انتقاد یک اقتصاددان از حراج‌های طلا و سکه

اقتصاد۲۴- حسین راغفر درباره هدف بانک مرکزی از حراج‌های سکه و شمش طلا و دلایل بی‌اثر بودن حراج‌های سکه در کاهش حباب سکه در طول یک سال گذشته اظهار داشت: ۳۶ سال است که مقامات و نهاد‌ها وعده‌هایی می‌دهند و این وعده‌ها هم محقق نمی‌شود و حراج سکه با هدف کاهش حباب هم، یکی از این وعده‌های به اجرا نرسیده است.

وی با بیان اینکه وعده کاهش حباب سکه، توجیهی برای انجام حراج‌ها بود، ادامه داد: در طول دهه‌های گذشته از این بهانه‌ها و وعده‌ها زیاد بوده به عنوان مثال پس از جنگ، موضوع خصوصی‌سازی در دستور کار قرار گرفت و اعلام کردند اگر خصوصی‌سازی به اجرا برسد، بنگاه‌های خصوصی انگیزه بیشتری برای تلاش بیشتر دارند بنابراین در جریان خصوصی‌سازی میزان اشتغال افزایش می‌یابد و معیشت مردم و اقتصاد بهبود پیدا می‌کند، اما هر چند خصوصی‌سازی محقق شد و وعده‌ها محقق نشدند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: علت عدم تحقق وعده‌ها این بوده که در این پارادایم مسائل و وعده‌ها مطرح می‌شود در حالی که هدف از اجرای وعده‌ها چیز دیگری است و وعده‌های داده شده توجیه اقدامات است که انجام می‌شود.

راغفر درباره اهداف مسئولان اقتصادی از حراج سکه گفت: شاهد این هستیم که دولت طلایی را که با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان وارد کرده را با دلار ۱۳۰ هزار تومانی به مردم می‌فروشد و در واقع طلا را بالاتر از نرخ‌های ارز بازار آزاد به مردم می‌فروشد؛ بنابراین مساله فقط تامین کسری بودجه دولت است که این تامین کسری بودجه را از طریق افزایش قیمت کالا‌هایی که وارد کرده انجام می‌دهد. وقتی نمی‌تواند به صراحت اعلام کند که برای کاهش کسری بودجه، جیب مردم را خالی می‌کنیم موضوعاتی مانند حراج سکه را با هدف کاهش حباب مطرح می‌کند.

وی افزود: بنابراین برای ترغیب مردم به خرید طلا باید تبلیغات گسترده انجام دهد و بر روی در و دیوار شهر بنویسد که اگر ۱۰۰ هزار تومان هم دارید می‌توانید طلا بخرید. این در حالی است که رهبری اعلام می‌کند که مردم طلا و دلار خریداری نکنند و سرمایه‌های خود را صرف تولید کنند و ایشان سرمایه گذاری در طلا و ارز را نقد می‌کند. اما برخلاف نقد رهبری، صدا و سیما جمهوری اسلامی برای جبران ناکارآمدی‌های خود و برای اینکه هزینه ناکارآمدی خود را تامین کنند، به طور مرتب تبلیغ به خرید طلا می‌کند.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه با یک جامعه مملو از روان‌پریشی مواجه هستیم، ادامه داد: از یک طرف شعار تولید می‌دهیم و از طرف دیگر از رسانه صدا و سیما شاهد تبلیغات گسترده برای خرید و فروش طلا هستیم و با یک نوع روان پریشی در سیاست‌گذاری‌ها مواجه هستیم. البته نه اینکه سیاست‌گذار نمی‌فهمد و این تضاد را ایجاد می‌کند بلکه برای توجیه اقداماتی که به اجرا می‌رسانند، حرف دیگری می‌زنند وعمل دیگری انجام می‌دهند. در این شرایط نباید این انتظار را داشته باشیم که به حرف‌ها و وعده‌هایی که می‌زنند پایبند خواهند بود و این انتظار دور از واقع است. این حراج‌ها هم برای جبران کسری‌ها بود و هدف دیگری نداشت.

بیشتر بخوانید: آیا حراج شمش های طلا اثری بر قیمت‌ها در بازار دارد؟/ شمش‌ها را بخش خصوصی با ارز آزاد وارد می‌کند

راغفر گفت: البته خرید طلا از این جهت توجیه دارد که کشور‌ها به ویژه کشور‌های صنعتی که ثروت دلاری ذخیره می‌کردند در مواجه با رفتار‌های ترامپ، این احتمال را می‌دهند که مطالبات خود را از آمریکا نتوانند بگیرند یا اینکه آمریکا آنها را مجبور کند که برای گرفتن بدهی‌ها، در این کشور سرمایه گذاری کنند. همین دلیل باعث شده که بسیاری از کشور‌ها تلاش کنند دارایی خود را به طلا تبدیل و از نگهداری دلاری آن خودداری کنند. از این‌رو تقاضا برای طلا بالا رفته و بالاتر هم می‌رود، در نتیجه قیمت آن بالا رفته و امروز قیمت هر انس طلا به بالای ۳ هزار دلار رسیده است.

وی تاکید کرد: بنابراین خرید طلا ار این منظر یک مساله پذیرفته شده است، اما اینکه این طلا را با قیمت بالاتر به مردم بفروشند، تنها برای تامین کسری بودجه است.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به خروج طلا به عنوان مهمترین ذخایر استراتژیک کشور در مقطعی از کشور اظهار داشت: در حالی که می‌دانیم طلا از مهمترین ذخایر کشور است، اما در مقاطعی شاهد از دست رفتن این ذخایر استراتژیک بودیم؛ بطوریکه ۱۸ تن طلا در دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد از کشور خارج شد و ترک‌ها اعلام کردند که این میزان طلای ایران را ضبط کردند، اما هیچ کسی در ایران مسئولیت آن را نپذیرفت و اردوغان هم به تمسخر اعلام کرد که این طلا را خدا به ترکیه رساند.

وی گفت:، اما یک بار دیگر هم در سال ۹۷ منابع بسیار بزرگی از بانک‌ها و صندوق‌ها گم شد و بانک هم با مشکل نقدینگی مواجه شدند و نتوانستند پول مردم را پس دهند و باعث شکل گیری اعتراضات شد. در نهایت تصمیم گرفتند منابع از دست رفته را با چند اقدام جبران کنند. یکی از اقدامات توزیع ارز ارزان قیمت به بانک‌ها و پس از آن افزایش قیمت ارز بود و اقدام دیگر تخصیص سکه ارزان به بانک‌ها بود که پس از توزیع، بلافاصله قیمت سکه هم افزایش پیدا کرد تا با این ما به تفاوت قیمت‌ها بتوانند بخشی از ناترازی‌ها جبران کنند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: بنابراین ذخایر طلایی در قالب سکه به بانک‌ها داده شد که گویا چیزی حدود ۶۲ تا ۷۲ تن طلا در این اقدام به بانک‌ها داده شده بود و اتفاقی که پیرو آن رخ داد ناامنی از چنین وضعیتی بود و باعث شد مردم منابع ریالی خود را به سکه تبدیل کنند و می‌دانیم که در شرایط ناامنی اقتصاد، سکه را راحت‌تر از کشور خارج می‌کنند.