بازگشت پرقدرت لاریجانی به سیاست با یک حکمِ ویژه/ نگرانی دلواپسان از حضور علی لاریجانی در دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی

اقتصاد۲۴-«فیلسوف سیاستمدار»؛ عنوانی که گاه و بیگاه در کنار نام چهارمین فرزند آمیرزا هاشم آملی بکار برده می‌شود، سیاستمداری که پس از دو بار رد صلاحیت توسط شورای نگهبان در انتخابات ریاست جمهوری۱۴۰۰ و ۱۴۰۳ گمانه‌ها و پیش بینی‌های زیادی درباره آینده سیاسی اش مطرح شد و حال این روز‌ها نه فقط به سبب آن ردصلاحیت‌ها و گمانه زنی ها، بلکه بخاطر ماموریت ویژه از سوی رهبری در اوج تحولات و تنش‌های منطقه زیر ذره بین رفته است.

تکامل نگاه سیاسی لاریجانی به مذاق برخی‌ها خوش نیامد

علی لاریجانی که در همان سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب با ظهور و بروزش در سمت ریاست واحد مرکزی خبر به عالم سیاست پا گذاشت، با عضویت در سپاه پاسداران راه طولانی‌تری را در این مسیر انتخاب کرد. البته در آن سال‌ها در وزارت سپاه مشغول بود؛ چندین سال معاون پارلمانی وزارت سپاه بود و در بررسی لوایح و طرح‌های مختلفی به صحن مجلس می‌رفت.

لاریجانی وقتی به عنوان رئیس ساختمان شیشه‌ای در جام‌جم منصوب شد، چهره شناخته‌تری از خود به جا گذاشت تا اینکه با حضور ۱۲ ساله‌اش در رأس قوه مقننه، دیگر برای خود در سیاست ایران حسابی جایگاه و پایگاهی پیدا کرد.

در میان برادران لاریجانی که در پهنه سیاست ایران بعد از سال ۱۳۵۷ جایگاه و پایگاه پیدا کرده‌اند و البته با فراز و فرود‌هایی همراه بودند؛ باید گفت علی لاریجانی مسیرش کمی متفاوت‌تر از سایر برادران خود بود. این تفاوت را می‌توان از دریچه‌ی چرخش‌های سیاسی نگاه کرد و شاید بتوان گفت همین چرخش‌های سیاسی یا به عبارت بهتر تکامل نگاه سیاسی بود که نهایتا به مذاق برخی‌ها خوش نیامد و او را ۲ بار از گردونه انتخابات ریاست جمهوری کنار زدند.

زمزمه‌ها برای حذف لاریجانی از سیاست

علی لاریجانی بعد از خداحافظی با مجلس پس از ۱۲ سال، با حکم رهبری به عنوان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور رهبری منصوب شد. هر چند که پیش بینی چنین حکمی وجود داشت، اما حرف و حدیث‌ها درباره حذف علی لاریجانی از سپهر سیاسی ایران پس از ردصلاحیت او در جریان سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری مطرح شد. این ردصلاحیت با تذکر رهبری به شورای نگهبان همراه شد، اما این نهاد درصدد جبران موضوعی که هبری تذکر داده بودند، برنیامد. استعفای لاریجانی از مسئولیت اجرای توافقنامه ایران و چین پس از چند ماه از ردصلاحیتش باعث شد تا او بار دیگر مرکز تحلیل‌ها و گمانه زنی‌های دنیای سیاست قرار بگیرد.

نگاه‌های سیاسی در آن زمان بر حذف او از سپهر سیاسی ایران تاکید داشتند. برخی‌ها بر این باور بودند که لاریجانی به گوشه سیاست رفته و دور از هیاهو‌های سیاست روزگار خواهد گذراند. اما در جریان انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم این سیاستمدار خانواده لاریجانی ها، بار دیگر عزم کاندیداتوری کرد و نشان داد که هنوز خیال کناره‌گیری از سیاست را ندارد. با این حال باز هم شورای نگهبان مهر ردصلاحیت را برای دومین مرتبه بر کارنامه سیاسی لاریجانی حک کرد.

