نقش موثر منطقه آزاد انزلی در توسعه مبادلات ایران با کشور‌های حاشیه دریای خزر و اوراسیا

اقتصاد۲۴- شهرام آدم نژاد در خصوص همکاری های ایران با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و برگزاری همایش بین المللی اتحادیه اقتصادی اوراسیا و نقش ژئوپلیتیک مناطق آزاد در توسعه روابط منطقه ای که به میزبانی این منطقه در 27 آبان ماه سال جاری برگزار می شود، با بیان اینکه منطقه آزاد انزلی می تواند نقش محوری در توسعه مبادلات کشورمان با کشورهای حاشیه دریای خزر و اوراسیا ایفا نماید، اظهار داشت:با عنایت به نیاز حیاتی جهان به استقرار صلح و امنیت در روابط بین الملل، تعامل ایران با اتحادیه اوراسیا می‌تواند به تأمین صلح و توسعه همکاری های منطقه ای، رشد پویا و بهبود شاخص‌های مقاومت اقتصادی و دستیابی به اهداف چشم‌انداز بیست ساله منجر شود.

آدم نژاد موافقت‌نامه اتحادیه اقتصادی اوراسیا را به عنوان یک پیشران توسعه روابط ترانزیتی ارزیابی کرد و افزود: این موافقت‌نامه به منزله درگاهی برای تقویت روابط دو و چندجانبه با کشورهای این اتحادیه جهت ایجاد فضایی برد ـ برد در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است.لذا تعامل کشورمان با اتحادیه اقتصادی اوراسیا که به لحاظ جغرافیایی در منطقه ژئوپلیتیک دنیا و نقطه اتصال اروپا به آسیا قرار گرفته، پاسخگوی نیاز حیاتی جهان در زمینه تضمین استقرار صلح و امنیت است.

وی با اشاره به اینکه همکاری در چارچوب این موافقت‌نامه گام برداشتن در مسیر اجرای اهداف مندرج در قانون اساسی و منشور اقتصاد مقاومتی مبنی تأکید بر توسعه مناسبات با کشورهای همسایه است، تصریح کرد: از سوی دیگر دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز بیست ‌ساله، سیاست‌های كلی اقتصاد مقاومتی با رویكردی جهادی، انعطاف‌پذیر، فرصت‌ساز، مولد، درون‌زا، پیشرو و برون‌گر در وضعیت فعلی که کشور تحت شرایط جهاد اقتصادی عمل می‌کند را می توان از دیگر دستاوردهای گسترش همکاری ها با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا بیان کرد.

بیشتر بخوانید: تأکید بر رفع موانع تولید، اجرای قانون مناطق آزاد

معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی از برنامه های ویژه معاونت متبوع خود در وزارت راه و شهرسازی در راستای توسعه دیپلماسی حمل و نقل با حضور کلیه نقش‌آفرینان بخش‌های دولتی و خصوصی و با بهره‌گیری از همه فرصت‌ها، به رفع موانع در حوزه حمل و نقل بین‌المللی و ترانزیت، خبر داد و گفت: در همین مسیر استفاده از ظرفیت‌های فعلی و بسترسازی برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های آتی،حداکثر چسبندگی بین موضوع تجارت و حمل و نقل بین‌المللی در دستور کار قرار دارد و در راستای نیل به این اهداف،وزارتخانه راه و شهرسازی در تعامل حداکثری با دیگر دستگاه‌های مرتبط،در راستای توسعه دیپلماسی حمل و نقل،به بررسی چالش‌ها،استخراج راهکارها و همچنین طراحی ابتکارات جدید در قالب روابط دوجانبه و چندجانبه با دیگر کشورها پرداخته تا زیر چتر تفاهمات،توافقات،برنامه‌ها و ابتکارات بین‌المللی همچون موافقت‌نامه اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ساز و کار موثری را برای حمل و نقل بین‌المللی مبتنی بر تجارت اجرایی نماییم.

آدم نژاد با بیان اینکه حضور پررنگ جمهوری اسلامی ایران در موافقت‌نامه اتحادیه اقتصادی اورسیا و تعامل سازنده با کشورهای عضو در حوزه حمل و نقل بین‌المللی و ترانزیت، موجب ایجاد هم‌افزایی و ایفای نقش برجسته و کلیدی کشور در کریدور ترانزیتی شمال-جنوب می شود، اضافه کرد: از سوی دیگر توسعه بیشتر همکاری‌های بندری و دریایی با کشورهای حوزه‌CIS،به ویژه توسعه خطوط تجاری کشیرانی و گردشگری میان بنادر ایران و بنادر کشورهای مزبور،مناطق آزاد ایران و مناطق آزاد کشورهای عضو اتحادیه،ایجاد بستر جهت ارائه بسته‌های تشویقی در مناطق بندری و پسکرانه‌های تخصیص یافته به امور لجستیک،همچون واگذاری اراضی به صاحبان کالا و صنایع و انعقاد قرارداد با سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به حضور در طرح‌های توسعه بنادر به ویژه بنادر شمالی کشور در حاشیه دریای خزر خواهد شد.

وی نتیجه گیری کرد که توسعه همکاری ها با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا موجبات تأکید بر نقش موثر ایران در کریدورهای بین‌المللی و امکان اتصال اعضای این اتحادیه به خلیج فارس و افزایش زمینه حضور محصولات و کالاهای دارای سابقه تاریخی و فرهنگی مشترک در بازارهای جهانی را بهمراه خواهد داشت.

معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه از زمان اجرایی شدن موافقت‌نامه موقت تجارت ترجیحی بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در آبان‌ماه سال‌۱۳۹۸، روابط تجاری ایران با اعضاء اتحادیه مذکور به رقم 2.4 میلیارد دلار و افزایش 14 درصد ارتقاء یافته،کالاهایی که عمدتا مشتمل بر واردات اقلام اساسی است،اضافه کرد: برای حفظ رشد در مراودات، توسعه و تقویت ناوگان دریایی کشورمان در خزر،ارائه تسهیلات،مشوق‌ها و معافیت‌های ویژه‌ به منظور ترغیب بخش خصوصی جهت سرمایه‌گذاری و برقراری سرویس‌های منظم حمل و نقل کانتینری و همچنین سرویس‌های رو-رو میان بنادر شمالی کشورمان و بنادر کشورهای حاشیه دریای خزر، در مسیر تقویت تعاملات اقتصادی ایران با کشورهای همسایه این دریا باید توجه ویژه ای داشت.

آدم نژاد با اشاره به ظرفیت های عملیاتی و زیرساختی لجستیکی مناسب و کاملاً پاسخگوی تقاضای ایجاد شده جهت حمل و نقل کالا در بنارد شمالی و به ویژه دو بندر انزلی و کاسپین، بر لزوم بهره گیری از مزیت‌ها و پتانسیل‌های منطقه آزاد انزلی در جهت توسعه مناسبات با کشورهای اوراسیا تصریح کرد و افزود: منطقه آزاد انزلی در شمال کشور با هدف توسعه مبادلات کشورمان با کشورهای حاشیه دریای خزر و اوراسیا ایجاد شده و می تواند نقش موثری در توسعه مبادلات کشورمان با کشورهای حاشیه دریای خزر و اوراسیا ایفا نماید.

وی به تشریح مزیت های منطقه آزاد انزلی و بندر انزلی که مجهز به امکانات مدرن تخلیه و بارگیری است در ارتباط با کشورهای حوزه اوراسیا پرداخت و گفت: نزدیکی با بنادر آستراخان و ماخاچ‌کالا در روسیه‌، ترکمن‌باشی در ترکمنستان‌، اکتائو در قزاقستان و باکو در جمهوری آذربایجان، وجود ارتباط با بازارهای منطقه ای و دسترسی به بازار مصرف بالای ۳۰۰میلیونی کشورهای تازه استقلال یافته شوروی سابق، قرار گرفتن در مسیر کریدور ترانزیتی بین‌المللی شمال-‌جنوب که این مسیر سه برابر از مسیر فعلی ترانزیتی آسیا و اروپا کوتاه و ارزان‌تر می‌باشد، و وجود مزایا و معافیت های قانونی مناطق آزاد را می توان از مهمترین وجوه تمایز این منطقه و بندر در ارتباط با اوراسیا عنوان کرد.

وی رابطه علت و معلولی موضوع حمل و نقل و تجارت امری روشن قلمداد کرد و با تصریح براینکه قدم مهم برای نقش آفرینی بهتر ایران در این موافقت‌نامه، یافتن آگاهی و درک صحیحی از وضعیت ایران در جنبه‌های مختلف این طرح اقتصادی است، گفت:با توجه به بند‌8 ماده‌2 موافقت‌نامه موقت برای ایجاد ترتیبات تجارت آزاد بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو، درخصوص ترانزیت و همچنین با عنایت به توافق وزیر محترم راه و شهرسازی با وزیر محترم مدیریت منطقه‌ای و زیرساخت ارمنستان در حاشیه اجلاس سران اتحادیه اوراسیا در ایروان، وزارت راه و شهرسازی ابتکار تشکیل کارگروه مشترک هماهنگی داخلی جمهوری اسلامی ایران برای افزایش همسویی ملی در حوزه اوراسیا را پیشنهاد کرد تا با هدف تدوین برنامه عملی همکاری با اتحادیه اقتصادی اروسیا، ذیل کمیته‌های مشترک فنی و اقتصادی و حمل و نقل و ترانزیت، ایجاد گردد. لذا تشکیل کمیته حمل و نقل و ترانزیت کشورهای عضو و تدوین شیوه‌نامه فعالیت این کمیته و همچنین تأسیس صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری زیرساخت‌های حمل و نقل بین کشورهای عضو و سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی تأمین مالی پروژه‌ها و تسهیل کننده ترانزیت و حمل و نقل، از اهم اقدامات مورد نیاز برای به رسیدن به اهداف مورد‌نظر است‌‌.

معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه این وزارتخانه به عنوان متولی اصلی امور حمل و نقل بین‌المللی و ترانزیت در کشور و تنظیم کننده روابط دو و چندجانبه حمل و نقلی و ترانزیتی با سایر کشورها، همکاری و تعامل بسیار خوبی را با دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و مناطق آزاد در مسیر سیاست‌ها، راهبردها و برنامه‌های توسعه دیپلماسی حمل و نقل به اجرا درآورده، اظهار امیدواری کرد که بتوانیم در سایه همکاری و هماهنگی مستمر، بستر دستیابی به بیشترین دستاوردهای اقتصادی و اجتماعی را با رویکرد حمل و نقل بین‌المللی مبتنی بر تجارت برای میهن اسلامی‌مان در همکاری با کشورهای عضو اوراسیا فراهم نماییم و برگزاری همایش مزبور در منطقه آزاد انزلی یکی از سازوکارها جهت آشنایی و تبادل نظر در زمینه بررسی راهکارهای افزایش سهم منافع ملی در عرصه روابط بین المللی اقدامی قابل تقدیر است.