در برخی نقاط کشور، فرونشست به بیش از ۴۰ سانت در سال رسیده و کشور ما از منظر تنوع اعداد بالای فرونشستی، رتبه اول جهان است. بزرگترین شکاف فرونشستی ایران، در دشت نیشابور است ولی در همین منطقه، برای فعالیت بزرگترین کارخانه تولید فولاد شرق کشور، مجوز صادر میشود
معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران درباره پدیده فروریزش زمین در تهران گفت: فروریزش به معنای پایین رفتن ناگهانی بخشی از سطح زمین است که تفاوت اساسی با پدیده فرونشست دارد.
ایران اکنون با بحران فرونشست در مقیاس ملی روبهروست؛از حیاط خانه شهروندی خسته در اصفهان تا مزارع مرودشت و خطوط انتقال کرمان، نشانهها یک چیز میگویند: زمین زیر پای ما دیگر مانند گذشته تابآور نیست. در این گزارش درباره ابعاد فاجعه فرونشست زمین در ایران بخوانید.
فرونشست زمین که ناشی از برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی، کاهش حقابهها و تخریب پوشش گیاهی است، اکنون به یکی از جدیترین تهدیدهای زیستمحیطی جنوبشرق استان تهران تبدیل شده و آثار آن در زمینهای کشاورزی، زیرساختها و سکونتگاههای انسانی قابل مشاهده است.
تهران در حال حاضر از وضعیت زیستپذیری اکولوژیک بسیار نامطلوبی رنج میبرد و بسیاری از شاخصهای حیاتی آن در وضعیت بحرانی قرار دارند. تهران یکی از آلودهترین کلانشهرهای جهان است. آلودگی هوا به یک معضل دائمی تبدیل شده که نهتنها کیفیت زندگی را کاهش میدهد، بلکه سالانه جان تعداد زیادی از شهروندان را میگیرد.
استاندار تهران: بیش از ۶۰ درصد آب تهران از آبهای زیرزمینی تامین میشود. در نقاطی از تهران مناطقی داریم که به خاطر همین مصرف آب زیرزمینی، ۳۱ سانتیمتر فرونشست داریم!
بحران آب در ایران دیگر نه یک هشدار دوردست، که واقعیتی جاری و تهدیدی فوری برای اقتصاد، امنیت و حیات اجتماعی کشور است. در غیاب تصمیمات سختگیرانه و سیاستگذاری شجاعانه، بحران میتواند به نقطهای بازگشتناپذیر برسد. فرونشست زمین، تورم غذایی، فرار سرمایه انسانی از روستاها و تخریب زیرساختها تنها بخشی از هزینههایی است که کشور برای مدیریت نکردن یک بحران فراگیر یعنی عدم مدیریت منابع آبی کشور پرداخت میکند.
تازهترین گزارش منتشرشده درباره فرونشست زمین در تهران و دیگر نقاط ایران، مربوط به ۲۳ مه (برابر با سوم خردادماه جاری) است. «مارکو رانکیاری» در مجله Renewable Matter، وضعیت فرونشست را اینطور وصف کرده است: تهران در حال فرو رفتن است
فرونشست هالهای در تهران بهاحتمال بسیار زیاد بهدلیل بیشبرداشت آب سفرههای زیرزمینی با احداث چاههای جدید یا افزایش برداشت از چاههای گذشته ایجاد شده است
بر اساس آخرین آمار منتشرشده از سوی سازمان نقشهبرداری کشور، میزان فرونشست زمین در حریم جنوب غرب تهران به ۳۱ سانتیمتر رسیده است. این رقم هشداردهنده نشاندهنده یکی از جدیترین مخاطرات زیستمحیطی استان تهران است.
پدیده فرونشست زمین در تهران به بحرانی جدی تبدیل شده و سازمان نقشهبرداری کشور با هشدار درباره سرعت بالای فرونشست در برخی مناطق، از احتمال وقوع فاجعه زیستمحیطی و انسانی در پایتخت خبر میدهد.
در حالی چندی پیش رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از میزان فرونشست زمین در مناطق مختلف کشور اظهار بیاطلاعی کرد که گزارشها از همین مرکز نشان میدهد که نرخ فرونشست در تهران ۲۰ تا ۳۱ سانتیمتر در سال است و ۴۰۰ شهر ایران در در پهنههای پر خطر قرار دارند.
رئیسجمهور گفت: «با مشارکت ارکان اجتماعی و مدیریتی استان تهران بسیاری از مشکلات قابل حل است. در تهران با مشکل شدید ناترازی آب روبهرو هستیم. تهران را نمیشود با تانکر آبرسانی کرد، تهران با این شکل امکان زندگی ندارد. کمتر از یک درصد خاک کشور و بیش از ۲۰ درصد جمعیت کشور در تهران متمرکز است. چگونه میتوان این شهر را مدیریت کرد؟ عدم تراز بین منابع و مصارف یعنی عذاب خدا، چون نعمت خدا را خراب کردهایم. بیش از حد چاههای آب خالی از آب شده است و ۳۶ سانتیمتر فرونشست زمین در ورامین داریم. این آمار بسیار خطرناک است در حالی که در خارج از ایران وقتی ۲-۳ سانتی متر فرونشست دارد، جلسات فوقالعاده تشکیل میدهند.»
اگر روند کنونی، بدون تغییر فوری و یا یافتن راهکاری، ادامه یابد، تهران تا سال ۱۴۱۰ با کمبود ۵۰۰ میلیون مترمکعبی آب مواجه خواهد شد، و این موضوع نه تنها زندگی روزمره شهروندان، بلکه امنیت غذایی و اقتصادی پایتخت را نیز تهدید میکند.
سیصد و یازدهمین جلسه شورای شهر تهران پر بود از موضوعات حائز اهمیت. از افزایش عوارض بهشت زهرا گرفته تا توقف بخشنامه معاون علیرضا زاکانی، شهردار تهران و شرایط فضای سبز تهران. اما یکی از موضوعات مهمی که مطرح شد، فرونشستهاست.
مهدی پیرهادی، عضو شورای شهر تهران:جمعیت استان تهران بیش از ۱۵ میلیون نفر است و تراکم جمعیتی حدود ۱۹ برابر کل کشور را شامل میشود. /تهران با بحران کمآبی و فرونشست زمین مواجه است که در مناطق جنوبی و جنوب غربی تهران تهدیدهای جدی به وجود آورده است. امیدواریم رؤسای سه قوه این مسئله را به طور جدی پیگیری کنند. /طبق اعلام سازمان نقشهبرداری، فرونشست ۳۱ سانتیمتر در برخی مناطق گزارش شده است. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، ممکن است در مدت ۱۰ سال شاهد سه متر نشست در این مناطق باشیم. /با توجه به وجود ساختمانهای فرسوده در این محدودهها، خطرات جدی برای ساکنین این مناطق به وجود خواهد آمد. /آیا ساختمانهای فرسوده با چنین فرونشستی نمیریزند؟ و آیا جان مردم داخل این ساختمانها در خطر نخواهد بود؟ /زدن چاه در مناطق جنوبی و جنوب غربی تهران قطعاً خیانت به شهر تهران و تهدید جان شهروندان است.