واقعیت تلخ ارزهای نفتی

 

اقتصاد۲۴ - همه‌گیری جهانی بیماری کرونا اقتصاد کشور‌های سراسر جهان را به‌شدت تهدید می‌کند. کرونا چرخ کارخانه‌های تولیدی را از کار انداخته و انتظار می‌رود تولید ناخالص داخلی در بسیاری از کشور‌ها با افت مواجه شود. برای ایران هم که علاوه بر کرونا با کاهش منابع درآمدی حاصل از فروش نفت به‌دلیل افت قیمت در بازار‌های جهانی مواجه شده، پیش بینی‌ها حاکی از افت حدود ۲۰ تا ۳۰ درصدی تولید ناخالص ملی است.

 

حسین مدرس‌خیابانی، قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت، بروز کرونا را مجالی برای شناسایی فرصت‌های داخلی معرفی می‌کند. به اعتقاد او درآمد‌های نفتی، دیگر مانند سابق به اقتصاد ایران تزریق نمی‌شوند و این صادرات است که باید بار اصلی تأمین نیاز‌های کشور و ارزآوری را به دوش بکشد؛ اما باید توجه داشت که برای رسیدن به این هدف، باید تولید رقابتی شکل بگیرد و محصول کیفی تولید شود، چراکه در غیر این صورت، کالا‌های ایرانی نمی‌توانند در بازار‌های بین‌المللی حضور یابند و در یک رقابت تنگاتنگ شرکت کنند. او تولید را ضامن اشتغال در کشور معرفی کرده و بر این باور است که جهش تولید باید در کل زنجیره به‌صورت متوازن شکل بگیرد و در این فرایند حواسمان به زنجیره تولید به‌لحاظ مواد اولیه، واسطه‌ای و حلقه‌های نهایی باشد.

 

حسین مدرس‌خیابانی، قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت (صمت)، می‌گوید: مقام معظم رهبری با هوشمندی کامل سال جاری را «جهش تولید» نام‌گذاری کردند؛ سالی که پس از شکل‌گیری رونق در بخش‌هایی از تولید که در سایه تحریم‌های بی‌سابقه و ظالمانه کشور، فرصت رشد و شکوفایی یافته بودند، سبب شده بار دیگر توجه به داشته‌ها و توانمندی‌های بخش‌های مختلف تولیدی مورد تأکید قرار بگیرد.

 

به‌ویژه در ایامی که بسیاری از تولیدات مرتبط با کالا‌های سلامت‌محور و تجهیزات پزشکی در مقابله با شیوع ویروس کرونا، فرصتی برای جهش یافته و با رشد فزاینده و چندبرابری تولیدات، مصداق بارز خودباوری در تحقق شعار «جهش تولید» را رقم زدند. او ادامه می‌دهد: نکته حائز اهمیت آن است که مقام معظم رهبری، استفاده بهینه از این فرصت را در سایه تحریم مد نظر داشته و نام‌گذاری سال را برای تمرکز بیشتر بر جهش تولید انجام داده‌اند؛ پس اکنون فرصت مغتنمی مهیا شده تا تولید کشور ارتقا یابد و ظرفیت‌های ناشناخته کشور به منصه ظهور برسد.

قائم‌مقام وزیر صمت اضافه می‌کند: به‌ویژه اینکه دشمن همواره تلاش کرده از دو نقطه تعطیلی تولید و صادرات و ازبین‌رفتن اشتغال و تحت‌الشعاع قرارگرفتن معیشت مردم، به ایران ضربه وارد آورد؛ درحالی‌که تولید دقیقا می‌تواند ضامن بقای اشتغال پایدار باشد و در شرایط تحریمی کنونی، سدی در مقابل تحقق خواسته‌های دشمن باشد؛ اینجاست که باید تمام امکانات کشور به‌منظور حمایت از تولید بسیج شده و تولید را که نشانگر غرور ملی است، به‌عنوان یک بحث حائز اهمیت، زیر چتر حمایتی خود قرار دهد؛ چراکه رشد و رونق تولید، ضامن انسجام اجتماعی است و اعتلای جایگاه ایران در دنیا را رقم می‌زند. او بیان می‌کند: در این میان باید به این نکته هم توجه کرد که در کنار بحث تولید، صادرات نیز بسیار حائز اهمیت است و بر این اساس است که ما اعتقاد داریم باید ارتباط کشور با دنیا برقرار شود و بخش عمده‌ای از تأمین نیاز‌های ارزی کشور، از طریق صادرات به ثمر برسد، پس باید صادرات را جدی بگیریم.

