اهمیت بنادر انزلی و کاسپین در روزهای تحریمی برای تامین کالاهای اساسی/ تسهیل‌گری منطقه آزاد انزلی برای واردات

اقتصاد۲۴- پشتیبانی از تأمین کنندگان کالاهای اساسی همچون روغن، گندم و ... از مهمترین اولویت‌های سازمان منطقه آزاد انزلی است که از طریق بندر انزلی و مجتمع بندری کاسپین در شرایط تحریمی همچنان ادامه دارد. رفع کمبودهای ناشی از تحریم و کاهش مراودات بین المللی به واسطه همه گیری ویروس کرونا، در دستور کار بنادر انزلی و کاسپین به عنوان دو بندر واقع در محدوده این منطقه قرار داشته است و سازمان منطقه آزاد انزلی در کنار پشتیبانی، چند راهبرد اصلی را برای تسریع ورود کالاهای اساسی به کار گرفته است. این راهبردها شامل کاهش هزینه‌ها و بروکراسی اداری به منظور تسریع در فرایندهای اداری مرتبط با حمل و نقل کالا و مواد اولیه از مبدأ به بازارهای مصرف و واحدهای تولیدی بوده است که تاثیر زیادی بر رونق بیشتر در این حوزه داشته است. 

بیشتر بخوانید: تقدیر دکتر روزبهان از تأمین کننده کالاهای اساسی کشور از طریق مجتمع بندری کاسپین

موقعیت ویژه منطقه آزاد انزلی در ادامه عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا یکی از مهمترین مولفه‌هایی بود که این هدف را برای انزلی ممکن کرد. اتحادیه اوراسیا کار خود را به طور رسمی از اول ژانویه ۲۰۱۵ آغاز کرده است. کشور‌های عضو اورآسیا هم‌اکنون ۲۰ میلیون کیلومتر مربع مساحت و بیش از ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت دارند که ۵.۲ درصد جمعیت جهان را دارا هستند. این اتحادیه شامل ۵ کشور روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، بلاروس و ارمنستان است که مبادلات تجاری این اتحادیه حدود ۷۵۰ میلیارد دلار در سال بوده و با توجه به بازار بیش از ۱۸۰ میلیون نفری اعضای این اتحادیه، مبادلات تجاری با آن‌ها فرصت مناسب برای مناطق آزاد به شمار می‌رود.

ورود کالاهای اساسی در روزهای تحریمی به بنادر انزلی و کاسپین 

یکی از کالاهای اساسی که از طریق بندر کاسپین به مدت دو سال است که وارد می‌شود، روغن خوراکی است که نیاز روزانه خانوارهای ایرانی است. اولین کشتی روغن خوراکی در بندر کاسپین در دی ماه سال ۹۷ وارد شد و این روند تا امروز ادامه پیدا کرده است، به نحوی که اوایل آذر ماه ۹۹ پنجاه و ششمین کشتی حامل روغن خوراکی از طریق این بندر به کشور وارد شد. در واقع با پهلوگیری پنجاه و ششمین کشتی حامل روغن خوراکی به مجتمع بندری کاسپین میزان روغن وارده شده به مرز ۱۳۰ هزار تن رسید.

همچنین پهلوگیری کشتی‌هایی که محموله ذرت داشتند از بندر کاسپین همچنان ادامه دارد. در هفته گذشته، یک کشتی Makhachkala با ۳۴۴۹ تن ذرت در اسکله ۲ بندر کاسپین پهلو گرفته که یکی از نیازهای اساسی کشور به شمار می‌آید.

طی ماه‌های اخیر کاهش نهاده‌های دامی به شدت خبرساز شده بود، مسئله‌ای که بر قیمت تخم مرغ و مرغ اثر گذاشته بود و خیلی از خانواده‌ها توان خرید این کالای مصرفی را از دست داده بودند. از آنجا که مشکلات دولت در خصوص کاهش ذخایر ارزی کشور مزید بر علت شده بود، همچنان استفاده از کارت امتیاز مراوده با اتحادیه اوراسیا بهترین گزینه ممکن بود که با حمایت‌ها و پشتیبانی سازمان منطقه آزاد انزلی در این روزها می‌توانست عملی شود. در واقع از آنجا که اتحادیه اوراسیا با کاهش استفاده از دلار، سهم پرداخت‌های تجاری با ارز ملی را به ۷۰ درصد افزایش داده، می‌توان به کاهش استفاده از دلار در مبادلات تجاری خوشبین بود که این اتفاق در شرایط کنونی تحریم برای تجار ایرانی امیدوارکننده است.

گندم نیز از دیگر کالاهای اساسی است که بندر انزلی یکی از چند بندر واردکننده این کالای اساسی به شمار می‌رود. آذر ماه امسال محموله نزدیک به ۳ هزار تن از مبدا بندر آستاراخان روسیه به بندر انزلی وارد و با همکاری گمرک برای اولین بار به صورت حمل یکسره با نرم تخلیه ۲۰۰ تن در هر ساعت به صورت یکسره تخلیه و بارگیری شد.

