نفت در کشاکش تنش‌های ژئوپلیتیک

اقتصاد ۲۴- بازار‌های جهانی نفت، تحت‌تاثیر توازن پیچیده ثبات ژئوپلیتیک، ریسک عرضه و ذخایر استراتژیک، واکنش نسبتا آرامی نسبت به رویداد‌های اخیر در خاورمیانه نشان‌داده است. به نوشته تارنمای اف اکس استریت، وضعیت در حال تحول است و تغییرات قابل‌توجهی در بازار، بسته به تغییر شرایط موجود، ممکن است رخ دهد.

پویایی بازار نفت

متعاقب حمله تنبیهی ایران به اسرائیل، با وجود افزایش تنش‌های ژئوپلیتیک، بازار جهانی نفت به ثبات رسیده‌است. در اوایل هفته معاملاتی، قیمت نفت با ارزیابی ریسک ناشی از درگیری‌های منطقه‌ای، توسط معامله‌گران کاهش یافت، اگرچه پاسخ انتقامی ایران به اسرائیل خسارات محدودی به‌بار آورد، اما حکایت از امکان وقوع مخاطرات بیشتر در مناطق عمده تولید نفت دارد.

ایران، یکی از اعضای اصلی اوپک، بیش از ۳‌میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کند. خطرات بالقوه عرضه، شامل تحریم‌های نفتی سختگیرانه‌تر و اقدامات تلافی جویانه احتمالی با هدف قراردادن زیرساخت‌های انرژی است که می‌تواند بر عرضه جهانی نفت تاثیر عمیقی بگذارد. در واکنش به وضع فعلی بازار انرژی، ایالات متحده ممکن است نفت خام بیشتری را از محل ذخایر استراتژیک خود آزاد کند و اوپک می‌تواند از ظرفیت مازاد تولید خود معادل بیش از ۵‌میلیون بشکه در روز برای ایجاد ثبات در بازار جهانی انرژی استفاده کند. به‌رغم افزایش قیمت نفت‌خام در ابتدای هفته که به دلیل نگرانی از وقوع تنش‌های پیش‌بینی شده شاهد آن بودیم قیمت جهانی طلای سیاه کاهش یافت.

کارشناسان فعال در بازار جهانی انرژی باور دارند برای مشاهده تاثیر پایدار بر روند رشد قیمت نفت در بازار، باید منتظر وقایع قابل‌توجهی مانند اختلالات احتمالی در مسیر‌های مهم کشتیرانی مانند تنگه هرمز باشیم. در همین ارتباط، سی ان بی سی در گزارش اخیر خود نوشت؛ قیمت جهانی نفت خام ممکن است در صورت تشدید تنش‌ها در منطقه خاورمیانه به ۱۰۰دلار در هر بشکه رسیده و حتی فراتر از آن نیز افزایش یابد. ایران از ذخایر گسترده نفت برخوردار است و هم‌اکنون جایگاه سوم تولیدکننده بزرگ این محصول استراتژیک را در بین سازمان کشور‌های صادر‌کننده نفت (اوپک) در اختیار دارد.

بیشتر بخوانید: آیا نفت ۱۰۰ دلاری در راه است؟

ناظران بازار جهانی نفت با دقت و حساسیت بالا، تحولات ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه و احتمال بسته‌شدن تنگه هرمز به‌عنوان گذرگاه مهم نفتی که بین ایران و عمان واقع شده و محل عبور یک‌پنجم نفت جهان است را رصد می‌کنند. بیم آن می‌رود که هرگونه حمله احتمالی به سایت‌های تولید یا صادرات نفت ایران، قیمت نفت‌خام برنت را به ۱۰۰دلار در هر بشکه رسانده، ضمن آنکه اختلال در تردد نفتکش‌ها از تنگه هرمز، می‌تواند موجب افزایش قیمت نفت خام در محدوده بین ۱۲۰ تا ۱۳۰دلار به ازای هر بشکه بشود؛ این در حالی است که نمودار قیمت نفت در ماه‌های اخیر و به دلیل تحولات اقتصادی و حملات حوثی‌های یمن در دریای سرخ، افزایشی بوده‌است.

