درآمدزایی چندبرابری از گردشگر خارجی در مقابل فروش نفت

اقتصاد ۲۴ - طبق گفته کارشناسان گردشگری، درآمد گردشگری ترکیه فقط از یک استانش دو برابر درآمد نفتی ایران است. در سال ۲۰۱۹ بیشترین گردشگران خارجی ترکیه به آنتالیا سفر کرده‌اند که این رقم ۱۶ میلیون نفر بوده است و در سال ۲۰۲۱ با توجه به شیوع بیماری کرونا این رقم به ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر رسیده که درآمدی بالغ بر ۷ میلیارد دلار بوده است. این در حالی است که کل درآمد ارزی از فروش نفت کشور ما هم اکنون به دلیل تحریم‌ها، حدود ۳ الی ۴ میلیارد دلار است، در صورتی که ایران کشوری با ظرفیت‌های متعدد گردشگری است که این آمار نشان از عدم‌استفاده مناسب از ظرفیت‌ها می‎‌دهد و همچنان به نفت به عنوان محل درآمدزایی اصلی کشور نگاه می‌شود.

جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در همین خصوص به اقتصاد۲۴ گفت: ما در حوزه گردشگری چند مشکل اساسی داریم؛ یکی اینکه تکلیف ما با رفت و آمد خارجی‌ها مشخص نیست که چرایی آن را باید بخش فرهنگی کشور پاسخگو باشد. در اینجا این سوال مطرح می‌شود که آیا ما فرهنگ، آداب و رسوم و حجاب کسی که به عنوان گردشگر وارد کشورمان می‌شود را می‌پذیریم، یا اینکه می‌خواهیم آن‌ها با چهارچوب فکری ما رفتار کنند.

وی افزود: دوم اینکه ما زیرساخت نداریم؛ وقتی گفته می‌شود درآمد گردشگری ترکیه بیشتر از درآمد ارزی فروش نفت کشور ما است، یکی از دلایل آن مجهز بودن حتی کوچکترین شهر‌های آن‌ها به فرودگاه، هتل و سایر امکانات است. ترکیه در بخش گردشگری سرمایه‌گذاری دارد و حتی برای کوچکترین جاذبه‌های کشورش، پول خرج کرده است.

نماینده مردم تربت جام با اشاره به چهارفصل بودن ایران، تصریح کرد: کشور ما به لحاظ زیبایی، اقلیم، تنوع فرهنگی و آثار باستانی یکی از بی‌نظیرترین کشور‌ها نه تنها در خاورمیانه بلکه در جهان است، اما به دلیل اینکه زیرساخت نداریم، تکلیف‌مان با رفت و آمد گردشگران خارجی مشخص نیست. از سوی دیگر، فضای فرهنگی علیه ایران در جهان وجود دارد و کشور ما را ناامن، پر از خشونت و مشکلات متعدد امنیتی معرفی می‌کنند. این موضوع باعث شده ما نتوانیم از این ظرفیت‌ها استفاده لازم را ببریم.

نایب رییس فراکسیون مرزنشینان مجلس اظهار کرد: غیر از این موارد، بخش خصوصی را نیز در حوزه گردشگری تقویت نکرده‌ایم. بنده به عنوان نماینده مجلس بار‌ها پای صحبت کسانی که می‌خواهند بوم‌گردی راه‌اندازی کنند، نشسته‌ام؛ این افراد برای دریافت وام، برق، آب و تمام امکاناتی که می‌خواهند، باید از هفت خوان رستم عبور کنند، در حالی که کشوری مثل ترکیه، مالزی یا کشور‌های اروپایی که گردشگر جذب می‌کنند اگر کسی بخواهد در حوزه گردشگری سرمایه‌گذاری کند، مورد حمایت قرار می‌گیرد، تشویق می‌شود و به او تسهیلات ارزان‌قیمت می‌دهند.

بیشتر بخوانید: سازمان منطقه آزاد قشم دنبال تعریف جدیدی از همکاری با کشور‌های خارجی در حوزه گردشگری است

رحیمی‌جهان‌آبادی گفت: در کشور ما وضعیت کسانی که می‌خواهند هتل یا رستوران بین‌راهی بسازند یا بوم‌گردی ایجاد کنند، سخت است و کمتر حمایت می‌شوند. ما علاوه بر عدم‌حمایت و نبودزیرساخت و هم مشخص نبودن تکلیف‌مان با رفت و آمد خارجی‌ها، قوانین دست و پا گیر هم داریم. باور بنده این است که باید تبادل فرهنگی در کشور بازتعریف شود، ضمن اینکه مسلمان هستیم و شئونات اسلامی برای ما مهم است و به عنوان یک انسان معتقد دوست داریم در چهارچوب اسلام زندگی کنیم.