بازگشت پرقدرت لاریجانی به سیاست

چند ماهی می‌شود که از داستان پر ماجرای انتخابات ۱۴۰۳ و ردصلاحیت دوباره او می‌گذرد. هر چند که لاریجانی بعد از انتخابات ریاست جمهوری از آن صدرنشینی در اخبار فاصله گرفته بود، اما سفر غیرمنتظره و ناگهانی او به سوریه و لبنان باعث شد تا در روز‌های اخیر اخبار پیرامونش چرخ بخورد؛ این روز‌ها زمزمه‌های دیگری در مورد او شنیده می‌شود. 

بیشتر بخوانید:دلیل سفر علی لاریجانی به سوریه و لبنان به جای جلیلی چیست؟

بمب خبری درباره علی لاریجانی چهارشنبه شب توسط سخنگوی وزارت خارجه منفجر شد. بقایی اعلام کرد که مشاور رهبری روز پنج شنبه برای دیدار با بشار اسد عازم سوریه خواهد شد. سفر قریب الوقوع و کوتاهی که در میان حملات شدید اسرائیل به سوریه انجام شد و لاریجانی و بشار اسد در دمشق با هم دیدار کردند. پس از آن هم او به بیروت رفت تا پیام رهبر انقلاب را به نبیه بری، رئیس مجلس لبنان منتقل کند. برخی از تحلیل‌ها بر این است که این سفر مقدمه‌ای برای ایجاد آتش‌بس در میان لبنان و اسرائیل بوده و از این نظر حضور لاریجانی به عنوان انتقال‌دهنده پیام رهبری، حائز اهمیت است. 

اگر چه سفر لاریجانی به لبنان و سوریه بار دیگر شورای نگهبان را زیر تیغ انتقادات برای ردصلاحیت او برد؛ اما دو پیام آشکار و روشنی را در فضای سیاسی داخل کشور مخابره کرد. نکته اول این است که لاریجانی به سبب جایگاه ویژه و نوع سیاست ورزی‌اش، فعلا از سیاست ایران حذف شدنی نیست. نکته دیگر آنکه منتقدان علی لاریجانی قاعدتا از انتخاب او برای این ماموریت شوکه شده‌اند؛ آن هم در حالی که افراد دیگری هم قبلا پیام‌هایی را منتقل کرده‌اند و برخی دیگر نیز تصور می‌کنند که در جایگاهی چنین معتمد قرار دارند که ماموریت‌های اینچنینی به آنها سپرده شود.

بازگشت آقای فیلسوف به شورایعالی امنیت ملی؟

سفر علی لاریجانی به دو کشور سوریه و لبنان جمعه شب به پایان رسید؛ اما حرف و حدیث‌ها درباره این سفر به پایان نرسیده است. به نظر می‌رسد صحبت‌ها بر سر بازگشت علی لاریجانی به کانون قدرت و انتصابش به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی دوباره اوج گرفته است. این زمزمه‌ها در حالی شکل گرفته که مسعود پزشکیان تاکنون حکم علی اکبر احمدیان را به عنوان دبیری شورای عالی امنیت ملی تمدید نکرده و حکم جدیدی در دولت چهاردهم برای احمدیان صادر نشده است.

این احتمالات از این بابت دوباره مطرح می‌شود که در اوایل پیروزی پزشکیان حدس و گمان‌هایی بابت انتصابات لاریجانی برای دبیری شورای عالی امنیت ملی در محافل سیاسی و رسانه‌ای مطرح شد، اما او در گفت‌وگوی اخیرش با خبرآنلاین، تاکید کرد که مطلقا هیچ پیشنهادی برای حضور در دولت نداشته است.

اما تا زمانی که مشخص شود لاریجانی دوباره به جایگاه اسبق خود یعنی دبیری شورای عالی امنیت باز خواهد گشت یا خیر، دلواپسانی که رویای حذف او را از سیاست در سر می‌پرواندند در خوف به سر خواهند برد. گروهی که نگرانی زیادی برای بازگشت سیاستمداری، چون علی لاریجانی را دارند. همان کسانی که با ایجاد موانع زیاد در تلاش هستند تا دولت پزشکیان نتواند در جهت عمل به وعده‌های خود حرکت کند؛ بازگشت لاریجانی می‌تواند باعث شکست دوباره آنان در این برهه شده و به گوشه سیاست کشانده شود.