هک سامانه‌های شهری و سردرگمی شهروندان

اقتصاد۲۴- مسئولان شهرداری می‌گویند حمله سایبری، سایت‌های خدماتی شهرداری را هم دچار اختلال کرده و برطرف کردن این اختلال احتمالا تا چند روز آینده به طول بیانجامد. شهروندان حالا چند روزی است که دسترسی‌های خود را به سامانه تهران من از دست دادند و کانال‌های خبری نیز به نقل از کارمندان شهرداری اعلام کردند که تا مدتی نباید سیستم‌های خود را روشن کنند.

ابتدا دوربین‌های منتهی به بهشت زهرا هک شد. تصاویر موهون از دوربین‌ها منتشر شد و در ادامه حمله سایبری به سایت‌های شهرداری تهران رسید. سیستم‌ها یک به یک هک می‌شدند و دسترسی کاربران هم به حساب‌های شخصی در سامانه‌های خدماتی نظیر تهران من قطع می‌شد. شهرداری تهران چند ساعت بعد از حادثه رخ داده، اطلاعیه‌ای منتشر کرد.

در این اطلاعیه روی واژه اختلال عمدی تاکید شده بود: اختلال عمدی در صفحه داخلی سامانه‌ی اینترانت (داخلی) شهرداری تهران، برای دقایقی این سامانه را با انتشار تصویری موهن از دسترس همکاران خارج کرد. فرآیند رفع این اختلال محدود، به سرعت به انجام رسید و در حال حاضر سامانه‌های خدمت‌رسانی شهرداری تهران برای بررسی‌های بیشتر فنی توسط سازمان فاوا، موقتاً از دسترس خارج شده است.

اختلال مدتی ادامه پیدا کرد و تعدادی از اعضای شورای شهر تهران هم به موضوع واکنش نشان دادند. احمد صادقی، عضو شورای شهر تهران که پیشتر هم تذکراتی به سازمان فاوا داده بود، بعد از اختلال سایبری شهرداری از سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات بازدید کرد.

بیشتر بخوانید: واکنش چمران به هک شدن سایت شهرداری تهران

او در جریان این بازدید گفت: دشمنان بار دیگر نشان دادند که مشکل آنان مردم هستند چرا که اختلال در سامانه‌هایی که مردم به طور روزمره با آن‌ها سر و کار دارند هدفی جز مخدوش ساختن روند زندگی شهروندان ندارد. او همچنین تاکید کرد: همکاران ما در شهرداری تهران و سازمان فاوا در تلاش شبانه‌روزی هستند تا سامانه‌های شهرداری در دسترس قرار گیرد تا وقفه‌ای در خدمات‌رسانی به شهروندان ایجاد نشود.

این اولین بار نیست که سامانه‌هایی، چون سامانه‌های الکترونیکی شهرداری تهران دچار اختلال می‌شوند. آبان سال گذشته که حدود ۴ هزار و ۳۰۰ جایگاه سوختی در ایران دچار اختلال شد.

۱۵ و ۱۶ خرداد، اما شهرداری تهران بار دیگر بیانیه‌ای صادر کرد، اطلاعیه‌هایی که به صورت شفاف مشخص نکرد، منشا این هک‌ها از کدام کشور بوده و اختلال دقیقا در کدام بخش فاوا رویت شده است. در اطلاعیه اول تاکید شد که شهروندانی که قصد ورود و تردد در محدوده طرح ترافیک را دارند، نیازی به رزرو و الزامی به ثبت اطلاعات خود در سامانه تهران من ندارند و عوارض ورود به محدوده طرح ترافیک و کنترل آلودگی هوا، مانند گذشته با توجه به شرایط و زمان تردد، محاسبه و در حساب شهروندی لحاظ می‌شود و فقط رزرو جهت ورود به محدوده طرح ترافیک الزامی نیست.

اطلاعیه بعدی، اما یک روز بعد یعنی ۱۶ خرداد صادر شد. این‌بار مرکز ارتباطات شهرداری تهران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «در روز‌های اخیر حملات خرابکارانه به برخی سامانه‌های خدماتی شهر تهران با هدف ایجاد نارضایتی و اختلال در خدمت‌رسانی به مردم عزیز صورت گرفت که در همان لحظات ابتدایی توسط کارشناسان فنی، تشخیص و کنترل بر فرآیند‌ها و سامانه‌ها ایجاد شد.

