اقتصاد۲۴ - با آغاز ثبت املاک از سوی سرپرستان خانوار، دریافت مالیات از خانه‌های خالی بالاخره وارد فاز اجرایی خواهد شد.
بر اساس اعلام معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی طبق مقاد پیش‌بینی شده در اصلاحیه ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم مصوب دیماه ۹۹ تمام سرپرستان خانوارها و مالکان واحد‌های مسکونی مکلف هستند، اطلاعات محل سکونت (اقامتگاه) و املاک تحت مالکیت خود را ظرف مدت ۲ ماه از تاریخ ۱۹ فروردین ۱۴۰۰ در سامانه املاک و اسکان کشور درج کنند.
به این منظور سرپرستان خانوار می‌توانند بر اساس آخرین رقم کدملی خود (سرپرست خانوار) مطابق با جدول زمانبندی ذیل به سامانه ملی املاک و اسکان کشور به نشانی amlak.mrud.ir مراجعه کنند.
از تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ تمام سرپرستان خانوار می‌توانند بدون در نظر گرفتن آخرین رقم کد ملی خود برای درج اطلاعات مذکور به سامانه املاک و اسکان مراجعه کنند.
در این اطلاعیه تاکید شده است یکی از موضوعاتی که در این زمینه لازم است متقاضیان به آن توجه کنند آن است که این اقدام تنها در راستای ساماندهی حوزه مسکن کشوری و همسو با قانون ساماندهی بازار مسکن است و هیچ نفعی جز ساماندهی بازار مسکن در آن وجود ندارد.
طبق اعلام مقامات وزارت راه و شهرسازی برای ثبت نام نیاز به اطلاعات خاصی نیست تنها آدرس، شماره سند و کد ملی کافی است و در صورت نداشتن گوشی متقاضیان می‌توانند در دفاتر خدمات الکترونیکی ثبت نام را انجام دهند.
طبق پیشبینی‌های صورت گرفته شرایط ثبت نام اشخاص حقوقی، اشخاص حقیقی که کمتر از ۱۸ سال سن دارند، اتباع خارجی و ایرانیان مقیم خارج از کشور در آینده اطلاع رسانی خواهد شد.
انجام خوداظهاری از طریق سامانه در اینترنت و با رایانه شخصی به صورت رایگان برای عموم فراهم است، لیکن درصورت تمایل به استفاده از خدمات دفاتر پیشخوان دولت با هزینه شخصی نیز امکان پذیر است.
مالیات دریافتی از واحد‌های مسکونی خالی کجا مصرف می‌شود؟
محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزارت ره و شهرسازی دراره اهداف پیش‌بینی شده در این قانون گفت: این قانون دو هدف مشخص را پیگیری می‌کند، مورد اول مالیات بر خانه‌های خالی است که شناسایی این واحد‌ها یکی از وظایفی است که قانونگذار برعهده این سامانه گذاشته است و مورد بعدی شناسایی محل اسکان خانوارهاست.
این مقام مسئول درباره نحوه هزینه کرد منابع حاصل از اجرای این قانون گفت: در قانون جهش تولید مسکن یک صندوق ملی مسکن لحاظ شده که مصوب شده است و مراحل شورای نگهبان را طی کند که اجرایی و عملیاتی خواهد شد. در قانونی که در مجلس برای جهش تولید مسکن تصویب شده است یکی از مواردی که منابع صندوق ملی مسکن را تامین خواهد کرد، مالیات‌های اخذ شده بر بخش مسکن است. منابع حاصل از بخش مسکن به صندوق ملی مسکن واریز می‌شود و منابع این صندوق برای تامین مسکن حمایتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: افزایش ٨١ درصدی هزینه خرید مسکن در تهران
محمودزاده گفت: سامانه‌ای که وزارت راه و شهرسازی سال گذشته تشکیل داد به استناد قانونی شناسایی خانه‌های خالی بود. اما طبق قانون ۵۴ مکرر، علاوه بر شناسایی واحد‌های خالی، وظیفه جدیدی برعهده سامانه نهاده است و آن هم شناسایی محل سکونت خانوار است. هر خانواری بر اساس قانون می‌تواند یک اقامتگاه دائمی در شهر محل سکونت و یک اقامتگاه فرعی در شهری غیر از محل سکونت داشته باشد که این‌ها مشمول مالیات نیست. مازاد بر آن اگر هر واحدی داشته باشد مشمول مالیات خواهد شد. اگر واحد‌های بیشتری داشته باشند، اما خالی نباشند مشمول مالیات نخواهد شد.
