افق جدید پیش‌روی سومین هاب پتروشیمی کشور/ تجربه‌ بنادر چین و سنگاپور برای بندر منطقه ویژه پارسیان چیست؟

اقتصاد۲۴ - تولیدات گسترده در منطقه ویژه پارسیان موجب شد تا با هدف کاهش هزینه‌های حمل و نقل و تسهیل صادرات، محصولات تولید شده در منطقه ویژه پارسیان که سهم بسیار بزرگی از تولیدات کشور است، از چند سال قبل احداث بندری در نزدیکی این منطقه آغاز شود. فاز اول بهره‌برداری بندر منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان به زودی با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۱۰۰ میلیون یورویی به سرانجام می‌رسد و افق جدیدی در مبادلات اقتصادی هاب سوم پتروشیمی کشور خواهد گشود.

در واقع فاز اول بندر منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان، با ظرفیت ۹ میلیون تن تخلیه و بارگیری کالا آماده شده و پنجمین کشتی از این بندر در حال بارگیری برای صادرات است. اهمیت این بندر در شرایط تحریمی و مشکلات ارزی کشور بر کسی پوشیده نیست. از این رو اقدامات لازم برای بهره‌برداری فاز اول این بندر با سرعت هرچه بیشتر در حال انجام است، به خصوص که منطقه ویژه اقتصادی پارسیان سهم مهمی در بخش مولد اقتصاد کشور دارد.

سیدعلی اصغر علامه، مشاور رئیس هیات عامل ایمیدرو در حوزه مناطق ویژه اقتصادی درباره اهمیت تکمیل بندر پارسیان گفته بود: علاوه بر مولفه‌های حمایتی و معافیت‌های گمرکی و مالیاتی مناطق ویژه، تکمیل طرح عظیم بندر تخصصی صنعتی-معدنی پارسیان مزیتی پرکاربرد و مهم در اقناع سرمایه‌گذاران برای حضور در این پهنه اقتصادی محسوب می‌شود.

صنایع انرژی‌بر، نوع خاصی از صنایع مادر در کشور را شامل می‌شود که ویژگی اساسی آن سهم بالای هزینه‌های مربوط به انرژی در قیمت تمام شده است. در واقع صنایع انرژی‌‌بر به آن گروه از صنایع اطلاق می‌‌شود كه سهم انرژی مصرفی آنها، نسبت به دیگر عوامل تولید از قبیل مواد اولیه، نیروی كار و غیره، در مقایسه با صنایع دیگر بالا است و نقش تعيين‏ كننده‌‌ای در قیمت نهایی محصول دارد. صنایع انرژی‌‏بر عموماً صنایع سرما‏يه‌‏ای و واسطه‌‏ای هستند و به عنوان صنایع بالادستی می‏‌توانند زنجيره‌ای از صنایع پايين ‏دستی را گسترش دهند.

اهمیت و موقعیت بندر منطقه ویژه اقتصاد پارسیان

اهمیت بندر منطقه ویژه اقتصادی پارسیان بر اساس ظرفیت تولیدی این منطقه ویژه اقتصادی توضیح داده می‌شود که بر اساس سیاست‌هایی که از آغاز برای این منطقه در نظر گرفته شده، از توان تولید ۱۸ میلیون تن صنایع تبدیلات گازی(پتروشیمی) در سال در اراضی به مساحت ۱۳۹۸ هكتار، تولید ۴ میلیون تن فولاد در سال در اراضی به مساحت ۴۱۴ هكتار، تولید ۰.۶ میلیون تن آلومینیوم در سال در اراضی به مساحت ۲۲۱ هكتار، تولید ۳ میلیون تن آلومینا در سال در اراضی به مساحت ۲۰۰ هكتار، تولید ۴.۳ هزار مگاوات برق در اراضی به مساحت ۱۸۹ هكتار و توليد ۷۵۰ هزار مترمکعب آب شيرين به صورت روزانه برخوردار است.

مطابق گفته استاندار هرمزگان قرار است در این بندر، چهار اسکله ساخته شود تا کشتی‌های با تناژ بالا در این بندر پهلوگیری کنند. منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان در محدوده‌ای افزون بر ۱۰ هزار هکتاردر شهرستان پارسیان هرمزگان واقع شده و تحت نظارت و مدیریت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) اداره می‌شود.