وی با بیان اینکه در بحث تبادل فرهنگی باید بپذیریم که جهان، فرهنگ‌های مختلف دارد، اظهار کرد: جهان، ادیان، مذاهب و دیدگاه‌های مختلف دارد و ما نمی‌توانیم همه جهان را در قالب تفکر خود در نظر بگیریم و از گردشگران خارجی بخواهیم مثل تفکر ما رفتار کنند؛ همانطور که برعکس این موضوع هم برای ما قابل قبول نیست.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یادآور شد: اکثر کشور‌های خارجی به فرهنگ، پوشش و رفتار ما احترام می‌گذارند، البته ممکن است یکسری چارچوب‌های کلی برای نظم اجتماعی داشته باشند، اما چهارچوب‌هایی که ما برای جامعه ایرانی تعریف می‌کنیم، دقیقاً شرایطی ایجاد کرده که خیلی‌ها قید سفر به ایران را می‌زنند و این موارد، نکاتی است که باعث شده آمار درآمد ما از حوزه گردشگری دچار این وضعیت شود.

وی افزود: به نظر بنده آقای ضرغامی باید از توان نخبگان دانشگاهی، ظرفیت‌های مجلس و ظرفیت‌های مختلف بهره بیشتر ببرد. بنده به عنوان نماینده مجلس حدود دو ماه است برای پیشنهاد برگزاری یک جلسه بین وزرای گردشگری کشور‌های آسیایی، منتظر ملاقات با آقای ضرغامی هستیم و هنوز فرصت ملاقات به من نداده است.

رحیمی‌جهان‌آبادی تصریح کرد: بنده، رییس هیات ایران در بین‌المجالس آسیا هستم که قرار است در حوزه گردشگری، یک اجلاسی برگزار کنیم و در آن اجلاس، وزرای گردشگری آسیایی را در ایران جمع کنیم که هم فرصت‌های گردشگری را در ایران معرفی کنیم و هم یک تبلیغ تلویزیونی در آسیا انجام دهیم و به یک جمع بندی در حوزه آسیا برسیم. من این پیشنهاد را با دبیر کل مجمع پارلمانی آسیا نیز مطرح کردم که ایشان هم نظر مساعد دارد، اما در سفری که همراه رییس جمهور به تاجیکستان داشتیم، درخواست ملاقات با آقای ضرغامی داده‌ام که نه تنها در این دو ماه وقت ملاقات نداده، حتی تماس تلفنی هم جواب نمی‌دهد.

این نماینده استان خراسان رضوی با اشاره به ظرفیت‌های مختلف کشورمان در حوزه گردشگری گفت: ما فرصت‌های بسیاری در صادرات محصولات کشاورزی، صنایع دستی، تولیدات معدنی، گردشگری و خیلی از ظرفیت‌های دیگر داریم که از آن‌ها استفاده نمی‌کنیم. یک بشکه نفت ما رقمی بین ۴۰ تا ۶۰ دلار فروخته می‌شود و حتی این رقم ۱۵ دلار هم بوده است. این در حالی است که اگر یک گردشگر وارد کشور شود، حداقل بین ۳ تا ۴ هزار دلار برای کشور سود خالص دارد، یعنی یک گردشگر معادل چند بشکه نفت به لحاظ اقتصادی برای ما درآمد دارد.

وی به سفری که چندی پیش به کشور پرتغال داشته اشاره و اظهار کرد: هیات پارلمانی ما را برای بازدید به یکی از شهر‌های کوچک این کشور که به اندازه یک دهکده بود بردند که قرار است یک مرکز اسلامی در آنجا احداث شود. نکته جالب توجه این است که این شهر کوچک به اندازه یک استان کشور ما ظرفیت گردشگری به لحاظ زیرساخت، حمل و نقل و امکانات مختلف داشت که روزانه صد‌ها نفر گردشگر از آنجا بازدید می‌کردند که هر کدام چندهزار دلار برای آنجا درآمدزایی داشتند.

رحیمی جهان آبادی خاطرنشان کرد: ایران، اقلیم‌های متنوعی دارد و هر استان کشور ما به لحاظ تفاوت‌های فرهنگی، زیبایی‌های خود را دارد که تفاوت‌های جغرافیایی با همدیگر دارند که هر کدام دارای صنایع دستی مختلف و متنوع هستند، تا جایی که گردشگرانی که به ایران سفر داشتند به دیگران نیز توصیه می‌کنند به ایران سفر کنند، اما ما نتوانسته‌ایم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.