به گفته وی، کسانی که در سامانه ثبت‌نام می‌کنند کد یکتایی را از سامانه دریافت می‌کنند مبنی بر آدرس الکترونیک خانوار و تمامی خدمات دولتی که ازین پس دریافت خواهند کرد مبتنی بر این کد یکتایی است که صادر می‌شود.
وی با بیان این‌که اخذ مالیات از خانه‌های خالی برای شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است، بدین معنا که شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و روستا‌ها اگر خانه خالی از سکنه باشد مشمول مالیات نیست، گفت: هر خانواری که نسبت به درج اطلاعات ناصحیح اقدام کند یا اطلاعات خود را در سامانه درج نکند علاوه بر آنکه کد یکتا را دریافت نمی‌کند از خدمات دولتی نمی‌تواند استفاده کند. بر این اساس این خانوارها، مشمول دو برابر جرایم مالیاتی خواهند شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: در قانون برای شخصیت‌های حقوقی اعم از شرکت‌ها و سایر شخصیت‌های حقوقی که دارای واحد‌های مسکونی هستند جرایم مالیاتی دو برابر اشخاص حقیقی لحاظ شده است. امیدواریم ضوابط اجرایی که برای قانون در نظر گرفته شده موجب تکمیل اطلاعات شود.
محمودزاده درباره واحد‌های مسکونی فاقد سند نیز گفت: اطلاعات از طریق شهرداری‌ها و تعاونی‌ها در حال تکمیل است و اسناد تعاونی نیز ملاک عمل خواهد بود.
طبق اعلام معاون وزیر راه و شهرسازی اگرمالکی نسبت به ثبت نام اقدام نکند یا اطلاعات خانه‌اش اشتباه و ناقص باشد مشمول جریمه مالیاتی می‌شود و اگر مستاجران نسبت به ثبت نام اقدام نکنند یارانه‌شان قطع شده و از خدمات بانکی محروم می‌شوند. در متن قانون وزارت نیرو مکلف شده که تعرفه آب و برق مالکانی که خوداظهاری نکرده‌اند با بالاترین پلکان قیمتی درنظر گرفته شود. همچنین اگر فردی دارای خانه خالی باشد و در این سامانه ثبت‌نام نکند و به نوعی تلاش در پنهان کردن این ملک خود کند، بعد از شناسایی ملکش از او دو برابر مالیات اخذ خواهد شد.
وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده است که دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد مسکونی خالی در سطح کشور شناسایی کرده و ثبت‌نام در سامانه یکتا تنها برای تایید این اطلاعات است.
مبلغ مالیات بر خانه‌های خالی چقدر است؟
طبق اعلام مقامات مسئول در سال اول حدود ۵۰ درصد مبلغ اجاره، در سال دوم حدود ۱۰۰ درصد مبلغ اجاره و سال سوم به بعد ۱۵۰ درصد مبلغ اجاره در هر ماه به عنوان مالیات از مالک دریافت می‌شود. این یعنی اگر ملکی خالی شناسایی شود و درآمد اجاره آن سالی ۵۰ میلیون تومان باشد، حدود ۲۵ میلیون تومان از شما مالیات اخذ خواهد شد.
البته این مقدار برای مالکان حقوقی دو برابر است. یعنی در سال اول به اندازه ۱۲ ماه، در سال دوم به اندازه ۲۴ ماه و در سال سوم به بعد به اندازه ۳۶ ماه درآمد اجاره‌ای ملک از مالک مالیات گرفته خواهد شد.
اخذ مالیات از خانه‌های خالی پیش از این دو بار در ایران اجرا و هر دوبار به شکست منجر شده است. یکبار دهه پنجاه تا اواخر دهه ۶۰ و دیگر دهه ۷۰ تا اواخر سال ۸۰. مهم‌ترین عامل عدم موفقیت این طرح‌ها نبود بستر مناسبی برای شناسایی خانه‌های خالی و ضعف نظارتی بوده است.
جدول زیر زمان بندی مراجعه به سایت برای ثبت نام واحد‌های مسکونی را نشان می‌دهد.