تاریخ انتشار: ۱۲:۴۱ - ۲۵ مهر ۱۴۰۰

هشدار درباره عواقب دست‌کاری در حریم پاسارگاد

یک باستان‌شناس تاکید کرد: سخن گفتن از انقباض حریم میراث جهانی پاسارگاد، نه تنها تعرض به نظام علمی و حقوقی محوطه میراث جهانی پاسارگاد است و باعث برهم خوردن نظم این محوطه تاریخی می‌شود، بلکه ممکن است آن را در فهرست میراث جهانی در معرض خطر قرار دهد.

دست‌کاری در حریم پاسارگاد

اقتصاد ۲۴عزت‌الله ضرغامی ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ شامگاه پنجشنبه ۲۲ مهرماه در جلسه شورای اداری استان فارس، اظهاراتی داشت که واکنش‌های مختلفی را در پی داشته است، از جمله این‌که گفت: «همه جای استان در خصوص ساخت‌وساز در بخش حریم‌ها دچار مشکل است، امروز مردم شهر پاسارگاد به‌خاطر مقبره کوروش و قوانین ما نمی‌توانند ساختمان دوطبقه بسازند، درست کشاورزی کنند، چاه بزنند، دکل بزنند. من باید این مشکل را حل کنم. یک مقدار انقباض قوانین حریم‌ها را بردارم و انبساطی کنم. از جناب آقای رئیسی هم خواهش می‌کنم اجازه بدهند هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی و هم در دولت این موضوع را با اولویت مطرح کنیم، چون این تصمیم یک تصمیم ویژه و مثل حرکت روی لبه تیغ است.»

پاسارگاد مجموعه‌ای از سازه‌های به‌جامانده از دوران هخامنشیان است که آرامگاه کوروش، کاخ دروازه، کاخ بارعام، آرامگاه کمبوجیه، ساختار‌های دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری و تنگه بلاغی در آن واقع شده است که تیرماه ۱۳۸۳ به عنوان پنجمین اثر تاریخی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو با صددرصد رأی موافق ثبت شد.


بیشتر بخوانید: ضرغامی: مقبره کوروش مانع کشاورزی شده است


سال ۹۸ گزارشی از اداره منابع آب شهرستان پاسارگاد منتشر شد که حاکی از حفر ۱۲۷۰ حلقه چاه در سراسر این شهرستان تا آن زمان بود. از این تعداد، ۱۱۰۰ حلقه چاه به منظور کشاورزی، ۵۰ حلقه چاه برای شرب و حدود ۱۰۰ چاه با هدف صنعتی حفر شده است. علاوه‌بر این، صد‌ها حلقه چاه بدون مجوز نیز حفر شده است. با وجود این، تا کنون گزارش رسمی از فرونشست زمین و آثار مخرب برداشت بی‌رویه آب در دشت و محوطه پاسارگاد بیرون نیامده است. هرچند، آمار سازمان زمین‌شناسی ایران نشان می‌دهد استان فارس از جمله مناطقی است که پدیده فرونشست در آن به حالت بحران درآمده است.

سال ۹۸ مدیر آبفای استان فارس نیز گفته بود: برداشت‌های بی‌رویه آب از منابع زیرزمینی موجب شده استان فارس با بحران فرونشست‌های اراضی روبه‌رو شود و این بحران به حدی است که این استان را در رده اول فرونشست زمین در جهان قرار داده است. به طوری که استاندارد فرونشست در سال چهار میلی‌متر است، اما در استان فارس میزان فرونشست سالانه میانگین بین شش تا هشت سانتی‌متر گزارش شده است.

با آن‌که اداره منابع آب پاسارگاد گزارش کرده است، از سال ۱۳۹۵ پاسارگاد به عنوان دشت ممنوعه شناخته شده و مجوز جدید برای حفاری چاه در آن صادر نشده است، اما سال ۹۸ حفر یک چاه عمیق در نزدیک‌ترین فاصله از محوطه میراث جهانی پاسارگاد، نگرانی‌ها را تشدید کرد؛ چاهی که مسؤولان پایگاه پاسارگاد گفتند پروانه آن به ۲۰، ۳۰ سال پیش برمی‌گردد، اما اخیرا (۱۳۹۸) مجوز کف‌شکنی چاه گرفته است.

برداشت بی‌رویه از ذخایر آب زیرزمینی، نبود مدیریت منابع، کشت محصولات کشاورزی پرآب‌بر و حفر چاه‌های غیرمجاز از جمله عوامل است که وضعیت را در فارس بحرانی کرده و زنگ خطر را در برخی مناطق آن از جمله مرودشت که میراث جهانی تخت جمشید در آن واقع شده به صدا درآورده است. کارشناسان زمین‌شناسی و آب نیز بار‌ها هشدار داده‌اند باید کشاورزی در این استان کم شود و تا حدامکان، برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی کاهش یابد و چاه‌های غیرقانونی پلمب شوند.

