زمان کف زدن مردم برای افتتاح طرح‌ها تمام شده است/ طرح‌های نیمه تمام ارثیه دولت‌ها برای یکدیگر/ آینده ناخوش صنایع در ایران

اقتصاد۲۴ -رسیدن به رونق تولید هدفی است که در سال‌جاری در دستور کار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفته است، اما با توجه به شرایط کنونی این سوال مطرح می‌شود که آیا زمینه برای تحقق این هدف در کشور فراهم است.

فعالان صنعتی بر این باورند رسیدن به رونق با رویه‌ای که در حال حاضر پیش گرفته شده امکان‌پذیر نخواهد بود و برای تحقق دستورالعمل رونق تولید باید نگاه جدیدی در تمام امور داشته باشند؛ با این شرایط در‌ صورتی که تغییر ساختاری صورت نگیرد، بعید است که بتوان کار بیشتری از اقداماتی که تاکنون در حوزه تولید صورت گرفته، انجام دهند.

حسن روحانی رئیس جمهوری، عزم خود را برای افتتاح طرح‌هایی به ارزش ۴ هزار و ۷۲۶ میلیارد تومان تا پایان سال جاری عزم کرده و تاکید می‌کند، ۲۰۰ طرح مهم تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد که البته این اراده را پاسخ خوبی برای کسانی که می‌خواستند ایران را در سال ۹۷ و ۹۸ به زانو در آورند، می‌داند.

در همین رابطه نیز سعید زرندی، معاون وزارت صنعت، معدن و تجارت بر راه اندازی ۲۰۰ خط تولیدی صنعتی جدید تا بهمن ماه امسال در کشور تاکید کرد و معتقد است که راه اندازی این طرح‌ها تا حدودی می‌تواند اهداف رونق تولید را محقق کند.

یکی از ساز‌های ناکوک در مسیر رونق تولید، حضور دولت در بخش‌های مختلف است. سالیان سال است که بخش‌ خصوصی تلاش دارد تا سهم خود را در اقتصاد کشور افزایش دهد، اما این موضوع نه‌تنها تاکنون محقق نشده بلکه روند بهبودی نیز برای تحقق آن مشاهده نمی شود.

این امر در صنایع مختلف و در سراسر کشور دیده می‌شود و بخش‌ خصوصی را با اختلاف از بخش دولتی قرار داده به طوری که به دلیل بزرگی دولت امکان رقابت بنگاه‌های بخش خصوصی در کنار دولتی‌ها در بسیاری موارد وجود ندارد.

توسعه تولید گم شده !

در همین رابطه امیر واعظ آشتیانی، مدیر عامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران در گفتگو با اقتصاد ۲۴ اظهار کرد: حالا که دولت دوازدهم آخرین ماه‌های فعالیت خود را طی می‌کند همه فعالان صنعتی چشم انتظار یک حرکت ملی در راستای «جهش تولید» هستند؛ بحثی که در هر یک از محافل دولتی مطرح می‌شد، اما دریغ از اینکه تنها در حد شعار باقی ماند و هیچ‌کدام از بخش‌های صنعتی کشور شاهد چنین تحولی نبوده‌اند.

وی افزود: موضوع گلنگ‌زنی نمادین متاسفانه به عنوان یک رفتار در تمام دولت‌ها وجود داشته است به طوری که طرح‌ها صرفا طی مراسمی افتتاح می‌شود و پروژه‌های نیمه تمام به دولت بعدی به ارث می‌رسند.

مدیر عامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران گفت: امروز صنایع کشور با چالش شدید «جهش تولید» مواجه است و باید در این راستا آسیب شناسی‌هایی انجام بگیرد، آن زمان «جهش تولید» معنا‌ی واقعی می‌گیرد، نه اینکه چند طرح را فشرده طی ماه‌ها رونمایی کنند و بعد هم هیچ دخل و تصرفی در مشکلات آتی آن نداشته باشند.

واعظ آشتیانی ادامه داد: اصل قضیه (توسعه تولید) در دولت گمشده شده و تنها به جزئیات و ظاهرسازی اهمیت داده می‌شود. امروز ظرفیت‌های اقتصاد صنعتی – تولیدی در کشور ناشناخته مانده است، اما همچنان اصرار بر راه اندازی واحد‌ها و کارخانه‌هایی را دارند که شاید فعالیتشان خیلی ضروری و حائز اهمیت نباشد و در برابر سایر الزامات در بخش‌های مهم و کلیدی صنعت کم اهمیت تلقی شود.

بیشتر بخوانید: جای خالی نقشه نجات تولید روی میز مسئولان/ تولید فرمانده واحد می‌خواهد

این فعال صنعتی یادآور شد: باید این موضوعات تحلیل شود و متاسفانه در وزارت صمت موضوعی تحت عنوان «کارشناسی» تعطیل شده و تصمیم سازی و تصمیم گیری در همان ابتدای هرم انجام می‌گیرد.

