رصد‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت گوشت، مرغ، ماهی، روغن، میوه و آجیل و خشکبار و دیگر مایحتاج خانوار نسبت به ماه‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است به طوریکه خانوار‌ها برای تامین اقلام مورد نیاز با نرخ دولتی مجبورند ساعت‌ها در صف‌های طولانی در شرایط کرونایی بایستند، درحالیکه با وعده مسئولان تنظیم بازار مبنی بر فراوانی‌کالا و ثبات قیمت ها، انتظار آحاد جامعه بر آن بود تا کالا‌های اساسی در دسترس باشد.
این روز‌ها هر کدام از وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و صمت بدنبال آن است تا موضوع گرانی و آشفتگی بازار را به گردن دیگری بیندازد، در حالیکه مردم در شرایط فعلی اقتصاد که از ابتدای سال بسیاری از اصناف به علت شرایط کرونا تعطیل بودند، انتظار دارند به جای آنکه مسئولان وظایف خود را به یکدیگر پاسکاری کنند، بازار را مدیریت کرده تا دلالان و واسطه‌ها نتوانند با سوء استفاده حداکثری از آشفتگی بازار، فشار بیشتری بر مردم وارد کنند.
گرچه مسئولان وزارت جهاد کشاورزی معتقدند که در تولید هیچ یک از محصولات کشاورزی و دامی کمبود وجود ندارد و تنها مشکلات نظام توزیع در سایه کمبود یا نبود نظارت موجب گرانی و برهم ریختگی بازار شده است، اما وزیر صمت اذعان می‌کند که ستاد تنظیم بازار اختیاری در رابطه با تنظیم بازار ندارد و هیچ ابزاری برای اعمال نظارت بر بازار کالا‌های مختلف در دست این ستاد نیست چرا که محصولی همچون مرغ خارج از شبکه توزیع به بازار می‌آید و قیمت مصوب در آن رعایت نمی‌شود و وزارت جهاد باید توزیع مرغ را در اختیار ما بگذارد.
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که هر کیلو گوشت گوسفند با قیمت ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان، گوشت گوساله ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تومان، مرغ ۳۵ تا ۳۸ هزار تومان، سینه مرغ ۵۵ هزار تومان، فیله مرغ ۶۵ هزار تومان، قزل آلا ۵۵ هزار تومان، سالمون نروژ ۴۰۰ هزار تومان، شیر جنوب ۱۵۰ هزار تومان، حلوای سیاه ۱۱۰ هزار تومان، شوریده بندر ۱۲۰ هزار تومان و ماهی سفید پرورشی ۶۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌شود که نسبت به ماه‌های اخیر رشد چندبرابری داشته و این امر نشان می‌دهد ورود پشتیبانی امور دام در خصوص گوشت و مرغ به بازار هم تاثیری نداشته است.
ماجرا تنها به این جا ختم نمی‌شود چرا که قیمت میوه به عنوان دیگر اقلام ضروری خانوار در شب عید دچار نوساناتی شده است که هر یک از فروشندگان دلایل خاص خود را برای این گرانی‌ها مطرح می‌کنند، درحالیکه مسئولان وزارت جهاد بار‌ها اعلام کرده بودند که با وجود شرایط مساعد تولید و ذخایر مناسب در سردخانه ها، کمبودی در توزیع نداریم، با این وجود جای این سوال است که علت گرانی و اختلاف قیمت از مغازه‌ای به مغازه دیگر چیست و به چه علت قیمت سیب و پرتقال با نرخ مصوب تنظیم بازار اختلاف چشمگیری دارد؟
در حال حاضر متوسط قیمت هر کیلو پرتقال۱۳ هزار تا ۲۰ هزار تومان، سیب ۱۲ هزار تا ۱۸ هزار تومان، موز ۳۰ هزار تا ۴۰ هزار تومان، خیار ۱۲ هزار تا ۱۷ هزار تومان، نارنگی ۴۰ هزار تا ۶۰ هزار تومان و کیوی ۱۴ هزار تا ۱۸ هزار تومان، در بازار است که بنابر اذعان مسئولان مبنی بر فراوانی کالا و ذخایر مناسب در سردخانه انتظار می‌رفت قیمت‌ها تا حدودی پایین‌تر باشد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از آخرین جزئیات بازار اقلام اساسی و تدابیر هر یک از وزارتخانه‌ها برای تنظیم بازار مایحتاج سبد خانوار در روز‌های پایانی سال با خبر شویم:
بازار اقلام اساسی تعریفی ندارد
قاسمعلی حسنی دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی با اشاره به اینکه بازار اقلام اساسی رونقی ندارد، اظهار کرد: رصد‌ها از بازار نشان می‌دهد که جنب و جوش سال‌های قبل در بازار نیست و فروش اقلام نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
وی با اشاره به اینکه در تامین اقلام مشکلی وجود ندارد، افزود: علی رغم فراوانی کالا، مشکلاتی در توزیع برخی اقلام همچون روغن وجود دارد و به عبارتی سودجویی در نظام توزیع منجر به نابسامانی بازار روغن شده است.
