پروپاگاندای بلک فرایدی در ایران زیر سایه فقر/ نمایان شدن شکاف طبقاتی در جمعه‌ سیاه

اقتصاد ۲۴- طی سال‌های اخیر ایران شاهد فعالیت برخی سایت‌های فروش و حتی فروشگاه‌ها به تقلید از کشور‌های غربی است که در این اقدام دست به تبلیغ فروش با تخفیف اجناس خود تحت عنوان بلک فرایدی یا جمعه سیاه می‌زنند.

«جمعه سیاه» یا همان «بلک فرایدی» به روز جمعه بعد از روز شکرگزاری که همه ساله در چهارمین پنجشنبه ماه نوامبر در آمریکا برگزار می‌شود، اطلاق می‌شود که در واقع آغاز خرید‌های شب عید کریسمس در این کشور است.

اما به نظر می‌رسد آنچه ما از جمعه سیاه در ایران شاهد هستیم اجرایی ناقص از یک برداشت اشتباه از آن چیزی است که در واقعیت رخ می‌دهد.

معیشت زیر تیغ تورم و یک دنیا حسرت برای خانوارها 

این در حالی است که معیشت مردم این روز‌ها با نوسان‌های شدیدی روبروست تا حدی که در خیلی از مواقع شاهد کاهش و یا حذف اقلام زیادی از سبد خانوار‌ها هستیم.

از مواد خوراکی و ضروری تا کالا‌های مصرفی مورد نیاز خانوار‌ها یکی پس از دیگری کنار گذاشته می‌شود و این موضوع ربطی به زمان و یا برگزاری مراسم خاص ندارد.

حالا که موضوع جمعه سیاه و حراج‌های به ظاهر شیک مطرح شده است، نبود امکانات رفاهی در حد متوسط و لازم برای اقشار مردم، به عنوان محور اصلی مطرح می‌شود.

امروز مردم برای گذراندن زندگی معمولی و در حد بخور و نمیر خود نه پولی دارند و نه امکانات؛ این در حالی است که درکل فضای مجازی حال و هوای تبلیغ حراج‌های جمعه سیاه دلتنگی بیشتری را برای مردم به همراه دارد. هرچند این حراج‌ها واقعی نیست، اما واقعیت‌ها پشت این بزرگنمایی‌ها پنهان شده و با روح و روان مردم به ویژه اقشار متوسط و کم درآمد بازی می‌کند.

۳۰ درصد مردم زیرخط فقرند؛ حراج به چه دردی می‌خورد؟!

پیش‌تر علیرضا حیدری عضو هیئت مدیره کانون بازنشستگان کارگری تهران در خصوص اظهار نظر وزیر کار مبنی بر اینکه ۳۰ درصد از مردم در فقرمطلق هستند، گفته بود: این موضوع مسئولیت و بار حاکمیتی را برای بهبود وضعیت و کاهش تعداد فقرا به خصوص از بین اقشار کارگری بیشتر می‌کند. 

به اعتقاد عضو هیئت مدیره کانون بازنشستگان کارگری تهران، نبود زیرساخت‌های لازم برای بهبود وضعیت اقشار آسیب پذیر و رها کردن روند افزایشی نرخ تورم همه دلیلی بر شکاف بیش از انتظار طبقاتی در کشور شده است؛ به طوری که عده‌ای به راحتی به دنبال خرج کردن پول‌هایی هستند که بی حسب و کتاب وارد زندگی‌شان می‌شود و عده زیادی هم به دلیل فقر فقط تماشاگر خوشی ۱۰- ۲۰ درصد از کل مردم هستند. 

حیدری می‌گوید: زمانی که خانواده‌ای برای تامین نیاز سفره مصرفی، درمان بیماری و حتی تحصیل فرزندان خود دچار مشکل است چطور می‌توانند به راحتی فضا را برای عده‌ای مهیا کنند تا با رقابت با سایر کشور‌های غربی حرف از مد بزنند.

خارج از فضای مجازی، با نگاه سطحی به خیابان‌های بی رونق تهران، متوجه حراج‌هایی با عنوان جمعه سیاه می‌شویم که گویا مردم شهر در انتظار خرید لباس‌ها و لوازم غیرضروری برند‌های مختلف خارجی و ایرانی هستند.

بیشتر بخوانید: هیاهوی پلتفرم‌ها برای بلک فرایدی و جیب خالی مردم/ تخفیفات کذایی جمعه سیاه به اوج خود رسید/ مراقب اجناس بنجل باشید!

در این روز‌ها و با توجه به تورم بیش از ۷۰ درصدی، انتظار برای رونق بخشی به بازار جمعه سیاه خیلی طبیعی نیست. بیشتر جمعیت کشور زیر خط فقر و یا نهایت متوسط با گرایش ضعیف قرار دارند؛ یا کارگرند و یا حقوق‌بگیر سطح پایین؛ پس هیچ انتظاری برای حضور و مشارکت این قشر عظیم در بازار جمعه سیاه نیست.

نکته قابل تامل اینجاست که متولیان امر هم در این روز‌ها فضا را فراهم کرده و بدون لحاظ قانون و استاندار‌دهای حراجی، سعی در رونق بخشیدن به این بازار غیر ایرانی دارند.

با نرخ تورم فعلی و گرانی روزافزون، روزگار مردم هر روز سیاه تر از قبل است و دیگر نیازی به برگزاری جمعه سیاه نیست؛ مردم امروز توان تامین هزینه‌های ابتدایی زندگی خود و خانواده‌شان را ندارند، پس بهتر است جمعه سیاه را فراموش کنند و در نهایت فکری برای عید نوروزشان داشته باشند.

فاصله طبقاتی چنان افزایش یافته که این نوع رویداد‌ها به شدت روح و روان اکثر مردم را آزار می‌دهد و این به معنی بی توجهی دولتمردان به وضعیت معیشتی مردم است و این نه تنها از اعتبار دولتمردان می‌کاهد بلکه وضعیت معیشت مردم را از شرایط فعلی هم بدتر می‌کند.