صنعت فرش دستباف ایران در معرض نابودی

اقتصاد۲۴- صنعت فرش از قدیم‌الایام، در ایران صنعتی ارزآور، صادرات‌محور به حساب می‌آید و نماد اصالت و هنر ایرانیان در بازار‌های داخلی و خارجی شناخته می‌شود.

اکنون نیز طبق اعلام رئیس کمیسیون فرش، گردشگری و صنایع دستی ۹۰ درصد از فرش دستباف صادر می‌شود و به‌رغم بی‌توجهی دولت به شناسنامه‌دارکردن تولیدات این صنعت، ارزآوری مناسبی برای کشور دارد.

با این حال باید گفت که اکنون روز‌های روشن فرش دستباف به تاریکی رسیده است. تا جایی که در سال‌های اخیر به دلایل مختلف صنعت فرش با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند و با تورم ایجاد شده و کاهش توان مالی عموم مردم، دیگر فرش دستباف اولویت خرید نیست و جای خود را به فرش ماشینی واگذار کرده است.

صادرات فرش در کمترین حد نیم‌قرن اخیر

مرتضی حاجی‌آقامیری، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، در گفتگو با تجارت‌نیوز با اشاره به رکود صنعت فرش دستباف گفت: وضعیت فرش سال جاری، تفاوت معناداری با سال گذشته ندارد. سال گذشته کشور پایین‌ترین میزان صادرات ۵۰ سال اخیر را شاهد بود و با توجه به اتفاقاتی که در سال ۱۴۰۳ افتاد تغییر و تحول خاصی در حوزه سیاست‌گذاری یا مسائل تجاری و ارزی پیش نیامد.

او ادامه داد: حدود سه هفته است که مرکز خلاق و فرش ایران مسئولی ندارد و این سمت هم به کسی واگذار نشده است. بحران‌های اخیر منطقه‌ای هم بر وضعیت اسفناک صنعت فرش دامن می‌زند و احتمالاً باز هم کاهش صادرات و در نتیجه افت اشتغال دامان صنعت فرش ایران را بگیرد.

بیشتر بخوانید:فرش ترکیه جایگزین فرش ایرانی در بازار‌های جهانی!

این فعال بخش خصوصی اظهار کرد: با وجود اینکه صنایع خلاق از فرش جدا شده، اما این صنعت از معاونت صنایع عمومی به معاونت توسعه بازرگانی انتقال یافته و بنابراین قرار گرفتن در زیرمجموعه معاونتی که کار بازرگانی داخلی را به عهده دارد بلا موضوع است و این خطای فاحش در نگارش، تهیه و تدوین چارت به وقوع پیوست.

وی سه راهکار را جهت حل مشکل فرش عنوان کرد و گفت: مرحله اول تشکیل سازمان ملی فرش و صنایع دستی، زیرمجموعه رئیس جمهوری و معاون اول اوست که این راهکار نسبتا زمان‌بر خواهد بود و راهکار دوم تشکیل سازمان ملی فرش دستباف ایران به عنوان یک سازمان توسعه‌ای زیر مجموعه وزارت سمت است که طرح آن در مجلس قبلی به دست نماینده وقت مردم مسجدسلیمان، آقای ورناصری، ثبت شد و راهکار آخر هم برگرداندن مرکز ملی فرش به شبکه قبلی است.

حاجی‌آقامیری با ابراز ناامیدی نسبت به وضع موجود خاطرنشان کرد: دولت با نگاه تولی‌گری، تصدی‌گری و مداخله‌گری نمی‌خواهد که کار را به بخش خصوصی واگذار کند، در نتیجه اگر متولی یا سازمانی که جایگاه درستی هم دارد بیاید و مانع‌زدایی کند، بخش خصوصی اتاق بازرگانی و تشکل‌ها می‌توانند به وظیفه ذاتی خود یعنی توسعه بازار دست پیدا کنند.

او در پایان سخنان خود به کاهش صادرات در کشور پرداخت و اذعان کرد: در حال حاضر به دلیل نبود متولی دولتی، زمان، انرژی و منابع صرف مقررات‌زدایی و جلوگیری از تصویب قوانین اشتباه می‌شود. این در حالی است که باید در حوزه توسعه کار شود. بررسی آمار هم نشان می‌دهد که صادرات در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۹۶، ۹۰ درصد کاهش یافته است و با ادامه این وضعیت صنعت فرش با افت صادرات و از دست رفتن اشتغال گریبان‌گیر خواهد بود.