در اجلاس گذشته FATF کشورهای ترکیه و آفریقای جنوبی به واسطه اقدامات خود طی سه سال گذشته از فهرست خاکستری خارج شدند. فهرست سیاه شامل کشورهای ایران، کره شمالی و میانمار است.
هادی خانی رئیس مرکز اطلاعات مالی گفت: نباید فراموش کرد که برنامهی اقدام ایران نزد FATF هشت سال پیش منقضی شده است؛ ازاینرو شرایط کنونی کشور با شرایط زمان توافق کاملاً متفاوت است.
معاون وزیر اقتصاد گفت: به دلیل تاخیر در تصویب کنوانسیونها و سیاسی نمودن FATF در کشور، در اجلاس مهرماه، به غیر از ژاپن هیچ کشوری، حتی چین یا کشورهای دوستمان در بریکس و شانگهای، حاضر به حمایت از ایران نشدند.
ماجرای ایران و FATF به ژوئن ۲۰۱۶ بازمیگردد؛ زمانی که تهران با ارائه یک تعهد سیاسی در سطح عالی وعده داد کاستیهای نظام مالی خود را از طریق یک «برنامه اقدام» اصلاح کند.
FATF شاید نامی فنی باشد، اما در واقع آینهای است از بحران رابطه ایران با جهان و تا زمانی که این رابطه بر مدار بیاعتمادی و ابهام بچرخد، خروج از فهرست سیاه ممکن نخواهد بود
وحید شقاقیشهری گفت: احتمال ممانعت از خروج ایران از لیست سیاه بالا بود. پیشبینی من بر اساس شناخت وضعیت کشورهای عضو FATF و گردانندگان اصلی آن و همچنین شرایط اقتصاد سیاسی ایران بود.
اخبار مربوط به FATF طی روزهای اخیر توانست قیمت دلار را از کانال ۹۴ هزار تومانی به کانال ۹۱ هزار تومانی برگرداند. این سیگنال مساعد منجر به خوشبینی نسبت به آینده سیاسی و اقتصادی ایران شده و تقاضا را احتیاطی کرده است.
یک اقتصاددان میگوید: خبر وزیر اقتصاد مبنی بر دعوت FATF از ایران در حد یک خبر درمانی میتواند باشد، اما در عالم واقعیت چیزی نصیب ایران نخواهد شد. گفتوگوهایی انجام میشود ولی برای ما فایدهای نخواهد داشت چون توان خروج ایران از لیست سیاه وجود ندارد. مذاکرات باید خارج از بحث کنوانسیونها و از زاویه سیاسی پشت پرده صورت گیرد، کاری که همه کشورها انجام دادند.
تصویب پالرمو، هرچند با تأخیر، گواهی بر دوراندیشی همتی است. اما این موفقیت، تلخی شکست سیاسی او را کمرنگ نمیکند. چرا در ایران، دفاع از اصلاحات اقتصادی باید به قیمت حذف چهرههای کلیدی تمام شود؟ آیا پالرمو آغازی برای بازنگری در رویکردهای اقتصادی کشور خواهد بود یا تنها یک پیروزی موقت؟ زمان پاسخ خواهد داد، اما نام همتی بهعنوان کسی که برای این تغییر جنگید، در حافظه اقتصادی ایران ماندگار است
پس از سالها کشوقوس و بحثهای گسترده، مجمع تشخیص مصلحت نظام بالاخره با لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمانیافته فراملی (پالرمو) موافقت کرد، آنهم بهصورت مشروط. در حالی که لایحه مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT) همچنان در بلاتکلیفی قرار دارد، آینده تعامل ایران با سیستم مالی جهانی هنوز به وضوح مشخص نیست.
مساله مذاکرات میان ایران و آمریکا پس از دههها بن بست حال در رویکردی تازه قرار گرفته و به شکلی عجیب طرفین در عین تهدید توامان یکدیگر، گزینههای جذاب اقتصادی نیز برای هم روی میز میگذارند و البته که یکی از اصلیترین خواستههای طرفهای ایران نیز یکی همین است که دستکم تا رسیدن به توافق قطعی و نهایی، تحریمهای نفتی و بانکی ایران حتی به صورت موقت تعلیق شود
رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت: مسئولان بانک مرکزی وعده دادهاند که در چند روز آینده نارساییهای مربوط به بازار توافقی ارز حل و از اول بهمن تحول دیگری را در حوزه ارز در پیش خواهیم داشت.
یک اقتصاددان میگوید: اخیرا رئیس کل بانک مرکزی گفته است که یک کانال تلگرامی قیمت دلار را تعیین میکند؛ وقتی میگوییم «یک کانال» در ادبیات اقتصادی یعنی یک بنگاه اقتصادی. فرض میکنیم که حرف ایشان هم درست است، اما آیا یک بنگاه اقتصادی به تنهایی میتواند بانک مرکزی و کل اقتصاد کلان ما را فلج کند؟ این آدرس غلط دادن است. باید خطاب به ایشان بگویم که آقای رئیس کل بانک مرکزی! برای مسائل اقتصاد کلان، آدرس اقتصاد خرد ندهید.
ایران همچنان در فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی قرار دارد و از فوریه ۲۰۲۰ پس از بیش از سه سال هشدار این نهاد به تهران و تمدید مهلتهای شش ماهه به نام ایران به طور ثابت در سه سال گذشته در لیست سیاه بوده است. در واقع در این لیست سیاه ایران کنار کره شمالی و میانمار نشسته است و حتی کشورهایی، چون عراق و لبنان نیز در لیست سیاه نیستند و در بدترین حالت در لیستهای خاکستری جا دارند!
فهرست خاکستری FATF اکنون شامل ۲۴ حوزه قضایی است: الجزایر، آنگولا، بلغارستان، بورکینافاسو، ویتنام، ونزوئلا، هائیتی، جمهوری دموکراتیک کنگو، یمن، کامرون، کنیا، ساحل عاج، لبنان، مالی، موزامبیک، موناکو، نامیبیا، نیجریه، سودان جنوبی، سوریه، تانزانیا، فیلیپین، کرواسی و آفریقای جنوبی. همچنین FATF لیست سیاه خود را حفظ کرد که شامل کره شمالی، ایران و میانمار است.
مساله واضحی که شاید هنوز برخی مقامات و دولتمردان ایرانی قصد پذیرش آن را ندارند این است که ما با قطع خودخواسته سیستم و نظام بانکداری با جهان، در یک تحریم ابدی و خودخواسته فرو رفتهایم، تحریمی که به نظر میرسد در این میان سود آن فقط برای گروهی است که امیدوار است با دور زدن تحریمها به کاسبی خود ادامه بدهد. برای درک اهمیت تحریمهای مربوط به شبکه بانکی نیز کافی است به یاد بیاوریم که دستکم ۶ میلیارد دلار ایران در بانکهای قطری باقی ماندهاند و همچنان دسترسی به آن وجود ندارد.