شهرام زارع ـ باستان‌شناس و سردبیر مجله «باستان‌پژوهی» ـ در ارتباط با آثار مخرب برخی فعالیت‌های کشاورزی در دشت‌های پاسارگاد و مرودشت و اظهارنظر وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره مشکلات کشاورزان به خاطر حریم مقبره کوروش و قوانین میراث فرهنگی، به ایسنا گفت: در دهه‌های گذشته فعالیت‌ها و اتفاقات بسیاری که تناسبی با ذات محیط­‌زیست فلات ایران ندارد، نه فقط در استان فارس که در بیشتر مناطق فلات ایران رخ داده که شامل برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی و فرونشست زمین است و مشکلاتی جدی برای محوطه‌های تاریخی نیز به وجود آورده است. وقتی وزیر تازه منصوب‌شده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی عواقب اظهارنظر‌های خود در اولین بازدید‌ها از میراث جهانی ایران را در نظر نمی‌گیرد، قطعاً نگرانی‌های اهالی این حوزه بیشتر می‌شود.

او افزود: البته منظور ایشان به‌درستی مشخص نیست که آیا کشاورزی در عرصه و حریم محوطه پاسارگاد مدنظر بوده یا خارج از آن. اگر منظورشان کشاورزی در خارج از حریم و عرصه بوده باشد که موضوع آن به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ارتباطی پیدا نمی‌کند. اگر هم منظورشان در حریم و عرصه بوده که بهتر است مدیر محوطه میراث جهانی پاسارگاد درباره آن صحبت کند. اما آن‌چه نگرانی را تشدید کرده استفاده وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از تعبیر «انقباض حریم» است که به لحاظ حقوقی و علمی، می­‌تواند ابعاد نگران‌کننده‌ای داشته باشد.

زارع با اشاره به برخی اظهارنظر‌های پیش‌تر مطرح‌شده، اظهار کرد: مجموع آن‌ها نشان می‌دهد سال‌های آرامی پیش رو نخواهیم داشت و اهالی میراث فرهنگی باید با دقت بیشتری مسائل این حوزه را رصد کنند. این‌که میراث فرهنگی مدتی به اشتباه زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد بوده و آقای ضرغامی هم گفته­‌اند مدتی در این وزارتخانه مسؤولیت داشتند دلیل بر آگاهی از میراث فرهنگی نمی‌شود؛ دو حوزه «فرهنگ» و «میراث فرهنگی» تفاوت­‌هایی با یکدیگر دارند که برای مدیران ما به درستی فهم نشده و با یکدیگر خلط شده است.

این باستان‌شناس درباره این‌که با توجه به اظهارنظر مطرح‌شده درباره انقباض حریم پاسارگاد، آیا می‌توان به‌راحتی حریم میراث جهانی را تحت تاثیر قرار داد و منقبض کرد؟ گفت: این اظهارنظر به معنی تعرض به نظام علمی و حقوقی محوطه میراث جهانی پاسارگاد است و باعث به‌هم‌خوردن نظم می‌شود. به علاوه، نمی‌توان بدون اجازه کمیته حرائم ملّی و کمیته میراث جهانی یونسکو در عرصه و حریم پاسارگاد دست برد و مثلاً درصدی از ۱۴۰۰ هکتار عرصه آن را بذل و بخشش کرد. این کار صراحتاً به معنی تخریب آگاهانه میراث ملّی و جهانی است و یکی از پیامد‌های آن خروج از فهرست میراث جهانی یا قرار گرفتن ذیل میراث درخطر جهانی می­‌تواند باشد. پیامد‌های بسیار نامطلوبی هم در گردشگری خواهد داشت.

او این تهدید را درباره میراث ملّی، بزرگ‌تر و جدی‌تر دانست و افزود: در سال‌های گذشته و در زمان رؤسای پیشین شاهد بودیم که اظهارنظر‌هایی از سوی برخی مسؤولان سازمان وقت میراث فرهنگی و گردشگری همچون آقای بقایی مطرح می‌شد که ریشه در ناآگاهی داشت و همچنین بی‌تأثیر از منافع افردی که در افکار و اذهان رؤسا اثر می‌گذاشتند، نبود. به واسطه همان نگرش‌ها و اظهارنظر‌ها اکنون آمار بزرگی از تخریب و تسطیح محوطه‌های باستانی و آثار تاریخی وجود دارد. بسیاری از محوطه­‌ها و آثاری که حتی برخی از آن‌ها در فهرست میراث ملّی ثبت بودند، مثلاً در همان مرودشت یا دشت شوشان در خوزستان و جا‌های دیگر به کلی تخریب شده‌اند. این اتفاق‌ها رخ نمی‌دهد مگر در شرایطی که حساسیت و پیگیری از طرف مقامات مسؤول وزارت میراث فرهنگی، مقامات قضایی و مدیران کشور نباشد.

