فرمول قیمت‌گذاری خودرو در بازار محکوم به شکست است/ چرا صنعت خودرو را از انحصار ر‌ها نمی‌کنند؟

اقتصاد۲۴ - برای قیمت گذاری ۵۵ درصد خودرو‌ها از فرمول قدیمی شورای رقابت و برای ۴۵ درصد مابقی از فرمول جدیدی که چندی پیش رئیس شورای رقابت از آن رونمایی کرد استفاده خواهد شد.

طبق اعلام شورای رقابت، فرمول جدید قیمت‌گذاری برای ۴۵ درصد خودرو‌ها در نظر گرفته شده است، به شکلی که قیمت‌گذاری این محصولات به جای تاثیر از تورم بخشی، متاثر از قیمت متوسط بازار خواهد بود.

هرچند به اعتقاد شیوا، رئیس شورای رقابت یکی از وظایف این شورا این است که تا آنجا که می‌تواند برای بازار‌های رقابتی برنامه ریزی کند و علاوه بر آن برای کالا‌های انحصاری، قیمت تعیین کند، اما کارشناسان معتقدند؛ ابتدا باید برنامه‌ها برای کاهش انحصارطلبی در صنعت اجرا شود تا این نوع اقدامات بتواند در بازار انعکاس مطلوبی داشته باشد.

بازار خودرو ویژگی‌های قیمت گذاری را دارد؟

در همین رابطه مهدی صادقی شاهدانی، کارشناس مسائل خودرو به خبرنگار اقتصاد۲۴ گفت: آنچه که به عنوان مبنای قیمت گذاری خودرو مطرح است قیمت انعکاسی از شرایط بازار باشد، اما به شرط اینکه بازار ویژگی‌هایی را داشته باشد.

وی در مورد ویژگی‌های قیمت گذاری خودرو چنین توضیح داد: با توجه به تعداد کم خودروسازان مطرح در کشور این تولیدکنندگان شرایط رقابت را ندارند و در حصار یک نوع انحصار چند جانبه قرار گرفته اند. این مطلب که قیمت گذاری بر عهده بازار قرار بگیرد شرایط مطلوبی را تضمین نمی‌کند.

این تحلیلگر اقتصادی تأکید کرد: برای ایجاد ثبات و امنیت در نحوه قیمت گذاری خودرو بهتر است با توجه به ملاحظات فعلی برای خودرو‌های تولیدی آماده تحویل به بازار قیمت گذاری انجام بگیرد.

صادقی تصریح کرد: اما این نکته را باید درنظر داشت که به هرحال قیمت گذاری نباید به گونه‌ای باشد که شرایط تولیدکننده را تحت تأثیر منفی قرار دهد.

این اقتصاددان با تأکید بر اینکه بدون توجه به شرایط بهینه سازی و شرایط اقتصادی کارخانه نباید قیمت گذاری خودرو انجام بگیرد گفت: یک اصل پذیرفته شده و آن هم وضعیت نامطلوب بازار خودرو است پس بدون ایجاد شرایط نمی‌توان قیمت گذاری را برعهده بازار گذاشت.

وی ادامه داد: اگر قبل از رونمایی هر نوع نحوه قیمت گذاری ابتدا یک بازار مطلوب را ایجاد می‌کردند آنگاه می‌توانستند ادعا کنند که نرخ گذاری متأثر از بازار می تواند رونق تولید و همینطور کاهش قیمت‌ها را به اقتصاد کشور دیکته کند.

بیشتر بخوانید: آزادسازی قیمت خودرو ؛ راه جدید برای خالی کردن جیب مردم؟/ چرایی اصرار خودروسازان بر حاشیه سود کلان در بازار خودرو

این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: این نکته که باید مبتنی بر شرایط بازار اجازه داده شود قیمت تعیین شود با توجه به انحصار چند جانبه در صنعت خودرو یک مطلب غیر اقتصادی و غیر علمی است.

به گفته صادقی، شورای رقابت باید نقش بارز خود را نشان دهد و به گونه‌ای هزینه‌ها محاسبه شود که انگیزه از تولید گرفته نشود چراکه در بیشتر مواقع قیمت خودرو ترغیبی برای ادامه فعالیت تولید کننده ایجاد نمی‌کند و خودروساز دچار زیان می‌شود و بدهی‌های تلمبار شده در صنعت خودرو شکل می‌گیرد و اقتصاد را دچار انباشت تورمی خواهد کرد.

این  اقتصاددان دامه داد: صنعت خودرو باید تغییر ساختار بدهد لذا اگر قرار است این صنعت به صورت اقتصاد مردمی یا همان خصوصی سازی اداره شود باید کل صنعت خودرو در بورس، سهام خود را بفروش برساند تا مدیریت مطلوب ایجاد شود.

وی تصریح کرد: در حال حاضر برخی هزینه‌ها در تولید خودرو به دلیل عدم شفافیت غیر قابل کاهش است اما درصورتی که خودرو در بورس عرضه شود به تمام این ابهامات پایان می‌دهد چراکه ناگزیر باید برای عرضه خودرو در این بازار تمام مراحل شفاف سازی و اعلام شود و به شرایط هزینه‌های ایده آل تولید دست پیدا خواهند کرد.

بازار رقابت در خودرو ایجاد کنند

صادقی در پاسخ به اینکه عملکرد شورای رقابت در نحوه تعیین قیمت‌ها و همچنین جانبداری این مرجع از صنعت و بازار خودرو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: به هر حال اگر شرایط بازار خودرو انعکاسی از شرایط رقابت را داشت شاید ضرورت نداشت شورای رقابت وارد این معرکه شود، اما تا رسیدن صنعت خودرو به بازار رقابتی فاصله زیادی داریم و تا زمانی که انحصار در این صنعت به قوت خود باقی است حضور چنین مرجعی برای تعیین قیمت ضروری است.

این کارشناس مسئل اقتصادی یادآور شد: تا زمانی که بازار، اضافه رفاه مصرف کننده را به سمت خود می‌کشاند و قیمت برای تولید عادلانه نباشد حضور شورای رقابت الزامی است چراکه هم صنعت و هم بازار محصولات آن، نیاز به شفاف سازی و پرهیز از انحصار دارد که در صورت تداوم هر دو چالش، وضعیت قیمت‌ها در بازار با همین روند پیش خواهد رفت.

وی تاکید کرد: تحمیل انحصار به شرایط اقتصادی صنعت خودرو وضعیت خوبی را برای بازار به وجود نمی‌آورد، اما خیلی زمان‌ها شورای رقابت نحوه قیمت گذاری را تعیین می‌کند، اما برای دستیابی به قیمت اقتصادی مناسب در بازار خودرو توصیه‌های لازم را به صنعت خودروسازی ارائه نمی‌کند که این می‌تواند ضعف بزرگ این مرجع تصمیم گیری قیمت خودرو باشد.

صادقی افزود: تذکرات شورای رقابت در راستای تعیین قیمت خودرو می‌تواند تولید کننده را وادار به کاهش هزینه‌های اضافی کند و در نهایت خودرو ساز را در مسیر بهینه سازی شرایط تولید قرار دهد.

این اقتصاددان در پایان تاکید کرد: تاکنون شیوه‌های مختلفی برای تعیین قیمت خودرو در بازار ارزیابی و اجرا شده است، اما هنوز برای حل معضل اصلی صنعت خودرو که همان انحصارطلبی چند جانبه است هیچگونه ریشه یابی صورت نگرفته و از اینرو هر فرمولی در بازار خودرو با شکست مواجه خواهد شد.