تحلیل آینده خاورمیانه پس از ابراهیم رئیسی و ملک سلمان

اقتصاد۲۴- بنابر گزارش سرویس ترجمه دیده بان ایران؛ اکونومیست در گزارش خود به تحلیل آینده خاومیانه پس از رئیسی و ملک سلمان پرداخته و نوشته است: «از مارس ۲۰۲۳، زمانی که ایران و عربستان سعودی برای بازگرداندن روابط دیپلماتیک به توافق رسیدند، این دو دشمن دیرینه تلاش کرده‌اند که دوستی خود را به نمایش بگذارند. روال متقاعد کننده نبوده است. سپس، برای یک لحظه در این ماه، به نظر می‌رسید که عمل وحدت را به سطح دیگری بردند. رئیس جمهور ایران ناپدید شد و پادشاه عربستان بیمار شد. این رویداد‌ها در حالی رخ داد که هر دو کشور در آستانه گذار عمیق هستند.»

ایران به حمایت از شبه نظامیان در خاورمیانه و جستجوی روابط نزدیکتر با روسیه و چین ادامه خواهد داد

اکونومیست در گزارش خود مدعی شد: «درگذشت (شهادت) ابراهیم رئیسی در سقوط هلیکوپتر در ۲۹ اردیبهشت، ایران را در بلاتکلیفی سیاسی فرو برد. اما هرکسی که امیدوار است جنگ در منطقه کمتر شود، احتمالاً ناامید خواهد شد. آقای رئیسی معمار اصلی سیاست خارجی ایران نبود. صرف نظر از اینکه چه کسی به عنوان رئیس جمهور جایگزین او می‌شود، ایران به حمایت از شبه نظامیان در سراسر خاورمیانه و جستجوی روابط نزدیکتر با روسیه و چین ادامه خواهد داد. همچنین احتمالاً بن بست هسته‌ای آن با غرب کاهش نخواهد یافت.»

با این حال، درگذشت (شهادت) او موجب تغییراتی در رفتار دیگر کشور‌های خارجی در قبال ایران خواهد شد. اما آقای رئیسی در هلیکوپتر تنها نبود. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه نیز در این سانحه کشته (شهید) شد. مقامات عرب به طرز شگفت آوری به امیرعبدالهیان علاقه داشتند، دیپلماتی که به زبان آن‌ها صحبت می‌کرد و منطقه را می‌شناخت. او روابط نزدیکی با حزب الله و سایر گروه‌های مورد حمایت ایران داشت.

دیپلمات‌های اروپایی از حضور باقری کنی به جای امیرعبدالهیان استقبال کردند

تحلیلگر اکونومیست درمقاله خود نوشت: «در مقابل، دیپلمات‌های اروپایی، سخنرانی‌های او را غیرقابل تحمل می‌دانستند. آن‌ها از جایگزین موقت او، علی باقری کنی، خوش‌حال‌تر است، باقری کنی محافظه‌کاری است که به رهبر ایران نزدیک است، اما همچنان آماده گفتگو‌های جدی با همتایان غربی خود است. او مذاکره کننده اصلی ایران در تلاش‌های ناموفق برای احیای توافق هسته‌ای چند ملیتی بوده است.»

توقف در مذاکرات ایران و آمریکا به پس از انتخابات دو کشور موکول می‌شود

اکونومیست در بخش دیگری از گزارش تحلیلی خود مدعی شده: «اینکه آیا آن‌ها چیزی برای گفتگو خواهند داشت یا نه، بحث دیگری است. چند روز قبل از شهادت آقای رئیسی، آمریکا و ایران در عمان مذاکرات غیرمستقیم داشتند (آقای باقری کنی نماینده طرف ایرانی بود). آن‌ها امیدوار بودند که تنش‌ها در منطقه را پس از یک سری حملات میان اسرائیل و ایران در ماه گذشته آرام کنند. این گفتگو احتمالاً اکنون به حالت تعلیق درآمده است. بعید است ایران تا پس از انتخابات ریاست جمهوری خود که قرار است در ۲۸ ژوئن برگزار شود، دیپلماسی زیادی انجام دهد. تا زمانی که رئیس جمهور جدید ایران روی کار بیاید و کابینه تشکیل دهد، آمریکا در ماه نوامبر به انتخابات نزدیک خواهد شد و زمان کمی برای هرگونه دیپلماسی جدی وجود خواهد داشت.»