زارع با اشاره به نگرانی‌هایی که از تفکر «انقباض حرایم میراث تاریخی» ناشی شده است، گفت: محوطه‌ها و آثاری که در فهرست میراث جهانی ثبت نشده‌اند و فقط در فهرست میراث ملّی ثبت شده‌اند، حتی با وجود ابلاغ عرصه و حریم، مثلاً محوطه ارگان/ارجان در بهبهان، در معرض چنین خطراتی قرار دارند. در مورد محوطه­‌های میراث جهانی دست‌کم پایگاه‌هایی وجود دارند که پیگیری و اطلاع‌رسانی نصفه و نیمه‌ای انجام می‌دهند و افکار عمومی هم نسبت به آن‌ها حساسیت بیشتری دارد که تا حدی باعث صیانت می‌شود، هرچند بیشتر این آثار در جایگاه واقعی خود قرار ندارند، اما درباره آثار ملّی این نگرانی بیشتر است، حتی این نگرانی برای آثاری که هنوز در فهرست میراث ملّی ثبت نشده‌اند و یا واجد شرایط ثبت ملّی شناخته نمی­‌شوند بزرگ‌تر است و به سادگی مورد تعرض، تجاوز و تخریب قرار می‌گیرند؛ بنابراین از وزیر میراث فرهنگی انتظار می‌­رود در درجه اول مدافع مصالح و منافع میراث فرهنگی کشور باشد و به اساسنامه وزارتخانه میراث فرهنگی متعهد بماند.

منبع: ایسنا
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه پارسیان امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ رقیب مهم هادی چوپان در مسترالمپیا ۲۰۲۴ کیست؟

اثر خیره‌ کننده برندگان مسابقات عکاسی طبیعت در سال ۲۰۲۴

عکس/ ست الهام حمیدی و همسرش در کنسرت

تصویری عاشقانه از بازیکن سابق پرسپولیس و همسر جذابش

معرفی مرسدس بنز G کلاس با پیشرانه شش سیلندر هیبرید

تولید پژو پارس در سال جدید از سر گرفته می‌شود؟

قیمت روغن مایع به این رقم رسید + جدول

بازدهی صندوق‌های سرمایه گذاری بورس بررسی شد

عکس/ استوری احساسی سردار آزمون با دخترش

مدت زمان تحویل کارت‌های سوخت کاهش می‌یابد

روایت حسن روحانی از «صبح جمعه» گرانی بنزین

دلار در یک هفته چقدر بازدهی داشت؟

بازدهی بازار طلا در یک هفته گذشته

شرکت چینی BOE احتمالاً نمایشگر آیفون SE ۴ را تولید می‌کند

عکس/حمله تسنیم به سفیر ایران در باکو به دلیل عکس با خانم مجری!

«سلطان رمزارز» جهان به ۲۵ سال حبس محکوم شد!

یک مسئول سابق: صدیقی از من خواسته بود ملک بهزیستی همجوار باغ ازگل را هم به او بدهیم!

عکس/ امضای جهانبخش بر پای شکسته دختر هوادار

بازداشت فرزند حمید نوری در سوئد + عکس

عکس/ اولین نماینده عربستان در مسابقه دختر شایسته جهان

ثبت رکورد جدی در قیمت حواله خودرو‌های جانبازان!

حذف شرکت‌های ایرانی از بازار عراق

داعش برای عملیات «گرگ تنها» در خاک اروپا فرمان داد!

یک قانون جدید برای صدور پایان کار ساختمان

بهترین ارز‌های دیجیتال برای سال ۲۰۲۴

قیمت طلا به ریل تعادلی خود بازمی‌گردد؟

فیلم/ ادعای جدید امیرحسین ثابتی علیه لاریجانی در شبکه افق

آندرتیکر، ستاره کشتی کج جهان وارد ایران می‌شود؟

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

حذف کاظم صدیقی از سخنرانان شب قدر دانشگاه امام صادق + عکس

سایه سنگین حادثه تروریستی مسکو بر روابط روسیه و بوسنی/ تشدید کش مکش های قومیتی؟

علی قنبری، اقتصاددان: فعالیت اقتصادی در گرو داشت ارتباطات خاص/ اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۲ نه شفاف بود و نه آزاد

سکوت اژد‌های زرد در دریای سرخ؛ نگاهی به موضع چین در قبال انصارالله/ دلیل صبوری پکن چیست؟

واگویه‌های جامعه در نوروز ؛ مردم را سر کار گذاشتند/همه‌چیز بهم ریخته است و همه بریده‌ایم/ فریادها به گوش دولت می‌رسد؟

دعای روز هجدهم ماه رمضان + معنی و تفسیر

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس

قیمت انواع دستگاه ماینر + جدول

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP

اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ با بحران هایش چه خواهد کرد؟/ فقر امسال تشدید خواهد شد/ هزینه اختلاس‌ها را طبقات متوسط و ضعیف جامعه می‌پردازد

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

بهترین زمان خرید دلار

هفت ماده غذایی مفید برای مبتلایان به نارسایی قلبی