هم‌صدایی ایران با عربستان، امارات و قطر در خاورمیانه جدید

اقتصاد۲۴-نشریه هیل با انتشار یادداشتی مدعی شد، دونالد ترامپ بازگشته و بعید نیست برای جلوگیری از صادرات نفت ایران کمپین فشار حداکثری را بازگرداند. با این همه کعادلات سال جاری با سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ متفاوت است. به ادعای هیل، حمایت آمریکا از کمپین‌های اسرائیل علیه مردم فلسطین و لبنان، حمایت محلی از سیاست‌های این بازیگر را کاهش داده است، همزمان بسیاری از پایتخت‌های خاورمیانه در مورد «فشار حداکثری» تردید دارند و احساس می‌کنند که این امر باعث افزایش تنش‌های منطقه‌ای خواهد شد.

ترامپ با خاورمیانه‌ای متفاوت رو‌به‌رو است

نشریه هیل در ادامه یادداشت ادعایی اش آورد، عربستان سعودی و ایران از سال ۲۰۲۳، زمانی که برای از سرگیری روابط به توافق رسیدند، به هم نزدیک شده‌اند. ولیعهد عربستان اخیرا با رئیس جمهور جدید ایران رایزنی داشت و روسای نظامی آنها ماه گذشته مذاکرات دفاعی برگزار کردند و به دنبال ارتقای روابط اقتصادی شان هستند. همزمان روسای جمهور امارات متحده عربی و ایران اولین گفتگوی رو در رو خود را در ماه اکتبر برگزار کردند و تجارت ابوظبی و تهران در حال افزایش است. علاوه بر این، قطر (که میدان گاز طبیعی مشترک با ایران دارد) به دنبال گسترش تعاملات اقتصادی اش با تهران هست. به نوشته این نشریه، امروز معادلات بازار نفت نیز از سال ۲۰۱۸ متفاوت است. براساس گزارش آرگوس مدیا، صادرات نفت ایران که در نیمه دوم سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به دلیل تحریم‌های دوران ترامپ به زیر ۵۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود، اما از سال ۲۰۲۱ افزایش یافته و از آن زمان هر سال رشد دارد.

هیل در ادامه این گزارش مدعی است، ایران برای دور زدن تحریم‌ها شبکه‌ها و ناوگان نفتکش‌های خود را گسترش داده - بنابراین اگر ایالات متحده دوباره ایران را تحریم کند، متوجه خواهد شد که خریداران باقی‌مانده «کسانی هستند که لزوماً از تحریم‌ها نمی‌ترسند». مسعود پزشکیان رئیس جمهوری ایارن پس از پیروزی، برنامه خود را در قاب «پیام من به دنیای جدید» اعلام کرد و قصد خود را برای تقویت روابط با همسایگان این کشور اعلام کرد. او بر نیاز به یک "منطقه قوی" تاکید کرد، گفت که به "گفتگوی سازنده" با اروپا امیدوار است، از توافق هسته‌ای دولت اوباما با ایران انتقاد کرد و از واشنگتن خواست با واقعیت کنار بیاید. در ماه اکتبر، ترامپ، در قامت نامزد انتخابات، اعلام کرد: «دوست دارم ایران را بسیار موفق ببینم. من صرفا نمی‌خواهم ایران به سلاح هسته‌ای (ادعایی) دست یابد.» به ادعای هیل، گزاره‌های فوق نشانه‌های امیدوارکننده‌ای از تمایل طرفین برای مذاکره است، اما ایالات متحده عادت دارد به تعهداتش، چون برنامه هسته‌ای ایران پایان دهد.

ترامپ و معمای اتحاد سه گانه

هیل در ادامه این یادداشت ادعایی آورد، روابط قدرتمند ایران با روسیه و چین نیز بر انعطاف‌پذیری این کشور افزوده است. در مارس ۲۰۲۱، چین و ایران توافقنامه مشارکت راهبردی جامع ۲۵ ساله امضا کردند که روابط دوجانبه را تقویت می‌کند و شامل سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری در بخش‌های نفت، گاز، پتروشیمی، حمل و نقل و تولید ایران است. در مقابل، چین عرضه ثابت و با تخفیف نفت ایران را دریافت خواهد کرد. روسیه جنگنده سوخو-۳۵، جت‌های تهاجمی Mi-۲۸ و هواپیما‌های آموزشی خلبانی یاک-۱۳۰ را به ایران عرضه کرده است. تجارت غیر نظامی میان دو بازیگر نیز در حال افزایش است. مسکو تایمز گزارش می‌دهد: «صادرات روسیه به ایران در سال گذشته ۲۷ درصد افزایش داشت و واردات روسیه از ایران نیز رسد ۱۰ درصدی داشته است» هر دو طرف توافق کرده‌اند که تجارت با ارز‌های دیگری غیر از دلار آمریکا را افزایش دهند، در حالی که روسیه متعهد شده که ۴۰ میلیارد دلار در بخش نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کند.