آینده عربستان پس از ملک سلمان

اکونومیست خاطرنشان کرد: «در عوض، آمریکا بر روی دستیابی به توافق در جای دیگری متمرکز خواهد شد. در همان روزی که هلیکوپتر آقای رئیسی سقوط کرد، عربستان سعودی اعلام کرد که ملک سلمان، پادشاه ۸۸ ساله آن، به دلیل ذات الریه در کاخ خود در جده تحت درمان است. این دومین ترس از سلامتی او در یک ماه پس از یک دوره کوتاه مدت در بیمارستان در ماه آوریل بود. دربار سلطنتی در مورد وضعیت او سخت گیری کرده است. اما این به اندازه کافی جدی بود که محمد بن سلمان، ولیعهد، سفر برنامه ریزی شده به ژاپن را به تعویق انداخت و در نزدیکی خانه ماند.»

این نشریه اروپایی خاطرنشان کرد: «برخلاف ایران، هیچ سوالی در مورد جانشینی در عربستان سعودی وجود ندارد: شاهزاده محمد پس از مرگ پدرش بر تخت سلطنت خواهد نشست. او از زمانی که در سال ۲۰۱۷ به عنوان وارث شناخته شد، حاکم واقعی پادشاهی بوده است. برای سال‌ها، ناظران سعودی از خود می‌پرسیدند که آیا پدرش روی چند موضوع حق وتو دارد: برای مثال عادی‌سازی با اسرائیل، یا قانونی کردن الکل در پادشاهی.»

بیشتر بخوانید:نقش تحریم ها در سقوط بالگرد رئیسی و همراهانش

«این ابهام احتمالاً برای شاهزاده محمد مناسب بود، زیرا به او اجازه داد تا به آرامی در تصمیم گیری‌های بحث برانگیز حرکت کند. اما زمانی که پادشاه شود تمام می‌شود و این دور از دسترس نیست. حتی اگر ملک سلمان از عفونت ریه خود بهبود یابد، احتمالاً عمر زیادی نخواهد داشت.»

اکونومیست نوشت: در ۱۹ می، شاهزاده محمد با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، ملاقات کرد تا درباره یک معاهده دفاعی صحبت کند. قرار است بخشی از یک توافق گسترده‌تر باشد که در آن عربستان سعودی روابط با اسرائیل را عادی می‌کند. اما سعودی‌ها می‌گویند که نمی‌توانند چنین گامی بردارند مگر اینکه اسرائیل متعهد به ایجاد یک کشور فلسطینی شود – چیزی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، هرگز آن را نمی‌پذیرد.

سعودی‌ها به دنبال یک توافق دو جانبه با آمریکا هستند

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ اکونومیست نوشت: با مسدود شدن یک توافق سه جانبه، سعودی‌ها در عوض به دنبال توافق دوجانبه با آمریکا هستند. آن‌ها با کاهش روابط با چین در ازای معاهده دفاعی و کمک آمریکا به برنامه هسته‌ای موافقت خواهند کرد. آن‌ها همچنین قول خواهند داد زمانی که دولت جدید اسرائیل این امکان را فراهم کند، روابط خود را با اسرائیل عادی کنند. شاید دور از دسترس نباشد، زیرا آقای نتانیاهو درگیر جنگ است و اکنون ممکن است به زودی برای جنایات جنگی متهم شود.

با این حال، مقامات آمریکایی می‌گویند که این یک اقدام غیرمشروع است، تا حدی به این دلیل که یک معاهده دفاعی در صورتی که به عادی سازی عربستان و اسرائیل مرتبط نباشد، بعید است که از سد سنا عبور کند. این امر پادشاه آینده عربستان را با انتخاب سختی روبرو می‌کند. او می‌تواند اسرائیل را بدون هیچ امتیازی از سوی آقای نتانیاهو به رسمیت بشناسد.