گزارش‌های متناقض درباره حضور بازرسان آژانس در ایران

اقتصاد۲۴- محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی امروز هفدهم آذر اعلام کرده است که دیگر هیچ بازرسی از آژانس بین المللی انرژی اتمی در ایران حضور ندارد.

امروز _دوشنبه هفدهم آذر_ به مناسبت روز دانشجو (۱۶ آذر) در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا بعد از حمله نظامی به مراکز هسته‌ای کشور ریزش نیرویی در سازمان انرژی اتمی وجود داشته است گفت: ما ریزش نیرویی نداشتیم و بالعکس، ما در فرایند حمله نظامی هیچ تلفاتی نداشتیم و همه‌ی نیرو‌های ما حفاظت شدند.

او با اشاره به اینکه صنعت ما در فعالیت و مأموریت خود هیچ کوتاهی نمی‌کند، گفت: در حال حاضر هیچ بازرسی از آژانس در ایران حضور ندارد.

اظهارات اسلامی در حالی مطرح شده است که رافائل گروسی، رییس سازمان انرژی اتمی حدود یک ماه پیش بر حضور بازرسان آژانس انرژی اتمی در ایران تاکید کرده بود. مشخص نیست که تضاد در اطلاعات حول یک موضوع در سخنان این دو مسئول بین المللی و ایرانی ناشی از چیست. آیا بازرسان در این یک ماه از ایران خارج شده‌اند؟ بعید به نظر می‌رسد آژانس انرژی اتمی بدون اطلاع رسانی در اینباره چنین اقدامی انجام داده باشد

رافائل گروسی روز چهارشنبه ۲۸ آبان در این نشست توضیح داد: بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به جمهوری اسلامی ایران بازگشته‌اند و در بسیاری از تأسیساتی که از حملات نظامی ماه ژوئن آسیب ندیده‌اند، بازرسی و راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی انجام داده‌اند. با این حال، برای بازگرداندن بازرسی‌های کامل، از جمله در سایت‌های آسیب‌دیده، به تعامل بیشتری نیاز است تا ایران تعهدات خود ذیل توافق‌نامه پادمان در چارچوب معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) را اجرا کند.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رابطه گفته بود که «در ۹ سپتامبر ۲۰۲۵، من در قاهره با آقای عراقچی، وزیر امور خارجه، توافقی امضا کردم که پس از حملات نظامی ماه ژوئن، چارچوب تفاهم درباره رویه‌های مربوط به بازرسی‌های آژانس، اطلاع‌رسانی‌ها و اجرای پادمان در ایران را مشخص می‌کند». 

بیشتر بخوانید: آیا پرونده هسته‌ای ایران به مسیر مذاکره برمی‌گردد؟

اشاره گروسی به سپتامبر ۲۰۲۵ احتمالا تاکید بر توافق قاهره بین ایران و آژانس است. رگروسی در حالی کم‌تر از یک ماه پیش از تداوم این توافق یاد کرده است که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه دولت چهاردهم اول آذر در واکنش به اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا در ارائه قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تصویب رسید، گفت: هرچند پس از انجام اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت، تفاهم قاهره عملا دیگر مبنایی در روابط ایران و آژانس در حوزه پادمان نبود، اما امروز طی نامه رسمی به مدیرکل آژانس اعلام شد که این تفاهم دیگر معتبر نبوده و خاتمه یافته تلقی می‌شود.

ششم آبان ماه ابراهیم عزیزی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره جلسه سوال از عراقچی درباره حضور بازرسان در ایران گفت که «وزیر خارجه در پاسخ اعلام کرد درباره حضور بازرسان در ایران، طبق قانون مجلس رفتار می‌شود و بر اساس تفسیر قانون، هرگونه درخواست دسترسی به مراکز هسته‌ای باید به شورای عالی امنیت ملی ارجاع داده شود؛ در این زمینه ممکن است اجازه داده شود و شاید هم اجازه داده نشود؛ همچنین این شورا نیز موضوع را به کمیته هسته‌ای تفویض کرده است. در بازرسی‌ها هیچ‌گونه دسترسی به مراکزی که در جنگ اخیر مورد حمله دشمن قرار گرفتند، داده نشده است

او همچنین تاکید کرده بود که «وزیر امورخارجه همچنین در رابطه با علت موافقت با بازرسی‌های اخیر نیز بیان کرد که در این بازرسی‌ها هیچ‌گونه دسترسی به مراکزی که در جنگ اخیر مورد حمله دشمن قرار گرفتند، داده نشده است. تنها دو مورد دسترسی به نیروگاه بوشهر برای تعویض سوخت و راکتور تحقیقاتی تهران که با سوخت ۲۰ درصد کار می‌کند و جهت تولید رادیودارو برای بیش از یک میلیون ایرانی انجام شده که این موارد نیز با تأیید سازمان انرژی اتمی و اجازه شورای عالی امنیت ملی صورت گرفته است».

تضاد در اظهارات مسئولان در اینباره بر ابهام مساله می‌افزاید. به نظر می‌رسد بهتر است وزارت امور خارجه به عنوان متولی اصلی این حوزه در توضیحی شفاف و صریح این مساله را برای مردم روشن سازد که بالاخره از آژانس بین المللی انرژی اتمی بازرسی در ایران وجود دارد یا خیر و اگر این بازرسان کشور را ترک کرده‌اند درباره تاریخ آن اطلاع رسانی صحیحی صورت بگیرد.