افت ۵۰ درصدی تولید زعفران؛ زعفران ایران به چه کشور‌هایی صادر می‌شود؟

اقتصاد۲۴-ایران بزرگترین تولیدکننده زعفران در دنیا است و به دلیل ظرفیت صادراتی، این محصول یک مزیت و قابلیت برای کشور محسوب می‌شود.

 در سال‌های اخیر کشت زعفران در بسیاری از شهر‌های کشور رونق گرفته، اما افزایش تولید باید با یافتن بازار‌های هدف صادراتی همراه شود تا بتواند ارزآوری مطلوبی برای کشور به همراه داشته باشد.

برای بررسی وضعیت تولید و صادرات زعفران در سال گذشته و چالش‌های تولید و صادرات این محصول در سال آینده با علی حسینی، عضو شورای ملی زعفران به گفت‌و‌گو پرداختیم.

میزان کشت زعفران در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال‌های قبل چه تغییری داشته؟

تولید زعفران در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲ افزایشی بوده است؛ به این دلیل که در سال ۱۴۰۲ شاهد تنش‌های سرمایی و گرمایی بودیم و با توجه به شرایط جوی تولید مزارع زعفران با کاهش همراه بود؛ اما اگر تولید زعفران در سال ۱۴۰۳ را با میانگین تولید سال‌های قبل به‌جز ۱۴۰۲ مقایسه کنیم تفاوت چندانی نداشته است.

درحال حاضر سطح زیر کشت زعفران در کشور چقدر است؟

سطح زیر کشت زعفران هر سال رو به افزایش است؛ چراکه پیاز زعفران هر سال تکثیر می‌شود و بعد از یک دوره ۷ تا ۱۰ ساله، با تکثیر پیاز زعفران می‌توان یک مزرعه جدید ایجاد کرد که جایگزین مزرعه قبلی شود.

براساس آمار‌ها درحال حاضر سطح زیر کشت زعفران در کشور ۱۲۷ هزار هکتار است که باتوجه به سرعت بالای تکثیر پیاز زعفران باید بیش از این رقم باشد.

تولید زعفران در سال ۱۴۰۳ چقدر بوده است؟

برآورد ما این است در سالی که گذشت بین ۴۰۰ تا ۴۵۰ تُن زعفران خشک تولید شده است که این میزان تولید برای ۱۲۷ هزار هکتار سطح زیر کشت، آمار خوبی نیست و در این سطح زیر کشت حداقل باید هزار تُن زعفران تولید شود.

در دهه‌های قبل در هر هکتار حداقل ۶ کیلو زعفران تولید می‌کردیم، اما چه اتفاقی افتاده که بعد از سال‌ها به‌جای اینکه عملکرد ارتقا یابد شاهد اُفت ۵۰ درصدی تولید زعفران در هر هکتار هستیم و به ۳ تا ۳ کیلو و ۵۰۰ گرم در هر هکتار رسیده‌ایم.

برای رسیدن به تولید مطلوب باید عارضه‌یابی صورت گیرد که چرا عملکرد ما در تولید زعفران خوب نبوده است.

با اینکه سطح زیرکشت ما به سرعت درحال افزایش است، اما عملکرد ما روند کاهشی داشته که باید بخش کشاورزی و متولیان این امر به موضوع رسیدگی کنند که به تولید واقعی دست یابیم.

باید آموزش‌های تخصصی و استفاده صحیح از منابع آبی کشور در نظر گرفته شود تا شاهد تولید هزار تُن زعفران در ۱۲۷ هزار هکتار سطح زیر کشت باشیم.

افزایش نرخ ارز چه تاثیری بر بازار زعفران و صادرات آن می‌تواند داشته باشد؟

تولید زعفران ارزبری ندارد وباید طوری برنامه‌ریزی شود که ارزآوری مورد نظر را داشته باشد، اما بسیاری از دلالان از نوسانات نرخ ارز سواستفاده می‌کنند و نتیجه آن افزایش آشفتگی در بازار زعفران است.

در سال ۱۴۰۳ چقدر زعفران صادر شد؟

براساس آمار‌های گمرک در ۱۰ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۱۶۱ تُن زعفران به‌طور رسمی صادر شده که از این میزان صادرات طبق تعرفه گمرک آورده ارزی ۱۳۸ میلیون دلاری داشته است.

تولید زعفران تقلبی با استفاده از رنگ‌های صنعتی

از چه نوع رنگ‌هایی برای تولید زعفران‌های تقلبی استفاده می‌شود؟

متقلبین و سودجویان مدت‌ها است که در بازار زعفران با تقلب در حال آسیب‌زدن به جایگاه زعفران هستند؛ زعفران به دلیل آنکه گیاه است تشخیص تقلبی از اصل آن برای مصرف‌کننده آسان نیست و نیاز به تخصص دارد.

با توجه به قیمت بالای زعفران، سودجویان با استفاده از رنگ‌های صنعتی، زعفران تقلبی تولید و با قیمت‌های بالا به مردم می‌فروشند که در کنار خطر رنگ‌های صنعتی و شیمیایی باعث می‌شوند نام زعفران ایرانی خدشه‌دار شود.

ایران در تولید و صادرات زعفران رتبه اول دارد

تولید و صادرات زعفران ایران در دنیا چه رتبه‌ای قرار دارد و به چند کشور صادرات انجام می‌شود؟

ایران در زمینه تولید و صادرات زعفران رتبه اول را دارد و به حدود ۷۰ کشور دنیا صادرات رسمی زعفران انجام می‌شود که امارات متحده عربی بزرگترین خریدار زعفران ایرانی است؛ اسپانیا دومین کشور خریدار زعفران ایرانی بوده درحالی که خود این کشور یکی از تولیدکنندگان زغفران در دنیا است، سومین کشور مقصد صادرات زعفران ایران، چین و چهارمین کشور افغانستان است.

متاسفانه بخش قابل توجهی از زعفران ایرانی بعد از صادر به کشور‌های هدف دوباره بسته‌بندی و صادر می‌شود که این موضوع به ضرر تولید زعفران است.

برندسازی زعفران ایرانی در چه وضعیتی قرار دارد؟

متاسفانه تلاش برخی از برند‌ها برای صادرات زعفران تقلبی باعث شده جایگاه زعفران ایرانی آسیب ببیند؛ لازم است برند‌های متخلف در این زمینه معرفی شوند و امکان صادرات آنها تعلیق شود تا دیگر شاهد چنین موضوعاتی نباشیم.

میانگین قیمت زعفران در سالی که گذشت؟

هرکیلو زعفران در ابتدای فصل برداشت در سال قبل حدود ۶۵ تا ۷۰ میلیون تومان بود، اما در اواخر سال گذشته به حدود ۱۱۰ میلیون تومان رسید.

وضعیت تولید را در سال آینده چطور پیش‌بینی می‌کنید؟

بارندگی‌های مناسب و بارش برف در زمستان سال گذشته تاثیر بسیار زیادی بر تولید زعفران در سال جاری خواهد داشت و نویددهنده تولید مطلوب زعفران در سال جاری است و امیدواریم با تولید مناسب در سال جاری به رقم واقعی تولید نزدیک شویم.