متن معاهده مشترک جامع راهبردی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه که روز جمعه ۲۸ دیماه ۱۴۰۳ در آیینی در کرملین به امضای مسعود پزشکیان و ولادیمیر پوتین رؤسای جمهور دو کشور رسید، در قالب یک مقدمه و ۴۷ ماده منتشر شد.
مهاجرانی گفت: در سفر رئیس جمهور به کازان روسیه و در اجلاس بریکس با کشورهای عضو این پیمان گفتگو هایی انجام شد تا این مزیتها به وجود بیاید، هم در راستای استفاده از کریدور شمال-جنوب ایران و هم در راستای قرار گرفتن روسیه به عنوان یک بازار.
معاون نخستوزیر روسیه با بیان اینکه موضوع پیوستن ایران به عنوان ناظر به اتحادیه اقتصادی اوراسیا در دستور کار نشست هفته جاری سران این اتحادیه در سنپترزبورگ قرار دارد، گفت: ایران با عضویت ناظر بر این اتحادیه به بازار بزرگ ۱۹۰ میلیون نفری کشورهای عضو این اتحادیه دسترسی پیدا میکند.
نماینده سابق مجلس گفت: ما خیلی نباید به روسیه تکیه کنیم؛ اینها چندان صداقت ندارند. یعنی به نظر من از ایران به عنوان یک سپر استفاده میکند؛ سپر در مقابل آمریکا.
غلامرضا مصدق نوشت: در حال حاضر ما از دو مسیرِ ارمنستان و ترکیه با اروپا ارتباط زمینی داریم، با ایجاد این کریدور، ارتباط زمینی ما با اروپا به ترکیه منحصر خواهد شد. با توجه به روابط استراتژیک و عمیق آذربایجان و ترکیه، هر گاه با ترکیه روابطمان به هر دلیلی شکرآب شود، دو کشور مذکور بهراحتی ارتباط زمینی ما با اروپا را قطع میکنند.
اخیرا روابط نزدیک ایران و روسیه در کانون توجهها قرار گرفته است، دو بازیگری که به واسطه اهداف مشترک تعامل خود را بازتعریف و ائتلافی مشترک در برابر هژمونی غرب ایجاد کردهاند.
سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه ضمن اشاره به توافق تهران و مسکو بر شرایط امضای توافقنامه راهبردی جامع ایران و روسیه ، اعلام کرد که این موافقتنامه در دیداری دوجانبه بین سران ۲ کشور امضا خواهد شد.
در شرایطی که گمانهزنیها در باب امضای توافق جامع راهبردی میان تهران و مسکو افزایش یافته است، گروهی از ناظران بر این باورند که جنگ در اوکراین و بحران در خاورمیانه دو بازیگر را به یکدیگر نزدیکتر کرده است. ذیل همین همکاری توافقهای نظامی میان تهران و مسکو و همچنین همصداییشان برای گسترش کریدور شمال و جنوب میتواند بستر را برای تعاملات بیشتر هموار سازد.
بسیاری براین باورند که رویارویی ایران و اسرائیل میتواند زمینه را برای نزدیکی بیشتر تهران و مسکو هموار سازد. به ادعای این گروه روسیه شاید در مسیر حمایت از ایران و افزایش بازداندگی این کشور گامهایی بردارد اما بعید است که به واسطه هراس از فعل و انفعال همسایگان عرب ایران، بازیگرانی همچون عربستان و امارات این گامها چندان برجسته باشد.
عضو هیات رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه گفت: در تجارت ایران و روسیه معامله با ارزهای دو کشور کموبیش برقرار است و اکنون بخشی از معاملات با روبل تسویهحساب میشود و بانک مرکزی ایران روبل خریداری میکند، همچنین قرار است در آینده بانک مرکزی روسیه نیز ریال را خریداری و نگهداری کند.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشستی خبری در به اقدام روسیه در تایید کریدور رنگزور واکنش نشان داد: موضوع کریدورها این روزها بیش از هر زمان دیگری محل توجه و اهتمام است. باید به متن دقیق این اظهارات مراجعه کرد و تحلیل دقیق داشت. جمهوری اسلامی در پیشبرد دستور کار صلح بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان ادامه خواهد داد؛ این موضوع خواست تمام کشورهای منطقه است. ما از تقویت ساز و کار منطقهای مبتنی بر همکاری ۳+۳ برای حل مناقشات حمایت میکنیم.
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفتگو با یکی از رسانههای داخل ایران گفته است که بالاتر از سیاهی رنگی نیست؛ ما به حزب الله و حماس موشک میدهیم چرا به روسیه موشک ندهیم. موشک و پهپاد به روسیه میدهیم، سویا و ذرت می گیریم.
در روزهای گذشته مقامات ایران و روسیه با یکدیگر دیدار داشتند و در این دیدار بر روند توسعه مناسبات ایران و روسیه تاکید و برای این مهم نیز تصمیماتی اخذ شد.
محتمل ترین سناریو آن است که این اتحاد به جای تبدیل شدن به یک شراکت واقعی به عنوان سازوکاری عمل کند که در خدمت منافع چین باشد. چین تا زمانی که بتواند دستاوردهای فرصت طلبانه به دست آورد از آن استفاده خواهد کرد. چین از ارائه وزن به مسیرهای تجاری جایگزین یا سیستم های پرداخت خودداری خواهد کرد و نمی خواهد تجارت خود با غرب را به خطر بیاندازد. با این وجود، اگر آمریکا احتمالا در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ تلاش کند چین را از بازارهای غربی خارج کند ممکن است این وضعیت تغییر کند.
نفوذ روسیه در حوزه تصمیمگیریهای اجرائی ایران آنقدر پررنگ شده است که گاهی برخی موضعگیریهای ضد منافع مسکو، حتی در داخل میتواند افراد را در روند تأیید صلاحیت از دور خارج کند.
برای دور زدن تحریمهای غرب، روسیه در روابط با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، که به تحریمهای غرب علیه روسیه عمل نکرده اند، خود را به آنان نزدیک کرده است، بطوری که برای خوشایند امارات متحده عربی که روسیه روابط نزدیکتری با آن دارد، در مساله ادعای باطل و نابجا و غیرحقوقی امارات در باره جزایر سه گانه ایران، در امور داخلی ایران دخالت و جانب امارات را گرفته است