حسنی ادامه داد: بازار اقلام اساسی در سال آتی به سیاست دولت بستگی دارد به طوریکه با گشایش بازار ارز، قیمت اقلام کاهش می‌یابد.
دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی با اشاره به اینکه تقاضا برای خرید نسبت به سال قبل ۳۵ درصد کاهش یافته است، بیان کرد: با توجه به افزایش چندین باره قیمت از سوی تولیدکنندگان و سود‌های کاذب و گرانفروشی فروشندگان، خانوار‌ها رغبتی به خرید و دپو در منازل خود نداشتند که امیدواریم سال آینده دولت ارز ترجیحی یا نیما به واردات کالا اختصاص ندهد و بگذارد بر مبنای بازار آزاد رقابت ایجاد شود و بازار بر مبنای مکانیزم عرضه و تقاضا به تعادل برسد.
عرضه مرغ تنظیم بازار کافی نیست
مهدی یوسف خانی رئیس اتحادیه پرنده و ماهی با اشاره به اینکه عرضه مرغ تنظیم بازار به میزان کافی نیست، اظهار کرد: تاکنون پشتیبانی امور دام نتوانسته به میزان نیاز مرغ با نرخ مصوب ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان را تامین کند.
وی افزود: پشتیبانی امور دام قرار است در روز‌های پایانی سال، عرضه را ۲ برابر سال‌های قبل افزایش دهد.
یوسف خانی در واکنش به عرضه مشتقات مرغ با نرخ بالای ۵۰ هزار تومان در بازار بیان کرد: مشتقات مرغ بر مبنای قیمت ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان باید در بازار عرضه شود.
رئیس اتحادیه پرنده و ماهی مشکلات سیستم توزیع را علت گرانی مرغ دانست و گفت: با توجه به احتمال عرضه بخشی از مرغ تنظیم بازار در بازار آزاد، انتظار می‌رود که مسئولان نظارت را افزایش دهند تا از سودجویی متخلفان جلوگیری کنند.
وی از افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت ماهی در بازار خبر داد و گفت: با توجه به جهش چشمگیر قیمت نسبت به مدت مشابه سال قبل، تقاضایی برای خرید در بازار وجود ندارد.
بیشتربخوانید:مردم چه چیزی را جایگزین گوشت قرمز کردند؟
یوسف خانی نرخ هر کیلو شیرجنوب را ۱۳۰ هزار تومان، کپور ۳۵ هزار تومان، قزل آلا ۴۶ هزار تومان، شیرنیزه‌ای ۶۰ هزار تومان، تیلاپیا ۱۲۰ هزار تومان، سفید پرورشی ۴۰ هزار تومان، آزاد دزفولی ۲۵ هزار تومان، هامور جنوب ۱۰۰ هزار تومان، حلوای سیاه ۹۰ هزار تومان، شوریده بندر ۱۰۰ هزار تومان، راشگو جنوب ۱۶۰ هزار تومان، سرخو ۱۰۰ هزار تومان، سالمون نروژ ۳۶۰ هزار تومان، سنگسر طلایی ۷۰ هزار تومان و سنگسر شهری ۶۰ هزار تومان اعلام کرد.
