تاریخ انتشار: ۱۲:۵۶ - ۱۵ آذر ۱۴۰۳

آیا بن‌بست شکنی در سیاست خارجی ممکن است؟

آخرین گفت‌وگوی نمایندگان ایران و اتحادیه اروپا پس از دو سال وقفه در ژنو، نا‌امیدکننده بود. این ناامیدی دستیابی فوری به گزینه واقع‌بینانه و در چارچوب «دیپلماسی عملی» برای کاهش تنش‌ها را تقویت کرده است.

مذاکره ایران و اروپا

اقتصاد۲۴- جلال خوش‌چهره: ناامیدی از نتیجه به‌نسبت فوری گفت‌و‌گو‌های ۲۹ نوامبر ۲۰۲۴ و آنچه اکنون در سوریه، لبنان و غزه می‌گذرد، بیش از هرچیز به یک تصور دامن می‌زند. این تصور همانا خطر ورود به مرز روابط سرد تهران-اروپا و امکان بیشتر برای عرض‌اندام سیاست‌های تهاجمی دولت دونالد ترامپ بلافاصله پس از استقرار است. ترامپ مدعی جایگزین کردن «اراده مبتنی بر قدرت» بر سیاست‌های به زعم او «تعاملی» جو بایدن است.

کارویژه دیپلماسی تهران در این فاصله یعنی تا بیستم ژانویه ۲۰۲۵ میلادی و استقرار ترامپ در کاخ سفید چه می‌تواند باشد؟ رویکرد پاره‌پاره همیشگی؟ یا اجرای رویکردی جامع و فراگیر در سیاستگذاری‌های داخلی و خارجی؟ برخلاف نتایج اعلام‌شده از نشست ژنو، ابراز تمایل تهران به شروع دوباره گفت‌و‌گو با اروپا و همچنین اشتیاق اروپائیان برای حضور دوباره در ژنو، بیشتر نمایش آمادگی دو طرف برای مدیریت بحران را معنا می‌داد. پیام نشست ژنو عدم تمایل طرف‌ها در تشدید تنش و رویارویی‌هایی است که همچنان نزد هیچ‌یک از آنها گزینه مطلوب نیست. اما تهران در واکنش به سرخوردگی اخیر چه می‌تواند بکند؛ جز این که به سرعت دیپلماسی خود را فعال‌تر از همیشه کند؟

ابتکار تهران در این باره می‌تواند خلاصه در این امر شود که از ارزیابی و شکل‌گیری استراتژی مشترک اروپا-امریکا و به تبع آن جامعه جهانی علیه خود جلوگیری کند. برای این مهم در وهله نخست لازم است به مهار جریان‌های کوته‌بین سیاسی همّت کرده و آنان را در بیرون بردن از توّهم‌های غیر واقعی مجاب سازد.

در عین حال لازم است به مرز روشنی از این امر دست یازد که کجا سیاستگذاری در سیاست خارجی تمام، و زمان اجرا فرا می‌رسد. مشکل بزرگ تهران نداشتن مرز روشن در این‌باره است. از همین رو در حالی که بخشی از حاکمیت می‌کوشد با نمایش دیپلماسی نرم و عمومی به ترمیم روابط با غربی‌ها و کاستن از نگرانی‌های آنان درباره سیاست‌های تهران وارد عمل شود، بلافاصله جریان‌های تندرو برای خنثی کردن هرگونه نتیجه این اقدام وارد عمل می‌شوند.

مقاله محمد‌جواد ظریف، مشاور رئیس جمهور پزشکیان در مجله «فارین‌افرز» در‌باره رویکرد سیاست‌خارجی دولت چهاردهم با واکنش فوری و خنثی کننده تأثیر تبلیغی مقاله همراه شد. بدیهی است که مخاطب بیرونی واضع رویکرد دولت در این مقاله به تردید همیشگی درباره مدعا‌های مطرح شده در فارین‌افرز دچار شود. این در حالی است که تهران به درستی دریافته که تنگی زمان او را وا می‌دارد به فوریت چاره‌ای اندیشه کند تا «پیشخانه» را به «پسخانه» نبازد.


