اقتصاد ۲۴- قیمت و صادرات دو چالش مطرح شده از سوی فعالان صنعت سیمان کشور است که طی سالهای اخیر پدیده ارزان فروشی و کاهش صادرات را در پی داشته است.
صنعت سیمان با ارزش جایگزینی قابلتوجه در حالی با ۵۰ درصد ظرفیت فعالیت میکند که با تامین زیرساختهای لازم صادراتی میتواند بازار منطقه را به طور کامل پوشش دهد و حتی به بازارهای صادراتی دیگر راه یابد تا دیگر به خاطر عدم تخصیص بودجه عمرانی با کاهش تقاضا مواجه نباشد.
اما مشکلاتی که در راه صادرات صنعت سیمان وجود دارد باعث شده این صنعت همچنان در هر شهر و استان کشور نیز شرایط ویژهای داشته باشد.
این موضوع در کنار شرایط واسطهها در این صنعت که مسوولیت توزیع و فروش محصولات سیمانی را بر عهده دارند باعث شده عملا کارخانهها برای فروش محصولات خود ناچار به شکستن نرخهای مصوبی باشند که بعد از مدتها محقق شده است، اما از این بابت هیچ سودی نصیب شرکتها نخواهد شد.
هرچند شرکتهای سیمانی برای حفظ بازار باید راهکارهای متفاوتی را در پیش بگیرند، اما شاید بازارهای صادراتی حلقه مفقوده این صنعت باشد تا بتواند آن را احیا کند.
در صورت حل این موضوعات و بازگشت رقابت به صنعت سیمان، این شرکتها میتوانند مشکلات صادراتی خود را برطرف سازند.
تشدید نگرانیها از عدم حفظ مراکز تولیدی سیمان
ظرفیتهای صادراتی در صنعت سیمان ۳۰ میلیون تن تخمین زده میشود، این در حالی است که در بهترین حالت ۱۲ میلیون تن محقق شده و رقم ناچیزی ارزآوری داشته است.
اما حفظ بازار صادرات برای شرکتهای سیمانی بسیار سخت شده و ارزآوری صادرات این محصول با مشکلات بیشتری مواجه است. از این رو با توجه به نیاز عرضه جهت فعال نگه داشتن شرکتهای سیمانی، پدیده ارزان فروشی در بازار داخل و هم نیز بازارهای صادراتی امروز به یک موضوع نگران کننده تبدیل شده است چرا که چوب حراج به تولیدات کشور در نهایت به ضرر صنایع منجر خواهد شد و نمیتوانیم با این شرایط، وضعیت خوبی را برای صنعت سیمان پیش بینی کنیم.
عبدالمجید نیکنام جهرمی، مدیرعامل شرکت سیمان ارومیه در همین رابطه در گفتگو با خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: تولید سیمان در کشور معادل ۸۵ تا ۹۰ میلیون تن است. این میزان در حالی است که بازار داخل حدود ۴۸ تا ۵۰ میلیون تولید مصرف دارد و ۴۰ درصد از این ظرفیت تولید مازاد است. تولیدکنندگان صنعت سیمان امروز به دلیل افزایش تولید نسبت به عرضه در بازار داخل، به جان هم افتادند و شرکتها در رابطه با تخفیفهای قیمتی با یک رقابت منفی بازار را آشفته کرده اند.
وی افزود: به دلیل کاهش صادرات سیمان، شرکتهای تولیدی برای حفظ چرخه تولید، محصولات خود را با قیمت پایینتر از نرخ مصوب به فروش میرسانند و برای حفظ بازار صادراتی و به دلیل رقابت شدید در این عرصه، ارزان فروشی به بازارهای صادراتی هم سرایت کرده است.
نیکنام جهرمی ادامه داد: صادرات سیمان به آن طرف مرزها به دلیل وجود تحریم بسیار سخت شده است، به ویژه حمل سیمان با کشتی که به دلیل تحریمهای خارجی با افزایش قیمت حمل و نقل و بیمه مواجه و با ریسک بالایی روبروست.
جستجوی سخت برای به دست آوردن بازار صادراتی جدید
مدیرعامل شرکت سیمان ارومیه گفت: صادرات شرکت ما عمدتا به اقلیم کردستان عراق بوده است که از ۱۱ اردیبهشت سال جاری با دستور مقامات و دولت عراق، به دلیل خودکفایی، واردات سیمان به این کشور قطع شده است.
