چرا بورس رشد نمی‌کند؟

اقتصاد ۲۴- بازار سهام امروز در اولین روز معاملاتی هفته با افت گسترده شاخص بورس رو به رو شد و در پایان معاملات در محدوده یک میلیون و ۳۷۵ هزار واحد قرار گرفت. پیش‌بینی کارشناسان از بازار فردا به چه صورت است؟

محمد آرام بنیار، کارشناس بازار سرمایه درباره علت افت شاخص بورس در اولین روز معاملاتی گفت: علت اصلی که در هفته‌های گذشته باعث افت شاخص شده است انتخاب نشدن مدیران شرکت‌های بزرگ است. با وجود کلیه اخبار مثبت در حوزه بنیادی بازار و درآمد خوب شرکت‌ها، اما روند بازار سهام همچنان منفی است؛ بنابراین تنها علتی که برای پایین بودن حجم معاملات می‌توان در نظر گرفت عدم تایید مدیران بورسی به خصوص مدیران بانک‌ها است.

وی ادامه داد: ناشرین بورسی که صندوق‌های بازارگردان دارند یا مدیرانی که نسبت به قیمت سهام خود حساس بودند، چون هنوز مدیریت آن‌ها تعیین تکلیف نشده است نسبت به روند سهام خود بی‌تفاوت شده‌اند. دلایلی مثل دلار و مذاکرات برجام قبلا در بازار اثرگذاری خود تثبیت کردند و در حال حاضر بیشترین اثر را در بازار عملیاتی نشدن انتخاب مدیران بورسی است. آرام بنیار درباره وضعیت بازار فردا گفت: مقطعی ممکن است روند بازار درست شود، اما تحرکات مثبت و متعادل در بازار به وجود نمی‌آید.

بیشتر بخوانید: بهترین سهام برای خرید

سهامداران و تحلیلگران جملگی از ارزندگی بورس، نسبت‌های پایین قیمت به درآمد شرکت‌ها و پشتوانه بنیادی سهام سخن می‌گویند و نسبت به آینده بازار اظهار امیدواری می‌کنند؛ اما برخلاف انتظارات هر روز شاهد خروج سرمایه‌های حقیقی از گردونه معاملات سهام و افت بیشتر قیمت‌ها هستیم. دلیل بروز چنین اتفاقی را، اما شاید تنها در اقتصاد رفتاری بتوان جست‌وجو کرد. فارغ از متغیر‌های اثرگذار و میزان واکنش بورس‌بازان به آنها، آنچه مشخص است اینکه چسبندگی رفتاری فعالان بورسی و ترس از زیان بیشتر مانع جدی چرخش مسیر بازار سهام است.

بازار سهام در اولین روز از هفته دوم آبان‌ماه عملکردی ضعیف از خود به نمایش گذاشت. در این روز افت ۳۱/ ۱درصدی شاخص بورس و بیشتر فرو رفتن آن در کانال یک میلیون و ۳۰۰‌هزار واحدی دقیقا خلاف‌انتظار معامله گران و حتی تحلیلگران بورسی بود. همه اعم از سهامداران و تحلیلگران از ارزندگی بازار و نسبت‌های پایین قیمت به درآمد شرکت‌ها سخن می‌گویند و نسبت به آینده بازار اظهار امیدواری می‌کنند، اما برخلاف انتظارات هر روز شاهد خروج سرمایه‌های حقیقی از گردونه معاملات سهام و افت بیشتر قیمت‌ها هستیم.

دلیل بروز چنین اتفاقی چیست؟ به‌نظر می‌رسد نامشخص بودن مسیر تحولات سیاسی و اقتصادی بیشترین نقش را در رفتار این روز‌های بورس بازان دارد. برخی نسبت به آینده برجام خوش بین بوده و آن را عامل کاهش نرخ دلار می‌دانند و برخی دیگر آینده مثبتی برای مذاکرات هسته‌ای متصور نیستند، اما هر دو گروه یک واکنش یکسان نشان می‌دهند. یا در نقش فروشنده ظاهر شده یا از معامله سهام دست کشیده و در انتظار یک فرصت مناسب نشسته اند. موضوعی که خود را در مقادیر نازل حجم و ارزش دادوستد‌های روزانه نشان می‌دهد. در این میان بیش واکنشی به مولفه‌های مختلف از دلار آزاد تا بهره بین بانکی و اوراق فروشی دولت نیز هیزم آتش هیجانات بورس بازان است.

به هر روی آنچه مشخص است چسبندگی رفتاری فعالان بورسی و ترس از زیان بیشتر مانع جدی چرخش مسیر بازار سهام است؛ به‌عبارتی حال و روز این روز‌های بورسی تهران دقیقا این نقل‌قول معروف وارن بافت، سرمایه گذار افسانه‌ای است: «مهم نیست که یک سهم چقدر ارزان است، مهم این است که تا چه زمان ارزان می‌ماند!»

شاید با همین استدلال بود که در روز شنبه ۶۸۱میلیارد تومان دیگر از پول سرمایه‌گذاران حقیقی از بازار خارج شد تا به این ترتیب خالص خرید حقیقی در بورس نسبت به میانگین ۳۰ روز معاملاتی اخیر بیش از دو‌برابر رشد کند. تمامی این تحولات نشان از آن دارد که با پیچیده‌تر شدن مذاکرات احیای برجام به‌نحوی‌که بتواند ریسک انتظاری را در اقتصاد کاهش دهد، ممکن است شاهد افزایش عرضه در بازار سهام باشیم.