جمهوری آذربایجان چه شیطنت‌هایی علیه ایران انجام می‌دهد؟

اقتصاد۲۴- روزنامه اطلاعات نوشت: روابط ایران وجمهوری آذربایجان از این زمان به بعد با برخی سوء تفاهم‌ها همراه بوده که از هر دو سو جریان‌هایی مانع بهبود روابط شده و آن را با تنش‌هایی رو‌به‌رو کرده‌اند. نفش آفرینی ترکیه به عنوان دولت مداخله گر منطقه در کنار اسرائیل (که هر دو، در پیروزی جمهوری آ ذربایجان برای بیرون راندن ارامنه از مناطق اشغالی نقشی مهم داشته‌اند)، در روند جریان‌های بعد از پیروزی موجب بروز تنش در روابط بین ایران وجمهوری آذربایجان شده است.

نگرانی‌های ایران به سبب حضور ترکیه و اسرائیل در صحنه قفقاز جنوبی بیشتر مبتنی بر ایجاد موانع برای جمهوری اسلامی ایران در ارتباط زمینی ایران با قفقاز (ارمنستان-گرجستان-دریای سیاه) است که برای جمهوری اسلامی ایران یک مسیر استراتژیک محسوب می‌شود که متاسفانه مدیریت ناکارمد رئیس جمهور روسیه در تدوین متن ناقصی است که «موافقت نامه آتش بس» بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان نامیده می‌شود که از سوی نهاد‌های بین المللی مورد قبول نبوده است، سبب بروز این نابسامانی‌ها شده است. در این موافقت نامه در بند ۹ از کریدوری نام برده می‌شود که امکان برقراری ارتباط زمینی نخجوان (برونگان آذربایجان در غرب ارمنستان) و خاک اصلی آذربایجان (واقع در شرق جمهوری ارمنستان) با گذر از قلمرو جنوبی جمهوری ارمنستان، امکان پذیر خواهد شد.

بعد‌ها  آذربایجان و ترکیه این کریدور جعلی و ناموجود را به نام «کریدور زنگه زور» نامیده‌اند که به زعم ترکیه و اسرائیل وجمهوری آذربایجان باید در کنترل و حاکمیت جمهوری آذربایجان و ترکیه باشد و دولت ارمنستان بدون قید و شرط، عبور وسایل نقلیه جمهوری آذربایجان را در این مسیر فراهم سازد. نکته دیگر دخالت برخی جریان‌ها در ایران وجمهوری آذربایجان در امور داخلی یکدیگر است که دو کشور رابا چالش‌ها و گاه تهدید‌های امنیتی مواجه کرده است. در شبکه‌های اجتماعی فارسی زبان و برخی ترکی آذربایجانی، اخبار منفی در باره حکومت جمهوری آذربایجان و شخص رئیس جمهور منتشر می‌شود.

اگر مقایسه قدرت و نیروی نظامی جمهوری آذربایجان با ۱۰ میلیون جمعیت با نیروی نظامی جمهوری اسلامی ایران با ۹۰ میلیون (۹ برابر بزرگتر از آذربایجان در نظر گرفته شود)، توهم توطئه از سوی جمهوری آذربایجان برای امنیت جمهوری اسلامی ایران بی مورد به نظر می‌رسد. ایران یک قدرت مقتدر منطقه‌ای است.

بیشتر بخوانید:پزشکیان به باکو سفر می‌کند

اخیرا ویدئوی‌هایی در شبکه‌های اجتماعی داخلی منتشر شده که شامل مصاحبه با چند تن افراد محلی در نقاط مختلف نقاط مرزی ایران با جمهوری آذربایجان است که ادعا می‌کنند پرواز‌های پهپاد‌های آذربایجانی در حال نقض حریم هوایی ایران و پرواز بر فراز قلمرو‌های ایران را شاهد بوده‌اند. این ویدئو‌ها که به افزایش تنش بین دوکشور دامن می‌زند، نمی‌تواند منبعی موثق از نظر فنی و نظامی باشد. زیرا ارتش ایران در نگهداری مرز‌های خود با دقت عمل می‌کند و اجازه چنین فعالیت‌هایی را نمی‌دهد. تا کنون ساختاری برای گفت‌و‌گو‌های انتقادی بین دو طرف شامل میزگرد‌های مقامات دو طرف، دیپلمات ها، دانشگاهیان، مراکز تحقیقات سیاسی-استراتژیک، دانشگاه‌ها و تشکل‌های سیاسی و نظایر آن تعریف و اجرا نشده است. در این زمینه باید کوشش‌ها و اقداماتی صورت گیرد.

