به گفته یک مقام ایرانی که نخواست نامش فاش شود، «ایران نمیخواهد در مذاکراتی شرکت کند که نتیجه آن از پیش شکستخورده باشد. اگر هدف جلوگیری از دستیابی به سلاح هستهای است، راهحلهایی وجود دارد، اما غنیسازی صفر به معنای نادیدهگرفتن حقوق ملت ایران است».
تئو ننچینی، استاد دانشگاه گرنوبل، معتقد است تروئیکای اروپایی پس از سال ۲۰۱۸، به دلیل تبعیت از مواضع آمریکا، نتوانستهاند سیاست منسجمی در قبال ایران تعریف کنند. این وابستگی، اعتماد ایران به وعدههای اروپا را تضعیف کرده است.
مجید تختروانچی و کاظم غریبآبادی، معاونان سیاسی و حقوقی وزارت امور خارجه کشورمان، در استانبول با دیپلماتهای سه کشور اروپایی (تروئیکای اروپا) دیدار کردند تا درباره برنامه هستهای، تحریمها و مسائل منطقهای گفتوگو کنند. نتایج این دیدارها چه بود و چه تاثیری بر مذاکرات ایران و امریکا دارد؟
یک مقام ارشد ایرانی روز پنجشنبه در گفتوگو با خبرگزاری رویترز به ادعای وبگاه آمریکایی آکسیوس واکنش نشان داد و تأکید کرد که تهران هیچ پیشنهاد جدیدی از ایالات متحده برای حلوفصل موضوع هستهای دریافت نکرده است و همچنان بر انتقال اورانیوم با غنای بالا به خارج در ازای لغو تحریمها پافشاری دارد
به گزارش نیویورکتایمز، ایران در آخرین دور مذاکرات هستهای با آمریکا پیشنهاد ایجاد پروژه مشترک غنیسازی اورانیوم با حضور کشورهای حاشیه خلیج فارس و سرمایهگذاری و نظارت آمریکا را به عنوان جایگزینی برای خواست واشنگتن مبنی بر برچیدن برنامه غنیسازی اورانیوم مطرح کرده است.
سخنگوی وزارت خارجۀ ایران دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط را «دشوار» و «مفید» توصیف کرده است. او «مفید» بودن مذاکرات را به شناخت بهتر دو طرف از مواضع یکدیگر مربوط دانسته که نوعی تعارف دیپلماتیک برای پرهیز از به کارگیری افراطی واژههای منفی قلمداد میشود.
فاکسنیوز با استناد به تصاویر ماهوارهای دریافتشده از گروهک تروریستی منافقین مدعی وجود تاسیسات هستهای مخفی در استان سمنان با نام رمزی سایت رنگینکمان شد.
«برخی گمانه زنیها درباره علت این تاخیر یا تعویق به راه افتاده که تلاش میکنند آن را به محتوای مذاکرات پیوند بزنند و برخی جریانهای سیاسی و رسانهای حتی پا را فراتر گذاشته و صریحا یا تلویحا انگشت اتهام را به سوی ایران گرفته و خواستار کوتاه آمدن مقابل خواستههای آمریکا هستند.»
به نظر میرسد اکنون مذاکرات ایران و آمریکا در تلههای مداوم دوگانه گرفتار است؛ از مساله مذاکره مستقیم و غیرمستقیم تا تغییر دکترین هستهای ایران برای ساخت سلاح هستهای؛ و البته دوگانه برخورد نظامی یا دادن فرصت به مذاکرات در واشنگتن را باید از جمله دوراهیهایی دانست که به نظر میرسد طرفین در تلههای مکرر آن گرفتار هستند، دوگانههایی که هر قدر بیشتر شود، امکان دستیابی به یک روند آرام برای نشستن پشت میز گفتوگو را برای طرفین سختتر خواهند کرد.
سیاست «نفی مذاکره و گفتوگو» بین دو کشور معمولاً در سطح جهان طرفداری ندارد و ظاهراً به همین دلیل، دولت ترامپ برای مذاکره با جمهوری اسلامی پیشقدم شده است تا از این جهت ایران را طرفِ «لجباز» در ماجرای تنش بین دو کشور نشان دهد و به انزوا بکشاند. این نکتهای است که رهبری نیز در سخنان روز شنبه خود به آن اشاره کرد.
با روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا بار دیگر بحث توافق و مذاکره میان ایران و آمریکا بالا گرفت. ترامپ ضمن امضای یک یادداشت تحریمی سختگیرانه علیه ایران از مذاکره با تهران استقبال کرد. در مقابل رهبر معظم انقلاب، در واکنش به تحریمهای مجدد ایالات متحده و تهدیدات واشنگتن علیه تهران، بر لزوم توسعه بیشتر قابلیتهای نظامی کشور از جمله فناوری موشکی تاکید کرد.
الکسی دف، سفیر روسیه در تهران گفت: ما در اینجا واسطه نبوده و نخواهیم بود، ما در این فرآیند مشارکت مستقیم داریم. این روند از اوایل دهه ۲۰۰۰ آغاز شد، زمانی که قالب «ایران از یک سو و ۱+۵ از سوی دیگر» شکل گرفت؛ طرف مذاکره ایران در این چارچوب، پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به اضافه آلمان هستند. بر این اساس، فدراسیون روسیه از همان ابتدا در این قالب بوده است.»
انتشار شایعه مسئولیت علی شمخانی در مذاکرات هستهای به جنجالی رسانهای تبدیل شد. ماجرا چه بود؟ مسئولیت پرونده هستهای از دولت خاتمی با چه کسانی و نهادهایی بوده و این مسئولیت در دولت پزشکیان با چه کسی است؟
درست است که مذاکرات هستهای میان ایران و شش قدرت جهانی در جریان بود، اما به اذعان همه طرفین توافق هستهای بدون مذاکرات مستقیم در سطح وزیران بین ایران و ایالات متحده نمیتوانست به نتیجه برسد. پس از انقلاب اسلامی، این اولین مورد از مذاکرات مستقیم در سطح عالی بین ایران و ایالات متحده در مورد یکی از بحرانیترین موضوعات مورد مناقشه با حضور وزرای خارجه و رؤسای سازمانهای انرژی اتمی هر دو کشور بود.
طی دوره تصدی جلیلی، شدیدترین تحریمهای ناشی از قطعنامههای شورای امنیت یا تحریمهای اتحادیه اروپا و آمریکا بر کشور تحمیل شد. دامنهدار شدن چالش هستهای ایران و غرب موجب شد مذاکرات طرفین نتواند به مرحله درک متقابل و انگیزه مشترک برای گشودن گره کور هستهای نزدیک شود.
مشاور امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که دونالد ترامپ رئیسجمهوری منتخب این کشور میتواند در رسیدن به توافق هستهای با ایران، نقشی کلیدی ایفا کند. جیک سالیوان در عین حال، مدعی تضعیف ایران و محور مقاومت بعد از سقوط دولت سوریه شد و درباره تغییر دکترین هستهای جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرد.
ضربان مذاکرات هستهای بار دیگر در «نیویورک» به صدا درآمده و سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در پی پیامهای دریافتی تهران از واشنگتن برای احیای مذاکرات و به پشتوانه مجوز صادر شده برای دولت مسعود پزشکیان جهت مذاکرهَ، از آمادگی هیات ایرانی برای گفتگوهای هستهای در نیویورک خبر داده است.