تحلیل نفت‌خام WTI

نفت‌خام WTI از اواسط دسامبر روند صعودی ثابتی را نشان‌داده و بالاتر از میانگین متحرک ۱۰۰‌روزه و ۳۴‌روزه باقی‌مانده که نشان‌دهنده رشد محسوس در روند بازار است، با این حال تغییرات اخیر قیمتی در بازار انرژی، نشان‌دهنده بروز نوسانات مهم در آینده نزدیک است. شاخص وست تگزاس اینترمیدیت اخیرا از قله ۸۷دلار و ۱۵‌سنت عقب‌نشینی کرده و به ۸۴دلار و ۳۲‌سنت نزدیک شده‌است. شکست این سطح می‌تواند قیمت‌ها را به سمت میانگین متحرک ۳۴‌روزه در حدود ۸۲ دلار و ۹۸‌سنت سوق دهد که ممکن است مقاومت قابل‌توجهی در‌برابر افت بیشتر ایجاد کند. اگر روند نزولی قیمت نفت ادامه یابد، حمایت قابل توجه بعدی در تقاطع میانگین متحرک ۱۰۰‌روزه و خط روند صعودی نزدیک به ۸۰ دلار و ۳۶‌سنت خواهد بود. این منطقه می‌تواند علاقه خرید قابل‌توجهی را به خود جلب کند.

پتانسیل برای بهبودی

در مقابل، افزایش نگرانی‌های عرضه ممکن است خریداران را تشویق کند تا از سطح ۸۴دلار و ۳۳‌سنت دفاع کرده و به سمت بالاترین قیمت‌های قبلی در ۸۷ دلار و ۱۵‌سنت حرکت کنند. پیشی‌گرفتن از این مقاومت می‌تواند مسیر را برای اهداف بالاتر در ۸۹ دلار و ۶۴‌سنت و ۹۲ دلار و ۱۳‌سنت هموار کند.

چشم انداز استراتژیک

هرچند تعادل بین عرضه و تقاضا، قیمت‌های WTI را در محدوده خاصی نگاه داشته، اما تحریم‌های جدید یا تشدید تنش‌های منطقه‌ای می‌تواند باعث افزایش کوتاه‌مدت قیمت جهانی نفت خام شود. لازم به ذکر است، برخی کشور‌های عضو ائتلاف اوپک‌پلاس که شامل اعضای اوپک و غیراوپک از جمله روسیه و عربستان می‌شود، در نوامبر گذشته توافق کردند تا روزانه برابر با ۲میلیون و ۲۰۰‌هزار بشکه از تولید نفت خود را کاهش دهند. اعضای این ائتلاف نفتی همچنین به تازگی درباره تمدید کاهش تولید نفت تا پایان سه‌ماهه دوم ۲۰۲۴ توافق کردند که به افزایش بهای جهانی نفت‌خام منجر شد. هم زمان با رشد محسوس تولید نفت خام در ایالات متحده و نگرانی نسبت به کاهش تقاضا از سوی برخی مصرف‌کنندگان عمده نفت، اعضای اوپک‌پلاس از اواخر۲۰۲۲ تاکنون بار‌ها سطح تولید خود را کاهش و این سیاست را تمدید کرده‌اند. علاوه بر این، شاخص‌های اقتصادی مانند بهبود اقتصاد چین و گزارش‌های موجودی نفت ایالات متحده می‌توانند بر پویایی بازار انرژی تاثیر بگذارند، در نتیجه درحالی‌که نمودار روزانه، موضعی صعودی را برای نفت‌خام WTI نشان می‌دهد، مقاومت‌های فنی در حال ظهور و نشانه‌های تغییر در شاخص‌ها، به معامله‌گران توصیه می‌کند که برای نوسانات احتمالی قیمت نفت آماده‌باشند. پیچیدگی بازار نفت مستلزم هوشیاری و سازگاری مستمر برای استفاده موثر از فرصت‌های تجاری و بعضا لحظه‌ای است.