با این حال در حال حاضر برخی از این سامانه‌ها برای اطمینان بیشتر از پایداری و خدمت‌رسانی حداکثری به صورت موقت محدود شده است. به محض اطمینان کارشناسان سازمان فناوری اطلاعات و نهاد‌های مسئول، این سامانه‌ها به فرآیند خدمت رسانی به مردم شریف تهران ادامه پیدا می‌کند.»

دیروز هم علی اصغر قائمی، عضو شورای شهر تهران و رئیس اسبق سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران هم در گفتگو با یکی از سایت‌های خبری به موضوع واکنش نشان داد و گفت: نقاط آسیب‌پذیری در سامانه وجود داشته که سبب چنین اتفاقی شده است.

او تاکید کرد: این حساسیت با ارتقا تجهیزات فنی و به کارگیری نیروی انسانی متخصص و رصد مستمر سرویس‌ها امکان‌پذیر است چرا که سرویس‌ها باید به طور مداوم کنترل شوند. باید به صورت مداوم سطح امنیت افزایش پیدا کند. هر روز که امنیت خود را ارتقا دهید کسانی که قصد خرابکاری دارند روش جدیدی پیدا می‌کنند و آسیب‌پذیری افزایش پیدا می‌کند بر همین اساس معتقدم ارتقا سطح امنیت و رصد باید به طور مداوم صورت گیرد.

او در پاسخ به این پرسش که آیا داده‌های شهروندان آسیبی دیده است یا نه نیز تاکید کرد: مدیران فعلی عنوان می‌کنند داده‌ای لو نرفته و در دسترس کسی نیست. در فضای مجازی ممکن است ادعا‌هایی بیش از حد تصور باشد و در دسترس نبودن سرویس‌ها به این شایعات دامن می‌زند باید صبر کنیم کار‌های تخصصی که صورت می‌گیرد به نتیجه برسد و پس از آن وضعیت مشخص می‌شود.

این اولین بار نیست که سامانه‌هایی، چون سامانه‌های الکترونیکی شهرداری تهران دچار اختلال می‌شوند. آبان سال گذشته که حدود ۴ هزار و ۳۰۰ جایگاه سوختی در ایران دچار اختلال شد. دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور همان زمان در گفت‌وگویی این موضوع را تایید کرده بود. اتفاقی که تنها مختص تهران نبود و در پمپ بنزین‌ها در شهرهایی، چون اصفهان و اراک و قزوین و ساری هم مشاهده شدند. حمله سایبری که موفق بود و بعد‌ها هک تشخیص داده شد و البته برطرف شد.

اوایل دهه ۹۰ بود که معاون سابق شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرد که زیرساخت‌های کشور روزانه بین ۷ تا ۸ میلیون بار هدف حمله سایبری قرار می‌گیرند. براساس آمار‌های جهانی بیشترین میزان حمله هم در حوزه‌های مالی، صنعت و شبکه‌های حساس بودند.

در روز‌های اخیر، اما در فضای مجازی چند پرسش برای شهروندان ایجاد شده است. مدتی پیش علیرضا زاکانی، شهردار تهران مجوز سازمان نوآوری که سازمانی موازی با فاوا در شهرداری تهران بود را از شورای شهر تهران گرفت. سازمانی که ایجاد آن همان زمان مخالفانی داشت. کارشناسان اکنون می‌گویند چرا با وجود سازمانی موازی فاوا، بازهم سامانه دچار اختلال شده است.

پرسش دیگر این است که چرا بعد از گذشت ۵ روز همچنان سامانه‌های خدماتی شهرداری تهران در دسترس نیست. کارشناسان آی تی، یکی از معایب اینترانت را امنیت پایین‌تر آن نسبت به سامانه‌های دیگر می‌دانند، موضوعی که دسترسی هکر‌ها به اطلاعات سازمان را بالا می‌برد. با گذشت ۶ روز از اختلال شهرداری هنوز منشا هک و حملات سایبری را روشن نکرده است. به نظر می‌رسد پاکسازی سامانه‌ها هم همچنان ادامه داشته باشد، موضوعی که با بلاتکلیفی شهروندان هم همراه است.

منبع: پیام ما