مدرس‌خیابانی درباره درآمد‌های نفتی بیان می‌کند: واقعیت آن است که درآمد‌های نفتی، دیگر مانند سابق به اقتصاد ایران تزریق نمی‌شوند و این صادرات است که باید بار اصلی تأمین نیاز‌های کشور و ارزآوری را به دوش بکشد؛ اما باید توجه داشت که برای رسیدن به این هدف، باید تولید رقابتی شکل بگیرد و محصول کیفی تولید شود، چراکه در غیر این صورت، کالا‌های ایرانی نمی‌توانند در بازار‌های بین‌المللی حضور یافته و در یک رقابت تنگاتنگ شرکت کنند. او اضافه می‌کند: پس باز هم مقام معظم رهبری با هوشمندی تمام و تدبیر بسیار عالمانه، موضوع جهش تولید را مطرح‌کرده‌اند؛ چراکه امروز موضوع محوری که در بحث تحریم‌ها به کمک کشور می‌آید، بحث تولید است که می‌تواند ضامن اشتغال و حامی و پشتیبان صادرات باشد؛ اما این تمام ماجرا نیست؛ بلکه تولید و جهش آن باید در کل زنجیره به‌صورت متوازن شکل بگیرد، چراکه نباید این‌طور باشد که در یک بخش، مواد اولیه توسعه یابد و در بخش واسطه‌ای محدودیت داشته باشیم یا در محصول نهایی سرمایه‌گذاری کنیم و معطل مواد اولیه باشیم. به گفته خیابانی، پس امروز اگر می‌خواهیم درباره جهش تولید صحبت کنیم، باید حتما به بخش صنفی، صنایع کوچک و متوسط و حلقه‌های واسطه صنایع کوچک بپردازیم و جهش را دنبال کنیم تا هم صنایع پیشرو کار را پیش ببرند و هم صنایع کوچک که قطعات و تجهیزات و نیز ملزومات مورد نیاز تولید را تأمین می‌کنند، منتفع شوند.

قائم‌مقام وزیر صمت می‌گوید: واقعیت آن است که در حوزه بازار داخلی و بازار صادراتی، با توجه به محدودیت‌های بین‌المللی، تأمین کالا از خارج برای ما به‌شدت سخت شده است و باید روی پای خود بایستیم و تأمین نیاز‌های داخلی نیز از طریق تولید، امکان‌پذیر است و تولید داخلی است که نیازمندی‌های کشور را به‌لحاظ تولید و مواد اولیه، قطعات و تجهیزات می‌تواند تأمین کرده و ما را از دنیا بی‌نیاز کند؛ پس خودکفایی فقط از طریق تولید امکان‌پذیر است؛ ضمن اینکه نکته‌ای که باید در تولید حواسمان به آن باشد، زنجیره تولید به‌لحاظ مواد اولیه، واسطه‌ای و حلقه‌های نهایی است. او ادامه می‌دهد: پس باید تلاش کنیم جهش تولید ما براساس جهش تولید متوازن همه زنجیره باشد؛ به ویژه اینکه بخش‌های کوچک، سرانه اشتغال پایین دارند و زودبازده هستند؛ ضمن اینکه اشتغال بالا با سرمایه‌گذاری کم نیاز دارند؛ پس در مجموع بهترین تدبیر صورت گرفته که بر بحث جهش تولید متمرکز شده و سال را به نام سال رونق تولید نام‌گذاری کرده‌اند. او تأکید می‌کند: به‌هرحال تولید، ضامن عبور از تحریم است. در نهایت باید به این نکته توجه کرد که تقریبا توجه به تولید و جهش تولید، تمام تهدید‌ها و محدودیت‌ها را به فرصت تبدیل می‌کند و ظرفیت‌ها و فرصت‌های ناشناخته را به منصه ظهور می‌رساند.