هویت و برند بین‌المللی قشم و ایران در خطر اخراج از یونسکو/ پرورش میگو مهمتر از حفظ اثر ملی!

 

اقتصاد۲۴- در سال های اخیر یکی از مهمترین مشکلاتی که نواحی ساحلی کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کند، بحث واگذاری سواحل و استفاده های غیر قانونی از حریم دریا بوده است که خطرات زیست محیطی جدی را به همراه داشته است. 

 

طی ماه های گذشته موضوع واگذاری و یا دریافت مجوزهای غیرکارشناسی در اراضی منطقه آزاد قشم نیز به یکی از موضوعات مهم تبدیل شد، مشکلی که با عنوان واگذاری اراضی در محدوده غار نمکی قشم به مرکز پرورش میگو مطرح است، تهدیدی که ممکن است باعث خروج ژئوپارک ثبت شده قشم از یونسکو شود. 

 

سجاد اشگرف، رئیس اداره ژئوتوریسم منطقه آزاد قشم در توضیح مشکلات پیش‌آمده برای گنبد و غار نمکدان قشم به خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: متأسفانه طی یک سال اخیر بالغ‌ بر ۱۳۰۰ هکتار از اراضی هم‌جوار گنبد و غار نمکدان قشم به بخش خصوصی برای موضوع پرورش میگو از سمت امور اراضی و جهاد کشاورزی استان هرمزگان واگذار شده و متأسفانه در هیچ‌کدام از این پرونده‌ها هیچ استعلامی از مدیریت ژئوپارک قشم و سازمان منطقه آزاد گرفته نشده است.

 

اشگرف افزود: اراضی و پهنه‌هایی که امروز مورد اعتراض است، در محدوده و حریم اثر ثبت‌شده طبیعی- ملی ژئوپارک و غار نمکدان قرار گرفته و همچنین در محدوده و حریم حفاظتی ژئوسایت گنبد نمکی که یکی از ژئوسایت‌های شاخص ژئوپارک جهانی قشم محسوب می‌شود. این امر خلاف قوانین حاکم بر آثار ثبتی بوده و طبق قانون مجازات اسلامی هرگونه دخل و تصرف در آثار ثبتی جرم محسوب می‌شود.

 

وی افزود: مورد دیگر ورود در حریم حفاظتی است. ما سه حریم در سه محدوده ژئوپارک و ژئوسایت داریم که اثر اصلی سایت، محدوده یا حریم حفاظتی و دیگری محدوده یا حریم توسعه است. حریم حفاظتی ژئوسایت‌ها بر اساس دستورالعمل یونسکو تابع قوانین حفاظتی خاصی هستند و این دخل و تصرف می‌تواند در ارزیابی بازرسان شبکه‌های جهانی ژئوپارک‌های یونسکو که در سال آتی برای دوره چهار ساله دوم قرار است اتفاق بیفتد، مخاطره‌آمیز است و اینکه ژئوپارک را در معرض کارت زرد و یا در پی آن کارت قرمز قرار می‌دهد.

اشگرف خاطرنشان کرد: از بعد زمین‌شناسی، فاصله مزارع پرورش میگو تا گنبد نمکدان کمتر از ۳۰۰ متر است و گنبد نمکی قشم بر اساس دوره‌های زمین‌شناسی عمری در حدود ۵۲۰ میلیون سال دارد. خارج از بحث تخریب منظر و چشم‌انداز، زمانی که این مزارع پرورش میگو شروع به آب‌گیری و فعالیت استخر‌ها کنند، آب در لایه‌های نمکی و معدنی این گنبد رسوخ می‌کند و ازآنجایی‌که به قول زمین‌شناس‌ها این غار‌ها زنده هستند و سالیانه در حدود نیم الی یک سانت رشد دارند دچار مخاطره می‌کند و از حالت طبیعی آن را خارج می‌کند.

وی افزود: زمانی که گنبد دچار مخاطره شود، غار نمکی قشم که یکی از این غار‌های سه‌گانه در دل این گنبد است و به‌عنوان طولانی‌ترین غار نمکی دنیا شناخته می‌شود، دچار تهدید می‌شود.

 

سجاد اشگرف توضیح داد: غار نمکی قشم طولانی‌ترین غار نمکی دنیاست که خودش به‌عنوان یک اثر شاخص و جهانی می‌تواند مطرح باشد. هر ساله تعداد زیادی از غارنوردان و توریست‌های تخصصی و ژئوتوریست‌ها به‌منظور پیمایش و بازدید از این غار به منطقه سفر می‌کنند.

وی افزود: ژئوپارک قشم هم به‌عنوان یک مفهوم و معنای بین‌المللی قرار دارد که تحت نظارت مستقیم یونسکو است و از سمت یونسکو مورد حمایت قرار می‌گیرد. ژئوپارک جهانی قشم به‌عنوان اولین و تنها ژئو پارک منطقه، با وجود ثبت در شبکه جهانی ژئوپارک ها، به‌عنوان مرکز توسعه راهبردی ژئوپارک‌های منطقه، اعم از غرب آسیا، آسیای میانه و شمال آفریقا مطرح است.

 

رئیس اداره ژئوتوریسم منطقه آزاد قشم گفت: این هویت و برند بین‌المللی موجب مطرح‌ شدن جزیره قشم و ایران در عرصه بین‌الملل شده است که به‌عنوان یک مقصد گردشگری تخصصی مطرح است و باعث رشد و تعالی مشارکت جامعه محلی با برنامه‌های مدون و منسجم شده است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: سازمان منطقه آزاد قشم در حدود سه ماه است که بعد از واگذاری غیرقانونی این اراضی اطلاع کسب کرد، اقدامات قانونی را انجام داد و از طریق مدیریت امور حقوقی سازمان منطقه آزاد قشم با دادستان شهرستان قشم به‌عنوان مدعی‌العموم مکاتبه شده و درخواست توقف فوری و ابطال این واگذاری‌ها خدمت دادستان ارائه‌شده و نوعاً منطقه آزاد قشم وظیفه قانونی خودش را در قبال حفاظت از این موضوع اعلام کرده است. در حال حاضر تصمیم‌گیری و دستور توقف فوری در این خصوص با دستگاه قضا است که وارد عمل شود.

 

به گزارش اقتصاد۲۴، ژئوپارک جهانی قشم واقع در جزیره قشم، نخستین ژئوپارک خاورمیانه است که در سال ۱۳۸۵ به عضویت شبکه جهانی ژئوپارک‌های تحت حمایت یونسکو درآمد و به دلیل ناتوانی مدیران وقت سازمان منطقه آزاد قشم در انجام معیار‌های ثبت جهانی ژئوپارک ها، در دی ماه ۱۳۹۱ با دریافت کارت قرمز از فهرست یونسکو خارج شد، از اواخر اسفند ماه سال ۱۳۹۳ و با ورود حمیدرضا مومنی مدیرعامل وقت سازمان منطقه آزاد قشم و تاکید و پیگیری سازمان منطقه آزاد قشم و همراهی شبانه‌روزی جامعه محلی، کارشناسان و مدیران، ژئوپارک جهانی قشم بار دیگر توانست کارت سبز یونسکو را دریافت کند و سرانجام ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ در دویست و یکمین نشست ژئوپارک‌های یونسکو که در فرانسه برگزار شد ژئوپارک جهانی قشم کارت سبز گرفت و بار دیگر جهانی شد.