بیشتر بخوانید: هنوز نشانه محکمی از فراهم بودن زمینه برای مذاکرات ایران و آمریکا مشاهده نمی‌کنم/ مذاکره با ترور کننده سردار سلیمانی قدری دشوار است/ باید اروپا را با خود همراه کنیم


در این‌حال تهران با چالشی مهم روبروست؛ حفظ پرنسیپ‌های خود در اجرای رویکرد واقع‌گرایانه در سیاست‌خارجی. از این رو لازم است همه تدابیر لازم در‌این‌باره را به شکل راهگشا در اختیارداشته باشد. انجام این امر پیش از هرچیز به ایجاد توافق فوری در داخل بستگی دارد. دنگ شیائو پینگ، معمار چین نو هنگام آغاز سیاست‌های اصلاحی خود در دو حوزه داخلی و خارجی یک شعار را در این کشور فراگیر کرد: «حالا زمان آن است که به صراحت و با صدای بلند گفته شود؛ این بار ما باید کار درست را انجام دهیم.» او در این کار «شجاعت» و «اراده» لازم را در تمامی بدنه حاکمیتی چین و عموم مردمش تعمیم داد. این درحالی بود که محافظه‌کاران تندخو همچنان او را به باد ملامت داشتند؛ اما توانست یک صدای واحد را به گوش جهانیان برساند.

علاوه براین، تهران در ابتکار خود همچنان می‌تواند از گسل‌های موجود میان مواضع قدرت‌های غربی به گونه واقعی و پیش‌برنده بهره‌مند شود؛ در صورتی که به راستی توانایی واقع‌گرایانه خود را در این امر به اجرا گذارد. واقع‌گرایی در رویکرد سیاست خارجی با ارزیابی ابزار دراختیار سیاست‌خارجی در وضع کنونی هم‌آمیخته است. شکاف میان انتظار‌های بلندپروازانه و واقعیت‌های موجود را باید به درستی در ترازو گذاشت و گزینه واقع‌بینانه از دیپلماسی عملی را برگزید.

ناامیدی از نتیجه آخرین گفت‌وگوی تهران-اتحادیه اروپا رسیدن به نقطه پایان دیپلماسی نیست اگر به الزام‌های دیپلماسی فعال برای نباختن «پیشخانه» به «پسخانه» باور داشت.

منبع: رویداد24
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ لباس اجق وجق بهاره رهنما در دیدار با جاری سابقش

عکس/ زنان اصفهانی ۵۸ سال پیش در حال شستن لباس در زاینده رود

عکس/ تیپ دیده نشده محمدرضا شریفی نیا در ۲۵ سالگی با انگشترای عجیب

عکس/ تاج پرنسسی همسر دوم معین در مراسم عروسیشان

تصاویر تکان دهنده از بازداشت قاتلان دانشجوی دانشگاه تهران

عکس/ چهره بامزه علی دایی ۲۳ سال پیش با لباس سربازی

عکس/ پوستر AFC برای بازی بین استقلال و الریان

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

آتش استیضاح زیر پای وزیر اقتصاد

اجساد ‌ ۴ اسیر اسراییلی فردا تحویل داده می‌شود

زلنسکی: ترامپ در دام اطلاعات نادرست گرفتار شده است

یک داور در باشگاه پرسپولیس مدیر شد

فیلم/ فیلمی کم‌تر دیده‌شده از تبدیل سفارت اسرائیل به فلسطین

شوک شبانه به استقلال

نقش بختیاری‌زاده در صعود استقلال

رهبر انقلاب: منتظر اقدام قطر برای بازگرداندن مطالبات ایران هستیم

فیلم/ توضیحات فعال سیاسی آمریکایی در مورد چگونگی شهادت سیدحسن نصرالله

محمد حبیبی آزاد شد

منوچهر والی‌زاده صدای جاودان دوبله ایران کیست؟

عکس/ محمدرضا زنوزی در جلسه با مسعود پزشکیان

بیانیه قطر درباره دیدار امیر این کشور با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور

میزان واردات بنزین امسال به سه میلیارد دلار می‌رسد

فیلم/ واکنش عابدینی به طولانی‌شدن ساخت ماکت ساختمان فدراسیون

عدد سبد معیشت مشخص شد

فیلم/ نشست خبری امیر قطر با پزشکیان

فیلم/ قدردانی وزیر علوم از صاحب سوپرمارکت اطراف دانشگاه شریف

بازگشت کریستیانو رونالدو در آستانه دیدار با استقلال + عکس

اعلام محدودیت ترافیکی جاده‌ای تا چهارم اسفند

علی پروین از خودش رفع اتهام کرد

روزنامه اصولگرا: می‌خواهند با پروژه قتل یک دانشجو، ناآرامی خیابانی را شروع کنند

جویباری: منتظر جواب ماتزاری هستیم

سیدمحمد خاتمی یک پیام صادر کرد

سازمان لیگ برای تعویق دربی همراهی کند

نخستین عکس از دیدار امیر قطر با رهبر انقلاب

قدردانی پزشکیان از تلاش امیر قطر برای برقراری آتش بس در غزه

استراتژی ما، هوشمندسازی فرآیند‌ها و خلق ارزش بر مبنای تحلیل نیاز‌های مشتریان است

ورود برنج ۴۸ هزار تومانی به بازار

همدلی قوا باعث خروج از مشکلات اقتصادی کشور می‌شود/ اقدامات مهم غیرتورمی برای رسیدن به رشد اقتصادی

عزم جدی برای تأمین مالی رشد اقتصادی/ تأمین حدود ۸۰ درصد بودجه دولت از سوی وزارت اقتصاد

لزوم حمایت سازمان پدافند غیرعامل کشور برای مدیریت پیشگیری و توسعه زیرساخت‌های کیش

آمار عجیب از شمار مرگ‌و میر‌های جاده‌ای در ایران

بانک صادرات ایران برترین غرفه اولین نمایشگاه دستاورد‌ها و توانمندی‌های حراست

ادارات این استان تا آخر سال پنج‌شنبه‌ها تعطیل شد

حمایت بانک رفاه کارگران از واحد‌های فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

پزشکیان: قطر جایگاه ویژه‌ای در ایران دارد

شخصی‌سازی بیمه‌نامه‌ها و توسعه خدمات آنلاین چشم‌انداز آینده بیمه نوین

عملکرد مناسب و قابل دفاع شرکت سرمایه‌گذاری دستاورد دی

پاپ فرانسیس رهبر کلیسای کاتولیک کیست؟ / از نگرش‌های نوین در دنیای معاصر تا ترویج هم‌زیستی میان ادیان

60 هزار فروشنده در پیندو تا نیمه بهمن 1403

قیمت حبوبات افزایش یافت

فیلم/ امیر قطر: ما تاکید کردیم که بهترین راه برای حل نزاع‌هایی که در منطقه وجود دارد گفت‌و‌گو‌های سازنده است

اینفوگرافی/ ترفندهای خانه‌تکانی سریع و آسان برای عید

اروپا و خاورمیانه در برابر دو انتخاب

اولین واکنش بازار به استیضاح همتی در بحبوحه فشار‌های خارجی

سالمندان از چه رفتار‌هایی بدشان می‌آید؟

فیلم/ جزئیات کالابرگ قبل از عید از زبان عضو کمیسیون اجتماعی

ارزش سهام عدالت امروز ۱ اسفند ۱۴۰۳+ جدول

منوچهر والی‌زاده دوبلور معروف درگذشت