مدیرعامل شرکت سیمان ارومیه با اشاره به اینکه پس از ازدست دادن بازار عراق به دنبال بازارهای جایگزین هستیم گفت: ارمنستان دیگر بازاری است که شرکت سیمان ارومیه در حال صادرات سیمان به آن است، اما متاسفانه به دلیل کوچک بودن بازار ارمنستان تاکنون نتوانسته جایگزینی خوبی برای بازار عراق باشد.
وی تصریح کرد: این در حالی است که از ابتدای سال تاکنون حدود ۶۰ هزار تن سیمان به ارمنستان صادر شده است که این میزان از برنامه محقق شده سال گذشته شرکت ارومیه که معادل ۲۵۰ هزار تن صادرات سیمان بوده، عقب مانده است.
نیکنام جهرمی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار اقتصاد ۲۴ مبنی بر اینکه به غیر از عراق و ارمنستان، سایر بازارهای هدف جهت صادرات سیمان شرکت ارومیه کدامند؟ گفت: پس از این دو کشور، آذربایجان نیز از دیگر کشورهای اهداف صادراتی است، اما متاسفانه به دلیل بازار کوچک این کشور و تقاضای کم برای محصولات سیمانی، نمیتواند جوابگوی نیاز صادراتی این شرکت باشد.
مدیرعامل شرکت سیمان ارومیه تصریح کرد: با این حال کشور آذربایجان از بازارهایی به حساب میآید که مزیت نسبی دارد. ترکیه نیز بازار هدف مناسبی برای تولید سیمان ارومیه به حساب میآید، اما به دلیل اینکه این کشور، تولید کننده سیمان است با سختگیریهای تعمدی مانع از واردات سیمان خارجی میشود.
این فعال در صنعت سیمان یادآور شد: ناگفته نماند رایزنی برای صادرات به عراق از سوی این شرکت ادامه دارد، اما این بار جهت صادرات کلینکر است.
وی تصریح کرد: این در حالی است که ایران برای برقراری و ثبات امنیت در این کشور هزینههای زیادی را پرداخته است و هیچ صادرات سیمانی از شرکت ارومیه به این کشور طی چند ماه اخیر انجام نگرفته است. متاسفانه از جانب سیاسیون و به ویژه بخش اقتصادی وزارت امورخارجه نیز هیچ اقدامی به جهت برقراری ارتباط تجاری مجدد و اصلاح در ابلاغیه جهت ممنوعیت واردات کالا و محصولات ایرانی صورت نگرفته است و محدودیتهای وارداتی همچنان در این کشور به ویژه واردات از سوی ایران برقرار و در برخی بخشها افزایش یافته است.
این فعال در صنعت سیمان با تاکید بر اینکه شرکت سیمان ارومیه یک شرکت کاملا صادراتی است گفت: صادرات این محصول کار بسیار سختی است و به دنبال بازار صادراتی آن با مشکلات خود مواجه است چراکه بعد مسافت یکی از موضوعاتی است که برای مقاصد صادرات سیمان باید به آن توجه داشت. هزینههای بالای حمل سیمان بزرگترین مشکل کنونی جهت صادرات این محصول است. شرکت سیمان ارومیه به دلیل همجواری با چند کشور همسایه نیازی به حمل دریایی ندارد .
نیکنام جهرمی با تاکید بر اینکه شرکت سیمان ارومیه با ظرفیت دو میلیون تن در سال میتواند به فعالیت تولیدی ادامه دهد، گفت: همراه با محدودیت در تولید و تحویل طبق تعهد تعیین شده، شرکت سیمان ارومیه ۱۳۰۰ میلیون تن تولید دارد. این در حالی است که سال گذشته این شرکت ۲۵۰ هزار تن صادرات داشته است و مابقی تولید نیز در بازار داخلی به فروش میرسد.
مدیرعامل شرکت سیمان ارومیه در پایان با تاکید بر اینکه صنعت سیمان با ظرفیت بالای تولید میتواند جایگزین مناسبی برای صادرات غیر نفتی باشد گفت: رفع محدودیتهای صادراتی و تقویت سیستم دیپلماتیک و حمل و نقل میتواند از صنعت سیمان در مقابل خودزنیها حمایت کند و راه را برای سایر کشورهای دیگر باز کند، تنها به شرط اینکه در شرایط بحرانی کنونی از این صنعت حمایت شود.