کیفیت تنها فاکتور اختلاف قیمت میوه از شمال تا جنوب
اسداله کارگر رئیس اتحادیه میوه و سبزی تهران از کاهش ۲۲ هزار تومانی قیمت موز در بازار خبر داد و گفت: هم اکنون قیمت هر کیلو موز در میدان مرکزی با نرخ ۲۷ تا ۳۳ هزار تومان است، درحالیکه هفته گذشته تا ۵۵ هزار تومان هم در میدان مرکزی عرضه می‌شود.
وی افزود: بنابر بازدید‌هایی که از سطح شهر داشتیم، برخی از فروشندگان نسبت به اخطار‌های ما بی توجه بودند که برخورد‌های لازم همچون جریمه و حتی پلمب صورت گرفت.
کارگر با بیان اینکه سود مصوب مغازه‌های شمال شهر و جنوب شهر تفاوتی ندارد، گفت: اختلاف قیمت میوه شمال و جنوب شهر تنها به کیفیت بار بستگی دارد و بر مبنای فاکتور خرید باید عرضه شود.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی ادامه داد: پیرو فرمایشات مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر بهبود معیشت مردم، با رصد از سطح بازار با متخلفان امر برخورد می‌شود.
وی با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه نداریم، بیان کرد: با توجه به فراوانی کالا و ذخیره مناسب در سردخانه جای هیچ گونه نگرانی نیست و همواره با اشباع شدن کف بازار نیازی به تنظیم بازار نیست.
قیمت گوشت در بازار منطقی نیست
منصور پوریان رئیس شورای تامین کنندگان دام از انباشت دام در واحد‌های دامداری خبر داد و گفت: با وجود انباشت دام در واحد‌های دامداری و کاهش مصرف، قیمت گوشت جهش چشمگیری داشته است، درحالیکه این نرخ‌ها به هیچ عنوان منطقی نیست.
وی قیمت کنونی هر کیلو دام سنگین را ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان و دام سبک را ۴۶ تا ۴۹ هزار تومان اعلام کرد و افزود: با توجه به قیمت خرید دام از دامدار، نرخ منطقی هر کیلو گوشت گوسفندی ۱۱۵ تا ۱۲۰ هزار تومان و گوشت گوساله ۱۰۰ هزار تومان است که متاسفانه با نرخ‌های بالاتری بدست مصرف کننده می‌رسد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه امسال جمعیت دام سبک کشور به ۷۰ میلیون راس رسیده است، بیان کرد: ۲۰ درصد جمعیت دام سبک مربوط به دامداری‌های صنعتی و ۸۰ درصد سنتی است.
پوریان ادامه داد: علی رغم کاهش نسبی قیمت نسبت به هفته گذشته ناشی از عرضه گوشت‌های تنظیم بازار، اما نرخ گوشت در بازار همچنان بالاست.
ثبات قیمت طلای سرخ در بازار
علی حسینی عضو شورای ملی زعفران از ثبات قیمت طلای سرخ در بازار خبر داد و گفت: هم اکنون حداقل قیمت هر کیلو زعفران ۷ میلیون تومان و حداکثر ۱۴ میلیون تومان بوده که نسبت به ۲ ماه گذشته تغییری نداشته است و همچنان در آرامش به سر می‌برد.
وی افزود: با توجه به محدودیت سفر‌ها بویژه به شهر‌های زیارتی، تقاضای چندانی در بازار داخل وجود ندارد.
حسینی در پایان درباره آینده بازار زعفران گفت: با وجود محدودیت‌های کرونا برای برگزاری مجالس و مراسم پیش بینی می‌شود که اتفاق خاصی در بازار رخ ندهد.
با توجه به آنکه کمتر از چهار روز تا پایان سال زمان باقی است، قیمت اقلام اساسی سبد خانوار هنوز شیب تندی دارد تا جایی که اخیرا رهبر معظم انقلاب، گرانی و مشکلات معیشتی مردم را غصه بزرگ توصیف کردند. با این وجود مسئولان باید تدابیری برای اصلاح ساختار نظام توزیع به کار گیرند تا مشکلات گرانی مرتفع شود، چرا که بسیاری از اقشار جامعه توان خرید حداقلی مایحتاج خود را ندارند.