اقتصاد ۲۴-تحلیل بنیادی یکی از روشهای ارزیابی سهام شرکتها است که در خرید و فروش سهام به معاملهگران کمک میکند. در این روش وضعیت مالی، سودآوری، رقبا، خدمات و چشماندازهای یک شرکت بررسی و ارزش واقعی شرکت در آینده پیشبینی میشود. در این مقاله به آموزش تحلیل بنیادی بورس پرداخته و تلاش شده است به سوالات ذهنی افراد در این حوزه پاسخ داده شود.
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال (Fundamental analysis) یکی از روشهای ارزشگذاری سهام شرکتها است که به سرمایهگذاران کمک میکند تصمیمات بهتری برای معاملات خود بگیرند. در این روش، تحلیلگران وضعیت مالی، عملکرد شرکت، سودآوری، رقبا، پتانسیل رشد، قدرت نام تجاری و مولفههای دیگر را بررسی کرده تا بتوانند ارزش واقعی سهام یک شرکت را تعیین کنند. بنابراین سرمایهگذاران پس از تحلیل بنیادی میتوانند تصمیم بگیرند که خرید یک سهام به نفعشان خواهد بود یا خیر.
برای موفقیت در بازارهای مالی، سرمایهگذاران و معاملهگران باید اطلاعات مختلفی را جمعآوری و آنالیز کنند تا ریسک تصمیمگیری خود را کاهش دهند. تحلیل بنیادی، یکی از روشهای موثر برای کسب این اطلاعات است. در ادامه آموزش گام به گام تحلیل بنیادی بورس آورده شده است.
۱. بررسی صورتهای مالی
اولین گام در آموزش تحلیل بنیادی بورس، بررسی دقیق صورتهای مالی شرکتها است. این اسناد، گزارش دقیقی از عملکرد مالی و سلامت شرکت ارائه میدهند که راهنمای سرمایهگذاران در تصمیمگیری خواهند بود. مهمترین صورتهای مالی عبارتاند از:
تحلیلگران با تجزیه و تحلیل این صورتها، میتوانند وضعیت فعلی شرکت را بسنجند و پتانسیل سودآوری آن را ارزیابی کنند. در ادامه صورتهای مالی نامبرده و کاربردشان توضیح داده شده است.
الف. صورت سود و زیان
صورت سود و زیان، درآمد شرکت در یک دوره زمانی مشخص، هزینههای شرکت و میزان سود یا زیان را نشان میدهد. با بررسی این سند، میتوان درآمد و سود شرکت را محاسبه کرد. تجزیه و تحلیل روند سودآوری شرکت در چند سال گذشته نیز درک عمیقتری از وضعیت فعلی به تحلیلگر میدهد.
ب. ترازنامه
ترازنامه داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام شرکت را در یک مقطع زمانی مشخص نشان میدهد. در هر دوره، دارایی شرکت برابر با مجموع حقوق صاحبان سهام و بدهیهای شرکت است. این سند، ارزش کلی شرکت را نشان میدهد؛ یعنی اگر داراییهای شرکت بیشتر از بدهیها باشد، شرکت ارزش سرمایهگذاری دارد. تحلیلگران با بررسی ترازنامه چند سال اخیر میتوانند میزان رشد شرکت در آینده را برآورد کنند.
ج. جریان وجوه نقد
برای تعیین نقدینگی شرکت به صورت جریان وجوه نقد نیاز است. این صورت مالی کلیه اطلاعات در مورد ورود و خروج نقدی حاصل از فعالیتهای عملیاتی، سرمایهگذاری و تامین مالی را در اختیار افراد قرار میدهد. جریان وجوه نقد مثبت، یعنی داراییهای شرکت در حال رشد است و جریان منفی خلاف این موضوع را ثابت میکند.
۲. ارزیابی نسبتهای مالی
گام بعدی در آموزش تحلیل بنیادی، بررسی نسبتهای مالی شرکت است. این نسبتها را باید از صورتهای مالی استخراج کرد و به کمک آنها اطلاعاتی کاربردی به دست آورد. سرمایهگذاران با استفاده از این نسبتها میتوانند عملکرد گذشته شرکت را بسنجند و وضعیت آن را در آینده تخمین بزنند. تحلیلگران از نسبتهای مالی گوناگونی در تحلیل فاندامنتال استفاده میکنند که میتوان آنها را به ۴ گروه تقسیم کرد. در ادامه به مرور نسبتهای مالی پرداخته شده است.
