بیمار به حالت عادی بازگردد، اما اگر افراد به دنبال سهم‌شان از ثروت ملی هستند باید از طریق صحیح و توسعه‌ای با ایجاد کسب و کار و امنیت در اشتغال از این افراد استفاده شود.

شریف ادامه داد: در هر جامعه‌ای اقشاری هم هستند که به هر شکل ناتوان هستند و ضرورت دارد تا به این افراد یارانه پرداخت شود تا معیشت‌شان را تامین کنند به جز این قشر از جامعه سایر افراد که در سلامتی به سر می‌برند واریز یارانه برایشان شبیه یک سم و اعتیاد است که دیگر این فرد را راحت‌طلب می‌کند و نمی‌خواهد به دنبال کار و فعالیت برود.

نیازمند تجدیدنظر در پرداخت یارانه‌ها هستیم

این اقتصاددان خاطرنشان کرد: متاسفانه در برخی از روستا‌ها و مناطق دورافتاده برخی افراد ناآگاه با فرزندآوری زیاد به دنبال افزایش یارانه خانواده خود هستند، اما از نظر مفاهیم توسعه‌ای نباید به افراد توانا و سالم جامعه یارانه‌ای پرداخت شود چرا که این یارانه برای افراد ناتوان جامعه است.

شریف در مورد ارقام پرداختی یارانه نیز افزود: با این ارقام معیشت افراد در یک جامعه در حال توسعه تامین نمی‌شود، زمانی که میزان تورم مواد غذایی و خوراکی‌ها به بیش از ۷۰ درصد رسیده است رقم ۳۰۰ هزار تومان چه میزان می‌تواند در تامین این مواد خوراکی اثرگذار باشد بنابراین در ارتباط با یارانه‌ها نیازمند یک تجدید نظر جدی هستیم و باید اقدامی هدفمند صورت بگیرد تا افراد جامعه تنبل نشوند و دولت به جای پرداخت یارانه به این افراد فعالیت‌ها و کسب و کار‌ها را رونق بدهد.

او در مورد زمانبندی واریز یارانه معیشتی هم گفت: این تصمیم به خاطر گرفتاری‌هایی است که برای دولت پیش آمده و قادر نیست این منابع مالی را در یک زمان تامین کند و همین مساله باعث این تغییرات پرداختی شده است.