اقتصاد۲۴ - دو سال پیش بود که در راستای کاهش ایستایی خودروها در درگاههای عوارضی آزادراهها و کاهش داد و ستد پول نقد در گیتهای عوارضی، سامانه پرداخت الکترونیکی عوارض آزادراهی در چند آزادراه کشور اجراش شد تا به این ترتیب خودروهایی که قصد عبور از آزادراهها را دارند، تا ۴۸ ساعت پس از عبور از آزادراه نسبت به پرداخت عوارض آزادراهی، اقدام کنند، در گام اول پنج آزادراه کشور به سیستم اخذ عوارض الکترونیک مجهز شد.
با پرداخت الکترونیکی عوارض آزادراهی نیاز به توقف برای پرداخت عوارض آزادراهی نیست، خودروهایی ترددکننده در آزادراه از طریق سامانه به صورت خودکار شناسایی میشوند و مبلغ عوارض با روشهای متنوع قبل، حین و یا بعد از تردد قابل پرداخت است.
در سیستم اخذ عوارض الکترونیک ایستگاههای عوارضی فعلی حذف میشود و مسیر تردد در آزادراهها کاملا باز خواهد بود.
بنابراین گزارش، پرداخت عوارض آزادراهی در قالب پرداخت الکترونیک به چندین روش امکان پذیر است؛ بنابراین گزارش، پرداخت عوارض آزادراهی از طریق وبسایت به ۷ روش امکان پذیر است.
همچنین پرداخت عوارض آزادراهی از طریق تلفن همراه با نصب ۹ نرمافزار بر روی تلفن همراه امکان پذیر است که در این باره میتوان به نرم افزارهایی نظیر آپ، تاپ و ... اشاره کرد.
از سوی دیگر پرداخت عوارض آزادراهی از طریق شماره گیر ی#۸*۷۲۰* به عنوان کد دستوری USSD امکانپذیر است.
همچنین پرداخت الکترونیک عوارض آزادراهی از طریق اتصال پلاک خودرو به حساب بانکی نیز امکانپذیر است؛ با موافقت کاربر و دادن اجازه برداشت از حساب بانکی از طریق وبسایت WWW.NSPAY.IR مبلغ عوارض بابت هر بار تردد در آزادراه به صورت خودکار از حساب بانکی اعلام شده کسر و به مالک خودرو اطلاعرسانی میشود.
در حال حاضر ۸ آزادراه تحت پوشش سیستم پرداخت الکترونیک عوارض آزادراهی هستند که شامل آزادراه تهران ـ قم، آزادراه کرج ـ قزوین، آزادراه تهران ـ ساوه، آزادراه قزوین ـ زنجان، آزادراه بندرعباس ـ بندر شهید رجایی، آزادراه همت ـ کرج، منطقه یک آزادراه تهران ـ شمال، و قطعه ۴ آزادراه ارومیه ـ تبریز است.
در آینده نزدیک ۹ آزادراه دیگر به سامانه الکترونیک اخذ عوارض مجهز میشوند که شامل آزادراه کنارگذر شرق سپاهان، آزادراه قزوین ـ رشت، آزادراه تهران ـ پردیس، آزادراه قم ـ کاشان، آزادراه کاشان ـ نطنز ـ اصفهان، آزادراه ساوه ـ سلفچگان، آزادراه کنار گذر شمالی مشهد، آزادراه باغچه ـ مشهد و آزادراه زنجان ـ تبریز است.
بنابراین گزارش در برخی از آزادراهها که اخذ عوارض به صورت الکترونیک است، به دلیل عدم پرداخت عوارض آزادراهی از سوی مردم، متولیان برخی آزادراه به ناچار نسبت به نقدی کردن عوارض اقدام کردهاند که در این راستا به تازگی موضوع جریمه کسانی که عوارض آزادراهی را پرداخت نکنند مطرح شده است.
جریمه عدم پرداخت عوارض آزادراهی در نرخ سال ۹۹ برای خودروهای سواری، وانت، مینیبوس و کامیونت ۴۰۰ هزار ریال، برای کامیونهای دو محور و اتوبوس ۵۰ هزار ریال و برای کامیونهای سه محور، تریلی و نفتکش ۹۰۰ هزار ریال تعیین شده است.