وی تصریح کرد: این لجام گسختگی‌ها در تصمیمات، اهداف توسعه را خیلی دور‌تر از انتظار قرار داده است. اگر شرایط و نقاط ضعف و قوت در تولید شناسایی و تحلیل شود و بُعد مثبت تقویت و ضعف‌ها برطرف شود همین گلنگ زنی‌ها می‌تواند بهترین راه برای جهش و توسعه تولید کشور باشد.

مدیر عامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران با تاکید بر اینکه پشتیبانی از نقاط قوت در برطرف کردن معایب در بخش‌های مختلف صنعت، راه نجات تولید است نه افتتاح طرح‌های صوری و نمادین، ادامه داد: امروز خام فروشی موضوعی است که بخش بزرگی از درآمد کشور را تحت تاثیر قرار داده است. این نوع فروش در بخش‌های معدنی، نفت، کشاورزی و... ضربه سنگینی به اقتصاد کشور وارد کرده است؛ امروز دولت بدون هدف برای توسعه تولید و با طرح‌های نمادین، ویرانی صنایع را برای چند سال آینده ترسیم می‌کند.

واعظ آشتیانی در ادامه با طرح این پرسش که آیا تاکنون در بین این طرح‌هایی که یکی پس از دیگری در حال افتتاح هستند با موضوع توقف در خام فروشی در بخش صنایع مختلف برخورد شده است؟! گفت: قطعاً اگر هم نمونه‌ای باشد تا راه اندازی و فعالسازی این طرح‌ها فاصله زیادی دارد که نمی‌توان امروز برای آن پیش بینی خوبی داشت.

این کارشناس مسائل صنعتی با تاکید بر اینکه به دلیل خیلی از مشکلات موجود در بخش‌های تولید، بیشتر طرح‌هایی که امروز دولت آن را افتتاح می‌کند آینده روشن و پویایی را ترسیم نمی‌کند گفت: به جای این همه سروصدا راه انداختن برای طرح‌های نمادین، ضرورت دارد که تدبیر و تصیممات به سمت مقابله با خام فروشی مواد در بخش‌های مختلف صنعتی کشور تغییر موضع بدهند.

واعظ آشتیانی ادامه داد: این رفتار‌های ظاهر پسند از سوی دولت، برای مردم ملموس شده و دیگر به تصویر کشاندن این نوع رفتار‌ها جایگاهی ندارد. دیگر مردم برای این نوع موضع گیری‌های به ظاهر توسعه‌ای کف نمی‌زنند.

مدیر عامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران در پاسخ به این سوال که تبعات چنین تفکریاز سوی دولت‌ها چه تبعاتی بر بخش تولید و صنایع کشور گذاشته است، گفت: ظاهرنمایی دولت درباره «جهش تولید» چالش‌های زیادی را برای دولت آینده به همراه خواهد داشت و تمام این موارد با اهداف خاص در حال هدایت است. دولت‌ها معمولا برای دولت‌های آینده هزینه تراشی می‌کنند حالا این دولت از هر طیفی که می‌خواهد باشد، مهم نیست مهم ظرفیت‌های بخش تولید است که در این ناهماهنگی‌ها دچار چالش می‌شوند و فقط با گذر از یک مقطع زمانی ضعف‌ها نادیده گرفته می‌شود و وضعیت تولید بخ مراتب وخیم‌تر از گذشته خواهد شد.

به گفته واعظ آشتیانی، اگر دولت‌ها بیاموزند که بر اساس چشم انداز حرکت کنند ما شاهد طرحی نیمه تمام و بر زمین باقی مانده نخواهیم بود چرا که در چشم انداز‌ها و برنامه‌های توسعه کشور پیش بینی شده که در چه مقاطعی باید طرح‌ها گلنگ زده شوند تا بتوانند در زمان تعیین شده به بهره وری برسند.

وی تصریح کرد: اگر دولت‌ها و متولیان برنامه محور باشند و از سلایق شخصی دور بمانند، هیچ گاه شاهد وضعیت نامناسب در تولید نخواهیم بود. همواره دولت‌ها ذائقه خود را تنها برای خوشنامی در سال آخر به نمایش می‌گذارد و این تحمیل نمی‌تواند نفعی برای تولید کشور داشته باشد!

این کارشناس صنعتی در پایان با اشاره به اینکه ۷ سال از عمر دولت‌های یازدهم و دوازدهم گذشته اما ظرفیت‌های تولید همچنان ناشناخته مانده است، یادآور شد: دولت برای طرح‌های جدید که می‌داند هیچ ثمری را طی سال جاری به بار نمی‌نشاند سرمایه‌گذاری می‌کند، در حالی که برای واحد‌های تولیدی تعطیل یا نیمه تعطیل هیچ هزینه‌ای صرف نمی‌کند؛ پس غرض‌ورزی دولت در این برنامه نشان از تضعیف دولت آینده دارد که تولید بهترین بهانه برای چنین تفکری است.