بیشتر بخوانید:خواب و خیال‌های ترامپ و نتانیاهو با نسخه دوم «فشار حداکثری» / سقوط اسد، چه تأثیری بر منازعه ایران ـ اسرائیل دارد؟

به ادعای هیل، ایران علیرغم مشکلات اقتصادی، بودجه نظامی خود را افزایش داد. این نشان می‌دهد که مایل به مذاکره با آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) است -، اما نه "تحت فشار". عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در مصاحبه‌ای با تلویزیون دولتی گفت: «هنوز فرصت برای دیپلماسی وجود دارد، هرچند این فرصت زیاد نیست. این یک فرصت محدود است». در نوامبر، آژانس گزارش داد که ایران در حال اجرای اقداماتی «با هدف توقف افزایش ذخایر اورانیوم است، هرچند آژانس خاطرنشان کرد که ایران از آگوست ۲۰۲۴ ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده خود را ۶۰ درصد افزایش داده است.

 اما نهاد پادمانی مصمم است تا صبر تهران را بیازماید، زیرا دو روز پس از گزارش آژانس، قطعنامه‌ای (ادعایی) را تصویب و ایران را به دلیل همکاری ناکافی با آژانس محکوم کرد. پزشکیان، با بیان اینکه آماده تعامل با آمریکا است، گفت: چه بخواهیم و چه نخواهیم در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با آمریکا رو‌به‌رو خواهیم بود و بهتر است این عرصه را خودمان مدیریت کنیم. روزنامه اصلاح طلب شرق در سرمقاله خود نوشت که پزشکیان باید «از اشتباهات گذشته پرهیز کند و یک سیاست عملگرایانه و چندبعدی را در پیش بگیرد»، هر چند دیگران شک دارند که در دوران ترامپ رویکردی تغییر کند.

طبق گزارش‌های (ادعایی)، ایلان ماسک، متحد ترامپ، ماه نوامبر با نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد دیدار کرد و درباره چگونگی کاهش تنش‌ها بین دو کشور رایزنی داشت. گفته می‌شود این دیدار بدون هماهنگی با ترامپ انجام شد. همزمان مقام‌های رسمی ایران خبر چنین دیداری را تکذیب کردند. به ادعای هیل، ترامپ خواهان جنگ با ایران نیست، زیرا نسبت به تأثیر آن بر اقتصاد ایالات متحده حساس است، بنابراین تحریم‌ها (و حمله گاه به گاه (ادعایی) اسرائیل) ممکن است تنها گزینه اش باشد. اگر چنین است، و اگر اقتصاد ایران و طرح صادرات نفت به اندازه کافی انعطاف‌پذیر باشد و روسیه و چین ثابت بمانند، ممکن است احتمال افزایش تنش‌ها بالا است؛ گزاره‌ای که شاهین‌های آمریکایی را خوشحال خواهد کرد.

 یک ضرب الاجل برای مذاکره با ایران وجود دارد: ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵، فعال شدن مکانیسم و بازگشت تحریم‌ها، «آخرین فرصت برای قدرت‌های جهانی برای بازگشت به تمام تحریم‌هایی است که به واسطه توافق هسته‌ای با ایران برداشته شد». اگر ایالات متحده بخواهد توافق هسته‌ای تازه‌ای را تعریف کند؛ توافقی که شامل موشک‌های بالستیک و رفتار منطقه‌ای تهران باشد، ایران ممکن است محدودیت‌های مشابهی را برای سایر کشور‌های منطقه پیشنهاد کرده و سپس بخواهد که این توافق برای دولت‌های بعدی ایالات متحده نیز تعهداتی را تعریف نماید. با این همه، به ادعای این نشریه طبقه سیاسی آمریکا و دست اندرکاران رسانه‌ای تنها یک استراتژی دارند - تحریم‌های بیشتر – متغیری که برای معاملات صلح آمیز با ایران موثر نیستند. اگر هر دو طرف واقع بین باشند، تندرو‌ها را خنثی خواهند کرد.