خیرالله خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در این باره گفته است: تفاهم نامهای بین پلیس راهور و وزارت راه و شهرسازی به امضا رسید و بر اساس آن اقدامات مطلوبی برای ارسال اطلاعات خودروهای ترددی از سامانههای نصب شده در آزادراههای مذکور به سامانههای پلیس راه صورت گرفت.
به گفته خادمی، اقدام سنگینی بود و ۲ ماه اجرای مفاد این تفاهم نامه به طول انجامید، چون هم باید زیرساختهای الکترونیکی راهور ارتقا مییافت و هم سامانه وزارت راه با پلیس راهور در تقاطع قرار میگرفت؛ در آخرین نشستی که با راهور داشتیم، اعلام شد که ارتباط این دو سامانه برقرار شده و میتوانیم به خودروهای عبوری از آزادراهها از طریق سامانه پیامکی پلیس راهور پیامک بزنیم، در صورتی که صاحبان خودروها طی مدت مشخصی اقدام به پرداخت عوارض نکنند، جریمه خواهند شد؛ در این صورت شرایطی به وجود میآید تا مردم را به پرداخت عوارض ترغیب کنند، در این صورت نه مردم جریمه میشوند و نه بخش خصوصی از سرمایه گذاری که در ساخت آزادراه داشته، متضرر میشود.
وی میگوید: تا قبل از این، پیامک پرداخت عوارض را شرکت مجری عوارض الکترونیکی آزادراهها به صاحبان خودروهای عبوری ارسال میکرد که از این پس این پیامک را پلیس راهور به مردم میدهد.
به دلیل نبود اهتمام کافی بین برخی کاربران آزادراهی در پرداخت الکترونیک عوارض آزادراه پس از عبور، سرمایهگذاران آزادراهی هم تمایلی برای ادامه اجرای سیستم اخذ عوارض الکترونیک ندارند. به عنوان مثال پیش از این عوارضی آزادراه همت-کرج الکترونیکی بود، اما به تازگی نقدی و موجب ترافیک بروز شده است
یا در یک باند آزادراه تهران-شمال (مسیر شمال به جنوب) به دلیل کمتوجهی برخی کاربران آزادراهی در پرداخت عوارض، باجههای دستی و نقدی پرداخت عوارض فعال شده است.
بیشتر بخوانید: عوارض الکترونیکی را ندهید، جریمه میشوید
علی آزاد، دبیر انجمن شرکتهای راهسازی، در اینباره به فارس میگوید: در سرمایهگذاری برای آزادراهها مسأله حیاتی اول، بازگشت سرمایه و سود شرکت سرمایهگذار است که طبق قرارداد و برآوردهای ضمیمه محاسبه میشود، به عنوان مثال سهم سرمایهگذار باید در ۱۸ سال برگشت داده شود؛ حالا اگر این امر تحقق نیابد و سرمایه در مدت مشخص شده برگشت نشود، جذابیت سرمایهگذاری در آزادراه برای سرمایهگذار از بین میرود و دیگر کسی راغب به سرمایهگذاری در این امر حیاتی نمیشود.
به گفته آزاد متأسفانه برخی رانندگان بدون داشتن کارت مجوز عبور ETC از قسمتهای پرداخت الکترونیک عبور میکنند و یا اینکه پس از عبور از عوارضیهای الکترونیک، نسبت به پرداخت عوارض اقدام نمیکنند، متأسفانه برخی رانندگان کماکان به تعهد خود عمل نمیکنند، برای نمونه در جاده تهران ـ ساوه از ۱۰۰ درصد ترافیک عبوری از طریق ETC میزان ۷۰ درصد آنها یا مجوز عبور ندارند و یا اگر قبلاً گرفتهاند، مجدداً پولی به حساب مربوطه واریز نمیکنند.
پیش بینی میشود با ارسال پیامک از سوی پلیس راه مبنی بر پرداخت عوارض آزادراهی برای کاربران آزادراه و تعیین ارقام جریمه برای کسانی که عوارض آزادراهی را پرداخت نمیکنند، مجددا سامانه اخذ عوارض الکترونیک رونق و توسعه یابد و شاهد گسترش آن در آزادراههای دیگر باشیم، امری که موجب کاهش سرعت سیر و ایستایی خودروها و کاهش بروز ترافیک پشت گیتهای عوارضی میشود و در نهایت به کاهش مصرف سوخت و کاهش استهلاک خودرو میانجامد.
از سوی دیگر با شیوع کرونا در کشور، ضرورت دارد حتما مبادله پول نقد کاهش یابد.