اقتصاد۲۴- به تازگی سازمان ملل متحد اعلام کرده است جمعیت جهان به زودی و کمتر از ۴ ماه دیگر به هشت میلیارد نفر میرسد. جهانی که امروز با اراده قدرت ها اداره می شود، اگر چه به کام بسیاری بوده اما برای نسل هایی هم هرگز تا کنون رفاه و آزادی به همراه نداشته است. در حقیقت جهان هستی تا کنون به بسیاری از ساکنین خود لبخند نزده است.
فقر و تهیدستی ونبود آزادی های سیاسی واجتماعی وحکمرانی های غلط، مهم ترین عواملی بوده است که جمعیت بزرگی از جهان به خاطر آن نتوانستند تا کنون از هستی خود لذت ببرند. برنامه توسعه سازمان ملل اعلام کرده، تنها در سه ماه گذشته دستکم ۷۱ میلیون نفر جمعیت فقیر به این جهان اضافه شده است.
جهان به جمعیت ۸ میلیاردی خود نزدیک می شود. اگر چه حداقل نیمی از ساکنین امروز جهان با خوشبختی و زندگی معمولی روزگار را سپری می کنند، اما برای جمعیت بزرگی از این کره خاکی، پرسش ها، حسرت ها وچالش های فراوانی همچنان بلا تکلیف مانده است.
چرا جهان به ما لبخند نزد و چرا زندگی برای بسیاری از ساکنین کره زمین همچنان با بیم و اضطراب همراه است؟ جهان چند قطبی شده است و ما کجای این جهان چند قطبی ایستاده ایم؟
جهان به ما لبخند نزد زیرا که ما نخواستیم به جهان لبخند بزنیم. تغییر باید جوششی باشد ویک ملت ابتدا باید خودش بخواهد که تغییر کند. ما انزوای جهانی را جایگزین "درهم تنیدگی" درجهان کردیم. سیستم بانکی ما جهانی نیست و میزان تبادلات اقتصادی ما با جهان در حداقل ترین شکل خود قرار دارد. ما با دنیا کار نمی کنیم و لذا اندیشه ما جهانی نمی شود و حکمرانی ما مدام در سعی و خطا می گذرد.
در جدید ترین حکمرانی "سعی و خطا" و به دنبال اجرای اصلاح اقتصادی، سیاست حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را در دستور کار قرار دادند و گفته شد تنها قیمت چهار کالا آزاد خواهد شد و مابهالتفاوت این کالاها نیز در قالب یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به مردم پرداخت می شود. اما قیمت تمامی کالا ها چند برابر و تورم سرسام آور شد. این سیاست شکست خورد و دولت دوباره با ارائه لایحه دو فوریتی جدید می خواهد نرخ ارز را به ۴۲۰۰ تومان برگرداند. این جدید ترین نمونه ای از حکمرانی با سعی و خطاست که هزینه های زیادی بر ملت تحمیل می کند.
ما چقدر رابطه تجاری با دنیا داریم که با لبخند دنیا، ما نیز بخندیم و توسعه پیدا کنیم؟
گفته می شود رابطه تجاری بین آمریکا و اتحادیه اروپا یک تریلیون و ۴۰۰ میلیون دلار است. هر ۲۴ ساعت تجارت بین کانادا و آمریکا دو میلیارد دلار است. مکزیک در سال ۳۷۱ میلیارد دلار به آمریکا صادرات دارد و کل تجارت مکزیک با آمریکا ۶۷۰ میلیارد دلار است. اما ما کجای این تجارت جهانی ایستاده ایم.
جهان به ما لبخند نزد زیرا که ما ملت غمگینی بودیم. ملتی که باید شاخص فلاکت سر به فلک کشیده ای را تحمل کند چگونه می تواند به جهان لبخند بزند.
امروز طبق آمارها و بر اساس نسبت نرخ تورم و نرخ بیکاری، شاخص فلاک در ایران، بیش ترین سطح را در بازه ۲۵ سال گذشته دارد. این ملت چگونه به جهان لبخند بزند؟
در فهرستی که هر سال از سوی سازمان ملل متحد و بر اساس شاخص های امید به زندگی سالم، آزادی در انتخاب، فساد و... منتشر می شود، کشور ایران در رتبه های بالای غمگین ترین کشورهای جهان قرار دارد و به عنوان مثال در این رتبه بندی که در سال گذشته منتشر شد، کشور ما فاصله ۱۱۷ پله ای با کشورهای دیگر جهان داشت. جامعه ای چنین ناشاد، چگونه می تواند به جهان لبخند بزند؟
جهان انسانی در آستانه ۸ میلیاردی شدن به ما لبخند نمی زند، زیرا که ما قدر محیط زیست خود را ندانستیم و چالش های زیست محیطی کشور ما بسیار زیاد است.
مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی می گوید" هرسال به طور متوسط ۴۰ سانتی متر از ارتفاع دریاچه ارومیه کاسته و اکنون ۹۵ درصد از آب این دریاچه خشک شده است. خشکسالی، تبخیر آب، توسعه بیرویه کشاورزی و استفاده نادرست از آب دریاچه برای کشت محصولات زراعی پرآب از مهمترین عوامل خشک شدن دریاچه ارومیه است:
"در حال حاضر نزدیک به ۳۰۰ شهر ایران با تنش آبی دست وپنجه نرم می کنند و ۴۳ درصد تالابهای کشور در معرض تبدیل شدن به منشأ گرد و غباراست". حاصل بحران های زیست محیطی یعنی ناامنی غذایی و مرگ و پایان زندگی.
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد به تازگی گزارش داده است که شمار افراد متاثر از گرسنگی به ۸۲۸ میلیون نفر در سال ۲۰۲۱ رسیده که یک افزایش ۴۶ میلیون نفری نسبت به سال قبل از آن است.
جهان به ما لبخند نزد زیرا که در کانون انرژی های طبیعی این عالم قرار داریم اما با حکمرانی اشتباه، نتوانستیم پیوندی میان این سرمایه ارزشمند خود با مشتریان جهانی آن برقرار کنیم.حتی این ثروت به طور شایسته در خدمت جامعه میزبان نیز تا کنون قرار نگرفته است.
جای دوری نمی رویم. کشور امارات با در هم تنیدگی تمامی اجزاء خود با جهان بیرون و تولید ثروت فراوان دیگر وابسته به درآمد نفت نیست! این کشور سالانه حدود ۷۰ تا ۸۰ میلیارد دلار از بنادر و صنعت هوایی پیشرفته، تجارت دریایی و گردشگران خود درآمد دارد.
امارات ۷۰ درصد درآمد نفتی خود را در صندوق توسعه کشورش سرمایهگذاری میکند و این در حالی است که بسیاری از کشورهای نفتی حدود ۳۰ درصد درآمدشان را می توانند به صندوق توسعه ببرند.
باید دید دنیای بیرون و حتی برخی کشورهای عرب خلیج فارس، با کدام الگوی حکمرانی به دنیا لبخند می زنند که جمعیت بزرگی از جامعه ۸ میلیاردی جهان، یا به این کشورها سفر کرده اند و یا برای سفر و سرمایه گذاری در آن کشورها بی میل نیستند.
یکی از مقامات اماراتی گفته است "ما میخواهیم طی ١٠ سال آینده، تولید ناخالص داخلی امارات را از ۴٠٠ میلیارد دلار فعلی به ٨٠٠ میلیارد دلار برسانیم و این نیاز به روابط صلح آمیز و تعادلی با ایران، ترکیه و حتی سوریه دارد."
جهان به ما لبخند نزد، زیرا که ما خود بارها در سیاست گذاری هایمان علیه خویشتن خویش اقدام کردیم وگرفتار تناقض شدیم وهیچ چیزی بدتر از تناقض و پارادوکس در جامعه نیست.
به قول "شنون آدلر"گیج کننده ترین اقدامی که علیه خویش میتوانیم بکنیم این است که بکوشیم قلب مان را به چیزی قانع کنیم که مغزمان میداند، یک دروغ بزرگ است... " و ما با خودمان و دنیای بیرون مان بارها گرفتار این تناقض بوده ایم.
تناقض، بدفهمی ایجاد می کند و منطق را تضعیف می کند و آنگاه فرد،
گرفتار یک زندگی کاذب می شود. به چیزهایی که نباید دل خوش باشد، شاد است و به مسائل عمیق تری که سبب رفاه و خوشبختی جامعه می شود، بی اعتناء می شود و اساسا درک درستی از خوشبختی ورفاه حقیقی ندارد.
اگر می خواهیم در جهان ۸ میلیاردی سخنی برای گفتن داشته باشیم، باید ابتدا بپذیریم که جهان چون زنجیره ای به هم متصل است. دنیا در هم تنیده شده و رقابت برای توسعه جوامع سخت در جریان است.
اگر می خواهیم این جهان به ما لبخند بزند و رفاه پایداری برای ملت آغاز شود، باید بپذیریم این حکمرانی اشتباه است که ۸۵ درصد اقتصاد کشور نزد نهاد دولت وحاکمیت باشد. باید بپذیریم که در کنار اخلاق، تنها طبقه متوسط بزرگ و بخش خصوصی سالم وکارآمد، سبب نشاط و آبادانی یک کشور می شود.
سجاد بهزادی