حمیدرضا آبایی، مدیرعامل کل بنادر و دریانوردی گیلان درباره لزوم ادامه روند واردات گندم از طریق بندر انزلی گفته بود: این محموله بنا است با انجام پردازش مختلف در شهرستان مراغه به کشورهای دیگر صادر شود. همچنین قرار است با توجه به ارزانی مسیر و کاهش هزینه‌های تمام شده و امکانات و توانمندی‌های بندر انزلی بصورت مستمر این روند ادامه یابد.

وی درباره مزیت‌های بندر انزلی تاکید کرد: با توجه به موقعیت جغرافیایی ممتاز بندر انزلی و نزدیکی و همجواری این بندر به مراکز و شهرستان‌های دارای کارخانجات تولیدی و راه دسترسی جاده‌ای ایمن و آسان و همچنین برگزاری جلسات هم‌اندیشی و نشست‌های مستمر با مشتریان و معرفی فرصت‌ها و مزایای قانونی بندر انزلی و ارائه خدمات مطلوب‌تر، واردات و صادرات کالا در این بندر مورد استقبال صاحبان کالا قرار گرفته است که مطمئنا در آینده نزدیک با توجه به تاثیر مستقیم و مثبت این موضوعات در کاهش قیمت تمام شده، شاهد توسعه و افزایش روند رو به رشد تخلیه و بارگیری خواهیم بود.

مزیت‌های بنادر انزلی و کاسپین برای واردات کالاهای اساسی

هر یک از دو بندر مورد اشاره در منطقه آزاد انزلی از مزیت‌های ویژه‌ای برخوردار هستند که آنها را مورد توجه بیشتری برای ورود کالاهای اساسی قرار می‌دهد. پیوستن به اتحادیه اوراسیا مزایای متعددی از جمله تسهیل تجارت، ایجاد بازار مشترک در حوزه کشور‌های مستقل هم سود عضو، حذف تدریجی قوانین گمرکی در داخل اتحادیه، برقراری تعرفه خارجی مشترک در میان کشور‌های عضو و هماهنگ سازی تشریفات گمرکی برای واردکنندگان از دو بندر انزلی و کاسپین دارد. در عین‌حال تخفیف‌های تعرفه‌ای برای صادرکنندگان ایرانی نیز دیگر مزیت پیوستن به این اتحادیه است. 

آنچه درباره تجارت از بندر کاسپین ممتاز است، امکان اتصال این منطقه به خط ریل سراسری خواهد بود. هم اکنون سه پست اسکله از اسکله‌های فاز نخست مجتمع بندری کاسپین با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی داخلی مشغول بهره برداری بوده و با اتصال این منطقه و بندر به خط ریل سراسری، علاوه بر وصل شدن بنادر جنوبی به این مجتمع بندری، مهمترین زیرساخت برای فعال شدن مسیر ترانزیتی شمال-جنوب راه اندازی شده است. 

همچنین بندر انزلی به عنوان قدیمی‌ترین و شاخص‌ترین بندر حاشیه جنوبی دریای خزر دارای امکانات و تجهیزات تخلیه و بارگیری کالاهای تحت حمل کشتی‌ها و کامیون‌ها بوده است. این بندر از قدیم تا به امروز به عنوان یک بندر مهم برای بازرگانان، تجار و خطوط کشتیرانی در شمال ایران مورد توجه بوده است و به عنوان دروازه اروپا برای مبادلات تجاری مورد استفاده قرار گرفته است. 

موقعیت ویژه‌ای که برای بنادر کاسپین و انزلی حیاتی است، برخورداری از مزیت‌هایی همچون نزدیکی با بنادر آستراخان و ماخاچ کالا در روسیه، باکو در آذربایجان، دسترسی آسان به بنادر اکتائو در کشور قزاقستان و ترکمن باشی در کشور ترکمنستان، دسترسی به بازار مصرف بالای ۳۰۰ میلیونی جمعیت کشورهای استقلال یافتـه شوروی سابق و کشورهای همسایه ایران و همچنین قرار گرفتن آن در مسیر کریدور های بین المللی ترانزیت(شمال-جنوب، تراسیکا) و از همه مهم‌تر نزدیکی به مراکز اصلی و صنعتی کشور ایران است. بنابراین بی‌سبب نیست که این بنادر در روزهای سخت تحریم و مشکلات کرونایی پس از آن یکی از شاهراه های اصلی ورود گندم، ذرت، روغن خوراکی و... بوده است و بیشترین تردد و ترافیک کشتی‌های حامل مواد اولیه و کالاهای اساسی در این بنادر مشاهده شده است.