کرونا میهمان ناخوانده بازار‌های مالی جهانی

 

اقتصاد24 - در هفته‌های گذشته یکی از چالش‌های اساسی که سیاست گذاران به آن روبرو بودند موضوع تصویب قوانین مرتبط با پولشویی و تامین مالی تروریسم برای اقتصاد ایران بوده که در طی این مدت بازار‌ها را تحت تاثیر قرار داده است.

 

موضوعی که عده‌ای عدم تصویب آن را تحریم‌های جدید علیه اقتصادی می‌دانند و عد‌های دیگر معتقد هستند تصویب آن تعهدزا بوده و فشار مضاعف بر اقتصاد وارد میکند. در شرایط تحریمی کشور نیاز به حفظ مناسبات تجاری و نقل و انتقالات مالی بین المللی دارد، عدم عضویت در این سازمان روابط تجاری را محدود و اثر مستقیم بر بازار‌های مالی کشور خواهد گذاشت. عدم وجود امنیت اقتصادی و نگرانی از عواقب آن در شرایط فعلی انتظارات مردم را به سمت حفظ دارایی‌های موجود به شکلی که کمترین ضرر ناشی از شوک‌ها به آن وارد شود، کشانده است؛ بنابراین در عمل نقدینگی وارد چرخه تولید نشده و عمده سرمایه‌ها به اصطلاح خوابیده‌اند؛ به همین دلیل سرمایه‌گذاری و استخدام نیروی کار کاهش و محیط کسب و کار نامساعدتر می‌شود. در دو هفته گذشته معامله‌گران بیشتر از آن که به افزایش قیمت‌ها دامن بزنند با حفظ قیمت‌ها در بازه محدود، قیمت‌ها را به خصوص دلار را به سمت پایین هدایت کردند. به عبارت دیگر، کاهش اثرات متغیر‌های روانی ناشی از تحولات و شرایط سیاسی داخلی و خارجی کاهش التهابات در بازار را به دنبال داشته است. آنچه اهمیت دارد این است که بازارساز برای میان مدت چه برنامه‌ای برای مهار ارز و جلوگیری از شوک‌های قیمتی دارد. اما در هفته گذشته قیمت دلار رشد حدود ۲ درصدی را تجربه کرد و در روز سه شنبه به ۱۳۷۱۰ تومان رسید. ذکر این نکته ضروری است که برخی از کشور‌ها با ایجاد فشار‌های روانی در صدد هستند بازار را دچار التهاب کنند در اینجاست که بانک مرکزی بایستی هیجانی عمل نکرده و اجازه دهد جو روانی ایجاد شده تخلیه شود، البته هر چه به پایان سال نزدیکتر میشویم به دلیل تبدیل ریالی شرکت‌ها و آغاز فرآیند تسویه، امکان افزایش قیمت‌ها وجود دارد.

با شیوع ویروس کرونا در دومین اقتصاد بزرگ جهان، قیمت طلا وارد فاز صعودی شد و تا پایان هفته گذشته نیز به بیش از ۱۵۸۴ دلار برای هر اونس رسید. این قیمت بیشترین میزان ۷ سال گذشته بوده و پیشبینی میشود که همین روند افزایشی ادامه یابد. علاوه بر این، فعالان بازار بر این باورند که با توجه به نقش طلا به عنوان ابزاری مناسب برای پرداخت بدهی‌ها انتظار میرود با رشد بدهی‌ها در سال ۲۰۲۰ تقاضا برای طلا افزایش یابد. افزایش قیمت جهانی طلا بر قیمت سکه موثر بوده و به راحتی از کانال ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان فراتر رفت. عده‌ای هم با توجه به بالاتر بودن ارزش ذاتی سکه از قیمت‌های کنونی معتقدند که از آن جایی که ظرفیت درونی رشد وجود دارد، قیمت سکه با کوچکترین سیگنالی وارد فاز صعودی خواهد شد. همچنین موضوع محدود شدن مبادلات مالی به دلیل اخبار نگران کننده تصویب نشدن قانون مبارزه با پولشویی و CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام و احتمال افزایش تنش‌ها به دلیل حمله اخیر به سفارت آمریکا در بغداد یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت‌ها در هفته گذشته به حساب میآید.

پس از آن که بازار بورس در اوایل هفته گذشته به دلیل معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی، بهبود قیمت کالا‌های پایه مصرفی در بازار جهانی و کاهش ریسک سیستماتیک با رشد ۲.۹ درصدی مواجه شد، اما در اواسط هفته به دلیل عملکرد ضعیف شرکت‌های بورسی، رشد قیمت‌ها کاهش یافت و نهایتا این شاخص در آخرین روز معاملاتی به کانال ۴۲۷ هزار واحد افزایش یافت. با این حال همچنان سهامداران تمایل بیشتری برای خرید سهم‌های کوچک و متوسط بازار دارند. خبر واگذاری سهم دولت در شرکت خودروسازی ایران خودرو و سایپا به بخش خصوصی در صورت افزایش ارزش سهم این دو شرکت، ابهامات زیادی بین فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. به نظر می‌رسد به دلیل عدم امکان رشد ارزش سهام در کوتاهمدت سیاست خصوصی‌سازی در این صنعت کماکان منتفی است.

قیمت نفت نیز تحت تاثیر عوامل مختلف همچون کاهش تقاضا در چین به دلیل شیوع ویروس کرونا، تنش‌های میان لیبی و عراق و افزایش حجم ذخیره‌سازی نفت‌خام در ایالات متحده، در روز چهارشنبه به پائین‌ترین سطح طی ۶ هفته اخیر کاهش یافت و در مجموع برای سومین هفته متوالی کاهش یافت. بیشترین کاهش قیمت در هفته گذشته مربوط به نفت برنت با ۶.۸- درصد بوده و نفت اوپک ۶.۱درصد کاهش داشته است. اما شیوع ویروس کرونا در صعود پر قدرت قیمت بیت کوین به بالای مرز ۹۰۰۰ دلار بسیار اثرگذار بوده است. در واقع شیوع ویروس کرونا در سطح جهان باعث افزایش تقاضای خرید ارز‌های دیجیتالی در بین معامله گران شده است و همین امر سبب شده است که کارشناسان قیمت بیت کوین را بالاتر از دامنه مقاومت روانی ۱۰ هزار دلار در روز‌های آینده پیشبینی کنند.

* رئیس اتاق بازرگانی شیراز