در برخی موارد گاهی اظهار نظر‌هایی در باره سوء رفتار دولت جمهوری آذربایجان با ملت آذربایجان اعلام می‌شود که از نظر دولت باکو دخالت در امور داخلی آن کشور محسوب و مورد اعتراض قرار می‌گیرد. اگر چه اکثریت مسلمانان جمهوری آذربایجان شیعه مذهب هستند و از این نظر با جمهوری اسلامی ایران قرابت نزدیکی دارند ولی جمهوری آذربایجان هر نوع اعمال نظر در باره آنان از سوی کشور‌های دیگر را دخالت در امور داخلی خود می‌شناسد. در مقابل جمهوری آذربایجان در رسانه‌های دولتی و خصوصی دائما بر این نکته تاکید دارند که در ایران ۳۰ میلیون (و در برخی گزارش‌ها ۴۰-۵۰ میلیون) آذری زندگی می‌کنند چرا جمهوری اسلامی ایران آموزش زبان ترکی آذربایجانی را در مدارس بکار نمی‌گیرد.

نخست آنکه چهار استان آذری نشین آذربایجان شرقی، غربی، زنجان و اردبیل براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، جمعا ۱۲ میلیون نفر جمعیت داشته‌اند (در این استان‌ها غیر آذری‌ها هم زندگی می‌کنند که بر اساس اطلاعات سرشماری آمار جمعیت به تفکیک زبان سرشماری نشده است). این اطلاعات اغراق آمیز مایه تنش بین دو کشور می‌شود. دیگر اینکه در ایران زبان رسمی و ادبی و فرهنگی کشور زبان فارسی است که زبان مشترک و ملی همه اقوام ایرانی است سابقه ۱۰۰۰ ساله دارد در حالی که در جمهوری آذربایجان، زبان آذری زبان ملی این کشور است و نه زبان قومی (در جمهوری آذربایجان از زبان روسی به عنوان زبان علمی بهره فراوان گرفته می‌شود که زبان غیر بومی و غیر ملی است).

درعین حال در تمام مناطق آذری نشین ایران، زبان ترکی آذربایجانی اغلب به عنوان زبان مادری، زبان محاوره‌ای و داد و ستد و روابط خانوادگی در کنار زبان فارسی بکار برده می‌شود. در ایران نشریات محلی به زبان ترکی آذری، برنامه‌های رادیویی، تلویزیونی محلی، کتاب‌ها و نشریات به زبان آذری هم تولید و مورد استقبال مردم قرار می‌گیرد. این نکته از نظر مقامات جمهوری آذربایجان عمدا نادیده گرفته می‌شود و از آن به عنوان ابزار فشار بر دولت جمهوری اسلامی ایران استفاده می‌شود که نشان از نا آگاهی، یا تجاهل آنان علیه ایران است.

بیشتر بخوانید:فیلم/ گفت‌و‌گوی علی اف و پزشکیان در خانکندی

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر پایه دوستی و عدم دخالت در امور داخلی کشور‌های همسایه است. مقامات جمهوری آذربایجان بر این نکته باور دارند و در اعلام مواضع رسمی خود اعلام داشته و دارند که جمهوری آذربایجان به هیچ دولتی اجازه استفاده از فضای جمهوری آذربایجان برای تجاوز به خاک ایران را نخواهد دااد. انتظار جمهوری اسلامی ایران از همسایگان همین است که در یک فضای همکاری و همدلی در ساختار‌های منطقه‌ای و چارچوب همکاری‌های دو جانبه و چند جانبه با هم در تعامل باشند. جمهوری اسلامی ایران روابط نزدیکی با جمهوری آذربایجان دارد. کمیسیون‌های مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور، همکاری در چارچوب «سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو)»، «سازمان همکاری‌های اسلامی» و دیگر ساختار‌های بین المللی با یکدیگر همکاری دارند.

هم در جمهوری آذربایجان و هم در جمهوری اسلامی ایران باید از شکل گیری گروه‌ها و جریان‌های برهم زننده و تنش آفرین روابط فیمابین جلوگیری به عمل آورند.

رئیس جمهوری ایران در اولین سفر خارجی خود پس از جنگ ۱۲روزه اسرائیل و آمریکا علیه ایران، در ۱۳ تیر ایران در نشست رهبران کشور‌های عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در شهر خانکندی (مرکز قره باغ) جمهوری آذربایجان شرکت کرد. این سفر دومین سفر او به این کشور از زمان آغاز ریاست جمهوری‌اش در کمتر از یک سال گذشته است. این سفر در شرایطی انجام می‌شود که در پی حملات اسرائیل به ایران، گمانه‌زنی‌ها و اتهاماتی در مورد نقش احتمالی جمهوری آذربایجان در این حملات مطرح شده است.

رسانه‌های وابسته به دولت جمهوری آذربایجان، اتهامات بعضی منابع درایران مبنی بر استفاده اسرائیل از قلمرو یا حریم هوایی جمهوری آذربایجان برای حملات پهپادی علیه ایران را «تبلیغات خصمانه» و «اطلاعات نادرست» خوانده‌اند. آقای علی‌اف در دیدار با سفیر جدید ایران در باکو، این اتهامات را «کاملا بی‌اساس» خوانده و گفته است که خاک جمهوری آذربایجان «هرگز علیه یک کشور دوست و برادر» به کار نخواهد رفت.