نسبتهای مالی عبارتاند از:
الف. نسبتهای نقدینگی
نسبتهای نقدینگی توانایی شرکت در برآوردهکردن تعهدات مالی کوتاهمدت را ارزیابی میکند. نسبت جاری، نسبت آنی و نسبت وجه نقد مهمترین نسبتهای نقدینگی است که باید آنها را شناخت.
ب. نسبتهای فعالیت
نسبتهای فعالیت، پتانسیل شرکت برای استفاده از منابع و میزان بازدهی آنها را نشان میدهد. نسبت گردش دارایی، نسبت دوره وصول مطالبات و نسبت دوره پرداخت بدهیها نمونههایی از نسبتهای فعالیت است.
ج. نسبتهای اهرمی
نسبتهای اهرمی، ریسک سرمایهگذاری در شرکت را نشان میدهد. نسبت بدهی، نسبت پوشش بهره، نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه و… در آموزش تحلیل بنیادی به افراد کمک میکند توانایی شرکت در بازپرداخت بدهیهای بلندمدت و کوتاه مدت را متوجه شوند و احتمال ریسک سرمایهگذاری در شرکت را در نظر بگیرند.
د. نسبتهای سودآوری
نسبتهای سودآوری نیز اطلاعاتی مهم در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهد. هدف هر شرکتی، افزایش سودآوری است. بنابراین تجزیه و تحلیل این نسبتها برای مدیران و سرمایهگذاران بسیار حائز اهمیت است. حاشیه سود خالص، حاشیه سود عملیاتی، حاشیه سود ناخالص و بازده حقوق صاحبان سهام از مفاهیمی است که باید با آنها آشنا شد.
۳. ارزیابی عملکرد مدیریت
یکی دیگر از اطلاعات مهم در تحلیل بنیادی، بررسی عملکرد و مدیریت شرکت است. معیارهایی مانند بازده حقوق صاحبان سهام و بازده داراییها، کارایی شرکت را میسنجد و پتانسیل ایجاد سود در آینده را نشان میدهد. علاوه بر این ارزیابی سوابق مدیریت، سرمایهگذاران را در تصمیمگیری برای خرید سهام یاری میدهد.
در گام سوم از آموزش تحلیل بنیادی بورس سرمایهگذاران باید گزارشهای سالانه شرکت را مطالعه کنند و عملکرد و کیفیت مدیریت آن را ارزیابی کنند. در نتیجه به کمک این اطلاعات میتوانند وضعیت شرکت را در طولانی مدت پیشبینی کنند.
۴. شناسایی وضعیت اقتصادی
آخرین گام تحلیل بنیادی، تحلیل بازار است. در این مرحله سرمایهگذاران باید نسبت عرضه و تقاضا و روشهای قیمتگذاری شرکت را بررسی کنند. علاوه بر آن با مطالعه شاخصهای کلان اقتصادی و چشمانداز رقابتی، اطلاعاتی کاربردی به دست میآورند. تحلیل بازار و پیشبینیهای اقتصادی به تحلیلگران و سرمایهگذاران کمک میکند چالشهای پیش رو و فرصتهای بالقوه شرکت را بهتر پیشبینی کنند و تصمیمی آگاهانه بگیرند.
سخن آخر
تحلیل بنیادی بورس، روشی کارآمد است که اطلاعات مفیدی در اختیار افراد میگذارد. سرمایهگذاران با استفاده از این اطلاعات میتوانند ارزش واقعی سهام هر شرکت را بررسی کنند و تصمیم بهتری برای سرمایهگذاری خود بگیرند. تحلیل بنیادی، شامل چند مرحله است که در هر کدام، اطلاعات متفاوتی به دست میآید. با پیروی از مراحل مختلف آموزش تحلیل بنیادی بورس، شانس موفقیت بلندمدت افراد افزایش و ریسک تصمیمهای آنها کاهش پیدا میکند. سرمایهگذاران به یاد داشته باشند که کلید سرمایهگذاری موفق، کسب اطلاعات و تصمیمگیری آگاهانه است.