بیشتر بخوانید: افزایش بودجه منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر پارسیان در سال ۹۹

شهرستان پارسیان در غرب استان هرمزگان و ۳۰ کیلومتری عسلویه واقع شده است و فاصله بندر تا سایت صنایع انرژی‌بر در منطقه پارسیان نیز چندان زیاد نیست، به‌گونه‌ای که درب ورودی منطقه ویژه در سایت شمالی تا بندر پارسیان واقع در سایت جنوبی دارای جاده دو بانده آسفالته به طول ۲۰ کیلومتر است. برنامه‌ریزی‌ها برای عملیات اجرایی بندر پارسیان از چندی پیش آغاز شده و از همان زمان گفته شده بود که قرار است، بندر را با ساخت ۴ پست اسکله شروع و در نهایت به ۱۹ اسکله افزایش دهند. همچنین در چشم انداز بندر منطقه ویژه صنایع انرژی‌بر پارسیان، رسیدن عمق حوضچه به ۱۷ متر با حجم تخلیه و بارگیری سالانه بیش از ۴۰ میلیون تن انواع کالا شامل کالاهای عمومی، فله خشک، فله مایع و کانتینری پیش بینی شده است. در حال حاضر نیز اسکله ۵ بندر منطقه ویژه پارسیان در حال آماده شدن است.

مشاور رئیس هیات عامل ایمیدرو در حوزه مناطق ویژه اقتصادی درباره این اسکله توضیح داد: فاز نخست این بندر، ظرفیت تخلیه و بارگیری ۹ میلیون تن کالا را دارد و افتخاری برای کشورمان خواهد بود که محصولات کلیدی آلومینیوم، سیمان و سایر تولیدات صنایع معدنی از بندر پارسیان به بازارهای خارجی عرضه شود و آن چیزی که امروز اهمیت ساخت این بندر برای نقش آفرینی در معادلات بین المللی و حمل و نقل جهانی را دوچندان ساخته نیز موقعیت استراتژیک بندر پارسیان و طراحی و جانمایی صنایع بزرگ انرژی‌بر، پتروشیمی، فولاد، آلومینیوم و سیمان واقع در مناطق ویژه اقتصادی پارسیان و لامرد است.

او ادامه داد: در سخت‌ترین شرایط اقتصادی کشورمان، این پروژه بندری با همت متخصصان داخلی در حال ساخت است. پیشرفت ساخت بندر سبب شده تا سرمایه‌گذاران زیادی به حضور در منطقه ویژه اقتصادی پارسیان ترغیب شوند. ایمیدرو بودجه عمرانی سال ۹۹ این منطقه را به حدود ۳۰۰ درصد افزایش داد و می‌طلبد که مدیران منطقه ویژه تلاش کنند تا این بودجه جذب و برای ایجاد زیرساخت‌ها هزینه شود.

اهمیت جهانی بنادر در صادرات نفتی و عبور و مرور کانتینرهای غول پیکر بر کسی پوشیده نیست. در خیلی از کشورهای دنیا بنادر مطرح برای اینکه بیشترین میزان پهلوگیری و تردد کشتی‌ها را داشته باشند، سیاست‌های مدونی را طراحی کرده‌اند. در بین آنها البته باید به دو بندر خیلی مهم در تردد کشتی‌های حامل نفت اشاره کرد.

بندر چینگدائو

بزرگترین بندر سنگ آهن جهان یا «بندر چینگدائو» در ورودی خلیج جیائوژو در شبه جزیره شادونگ تأسیس شد که در مقام هشتم در بزرگترین بنادر جهان از نظر ظرفیت بار قرار دارد. این بندر ظرفیت بار حدود ۴۰۰ میلیون تن یا حتی بیشتر را دارد. بندر چینگدائو نه تنها دارای رتبه هشتمین بندر بزرگ جهان، بلکه بزرگترین بندر چین برای حمل و نقل نفت خام است. این بندر با ادغام سه بندر یعنی بندر نفتی هائونگدائو ، بندر قدیمی چینگدائو و بندر جدید در چیانوان توسعه داده شده است که از طریق شبکه‌ای به حدود ۴۵۰ بندر و حدود ۱۳۰ کشور در سراسر جهان متصل می‌شود. چینگدائو تنها بندری است که با امکانات پیشرفته در منطقه صنعتی کاملاً مستقر در نزدیکی‌اش به خوبی تجهیز شده است.

بندر سنگاپور

بندر سنگاپور که زمانی به عنوان بزرگترین بندر جهان شناخته می‌شد، براساس آمارهای سال ۲۰۱۹، اکنون در رده دوم همین گروه قرار دارد. بندر سنگاپور نقش بسیار مهمی در اقتصادی سنگاپور ایفا می‌کند. در واقع بندر سنگاپور به بیش از ۶۰۰ بندر و بیش از ۱۰۰ کشور جهان متصل شده است. از نظر حمل و نقل، مسئول حمل و نقل تقریبا ۵۰ درصد از عرضه جهانی نفت خام است. ظرفیت حمل بار بندر سنگاپور حدود ۵۳۷.۶ میلیون تن است. بطور کلی سالانه حدود ۱۴۰ هزار کشتی به این بندر وارد می‌شود.